Σελίδες

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

Καλαθοπλεκτικη με χορτο





Η καλαθοπλεκτική ως απλή τέχνη είναι ένας από τους παλαιότερους κλάδους της χειροτεχνίας.
Το  επάγγελμα του καλαθοποιού ήταν διαδεδομένο σε χωριά  και σε περιφέρειες όπου οι πρώτες ύλες για τις ανάγκες της παραγωγής ήταν άφθονες. Τα υλικά αυτά τα έπαιρναν από τις λυγαριές τις μυρθιές τις σφάκες  τα καλάμια και διαφορα χορτα
Από τις μυρθιές και από τις λυγαριές οι καλαθοποιοί έβγαζαν τις μακρές βίτσες, που αποτελούσαν ένα από τα βασικά υλικά της δουλειάς τους. Με τις βίτσες αυτές, εκτός που έπλεκαν, σχίζοντας τες στα δυο, εξασφάλιζαν και το πλέξιμο των καλαθιών και των άλλων κοφινιών. Με τις βίτσες πλέκονταν ο πάτος των καλαθιών και κοφινιών, από τον οποίο ξεπετιούνταν προς τα πάνω κατά διαστήματα οι λυγερένιες βίτσες σαν σκελετός, πάνω στον οποίο πλέκονταν με λουρίδες από σχισμένα καλάμια τα καλαμένια καλάθια και κοφίνια. Οι ίδιες βίτσες συνδέονταν στην κορφή του καλαμένιου καλαθιού ή κοφινιού με άλλες παρόμοιες και σχημάτιζαν ένα κύλινδρο που στεφάνωνε το στόμιο του καλαθιού ή κοφινιού. Με τις ίδιες λιγαρένιες βίτσες περιτύλιγαν μια χοντρότερη, που τις δυο αιχμηρές άκρες της έμπηχναν κάθετα στο πλεγμένο καλάθι σχηματίζοντας καμάρα πάνω από τη μπούκα (στόμιο) του μικρού ή μεγάλου καλαθιού, για να πιάνεται ή να κρεμάται. Στα κοφίνια πλέκονταν κατά τον ίδιο τρόπο αντικρυστά πάνω στα χοντρά χείλια του κοφινιού δυο μικρότερες καμαρίτσες, τα αυθιά, απ όπου πιάνονταν το κοφίνι κατά τη μετατόπιση του και την κοντινή μεταφορά, γιατί οε μακρύτερες μεταφορές τα κοφίνια κουβαλούνταν στον ώμο.
Με τον τρόπο αυτό και με τα ίδια υλικά ο καλαθοποιός με τη βοήθεια του κοφτερού μαχαιριού του επεξεργαζόταν τις βίτσες της λυγαριάς και της μυρθιάς, έσκιζε τα καλάμια σε στενές λουρίδες και πλέκοντας κατασκεύαζε όλα τα μεγέθη των καλαμένιων καλαθιών με πάτο-σκελετό-χείλια και καμαρωτό χέρι από λυγαριά ή μυρθιά και τα διάφορα είδη και μεγέθη των καλαμένιων κοφινιών πάλι με πάτο, σκελετό, χείλια και αυτιά λυγαρένια, που χρησιμοποιούνταν σε διάφορες οικιακές και αγροτικές χρήσεις. Τα πετροκόφινα κατασκευάζονταν ολόκληρα από λυγαριά ή μυρσίνη και απ αυτά χρησιμοποιούνταν και για τη μπουγάδα του νοικοκυριού, τα μπουγαδοκόφινα.  Με λεπτές βίτσες λυγαριάς ή μυρσίνης ο καλαθοποιός έπλεκε και τα τουπιά του τυριού και της μυζήθρας. Έπλεκε ακόμη με σκέτες καλαμένιες λουρίδες καλάθια και τουπιά μυζήθρας κυλινδρικά, σχεδόν βγαρτά (ίσα στο άνοιγμα) και μάλλον λίγο ανοικτότερα στην κορφή. Στην απασχόληση του καλαθοποιού υπαγόταν και η κατασκευή της κόφας με το ιδιότυπο κυλινδρικό σχήμα από τη μέση και πάνω και με το πεπλατυσμένο και ελαφρά τριγωνικό στο κάτω μέρος με τον κυρτό πάτο. Και το πλέξιμο της κόφας στηριζόταν σε όρθιο σκελετό με λουρίδες από σχίσματα σφάκας ή λυγαριάς. Τα χείλια της κόφας δεν γινόταν από πλεγμένο ξύλινο κύλινδρο, όπως στα καλάθια και τα κοφίνια, αλλά σχηματίζονταν με τη διαδοχική χρησιμοποίηση των σχισμάτων του πλεξίματος, που γυρίζονταν καμαρωτά στη μέση και που οι αιχμηρές άκρες τους σπρώχνονταν μέσα στον πλεγμένο κορμό της κόφας. Αυτά τα καμαρωτά γυρίσματα, που δεν εξείχαν από το πλεκτό σύνολο της κόφας, εφάπτονταν διαδοχικά το ένα με ιό άλλο κι έτσι σχηματίζονταν τα χείλια της κόφας. Οι κόφες χρησιμοποιούνταν σε διάφορες οικιακές χρήσεις, κυρίως όμως χρησιμοποιούνταν στον τρυγητό, για τη μεταφορά των κρασοστάφυλων από το αμπέλι στο πατητήρι. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου