Οι στίχοι στον βράχο
Ο Μίκης διηγείται ανασύροντας μνήμες από μια βραδιά στην Ικαρία: Η εξορία έγινε τόπος δημιουργίας. Οι αγώνες και τα βάσανα έγιναν τραγούδια. «Το ίδιο βράδυ, πρότεινα στο θάλαμο να γράψουμε όλοι μαζί ένα τραγούδι. Λέω τον πρώτο στίχο, για να κινήσω τη μηχανή: ''Θάλασσες μας ζώνουν'', ''κύματα μας κλειούν'', λέει ένας άλλος.
Ο καθένας έβρισκε κι έναν στίχο και στο τέλος διαλέγαμε τον καλύτερο. ''Σ' άγριους βράχους πάνω τα νιάτα μας φρουρούν/στείλαν του λαού μας/ τ΄ άξια τα παιδιά/ για να τα λυγίσουν σε δεσμά βαριά''. Την άλλη μέρα πήρα τους στίχους και πήγα στο βράχο.
Το βράδυ τούς τραγούδησα το νέο μας τραγούδι.
Το μάθαμε τόσο ωραία -με τριφωνίες- που βγήκαμε στην αυλή που δέσποζε πάνω απ' τη χαράδρα και το τραγουδούσαμε δυνατά, να μάς ακούσουν κι οι άλλοι.
Το μεσημέρι στο καφενείο μάς ρωτούσαν: ''Τι είναι αυτό που τραγουδούσατε μες στη νύχτα;''.
Το ίδιο βράδυ, μετά το σισσίτιο, το είπαμε στην ομάδα. Ετσι γράφτηκε και τραγουδήθηκε ''Το Τραγούδι της Εξορίας''. Εγραψα τότε κι άλλα δύο τραγουδάκια. Το ένα για το άρθρο δέκα, που μας διατάζει ''να μην έχουμε γυναίκα'', και το άλλο για τους ''τρεις αρραβωνιασμένους στην Ικαρία'' σε ρυθμό καλαματιανό, που το χορεύαμε στις μουσικοχορευτικές μας εσπερίδες».
 |
Κι ήρθαν κοπέλες απ’ τη Δάφνη
κι απ’ το Στελί μανούλες πικραμένες
απ’ την Αρέθουσα και τους Βρακάδες οι μαυροφόρες
κι απ’ τον Αρμενιστή γερο-ψαράδες ήρθαν
μ’ αλατισμένη την καρδιά στο κύμα και στα δάκρυα
Και κάθισαν ολόγυρά σου, χαμένε σύντροφε,
και κάθισαν ολόγυρά μας
ν’ αρχινήσουν ψιλό μοιρολόι
Τ’ ήσουν ο στεναγμός ενού Λαού
το φτεροζύγισμα ενού γύπα
που χιμάει !
Ιούνης 1948
|
Ελεγείο
 |
| Ο Μίκης Θεοδωράκης (τέρμα δεξιά) με τρεις συνεξόριστούς του στον Αρμενιστή Ικαρίας το 1947 |
