Οι ευεργετικές ιδιότητες του χιονιού

 Εμπλουτίζει τους υπόγειους υδροφορείς, «απολυμαίνει» το έδαφος, βοηθάει ορισμένες καλλιέργειες

Χιόνι, το ευεργετικό. Μπορεί οι χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών να ταλαιπώρησαν τους κατοίκους της νότιας Ελλάδας, ωστόσο θα βοηθήσουν στον εμπλουτισμό των υπογείων υδροφορέων και μάλιστα πολύ καλύτερα από ό,τι η βροχή. Μόνο στην πρωτεύουσα οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το χιόνι του σαββατοκύριακου θα αυξήσει κατά 5% τα αποθέματα νερού. Το χιόνι όμως έχει και άλλη ευεργετική δράση: «απολυμαίνει» το έδαφος, σκοτώνοντας παράσιτα και έντομα, ενώ βοηθάει ορισμένες καλλιέργειες να αναπτυχθούν σωστά και να καρποφορήσουν περισσότερο.

Οι έντονες χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών θα «ξεδιψάσουν», σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα εδάφη πολλών περιοχών που στερήθηκαν το νερό κατά την προηγούμενη διετία. «Το χιόνι λειτουργεί πιο ευεργετικά από τη βροχή γιατί διατηρεί αργό τον ρυθμό απορροής του νερού στο εσωτερικό της γης, ενώ ελάχιστο εξατμίζεται και χάνεται, επειδή το χιόνι αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Νίκος Μαμάσης, λέκτορας στον τομέα Υδατικών Πόρων του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. «Σε μια δυνατή βροχή το νερό δεν κατευθύνεται αμέσως στο εσωτερικό του εδάφους, αλλά δημιουργεί ρέματα ή ποτάμια και απομακρύνεται. Επιπλέον, όσον αφορά τις χιονοπτώσεις στους ορεινούς όγκους, το χιόνι δημιουργεί φυσικές αποθήκες νερού, οι οποίες εκτονώνονται σταδιακά καθώς λιώνουν την άνοιξη, τροφοδοτώντας ετεροχρονισμένα τους υπόγειους υδροφορείς αλλά και τα ποτάμια με νερό», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Κουτσογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής στον τομέα Υδατικών Πόρων του ΕΜΠ. «Αυτό βέβαια δεν ισχύει για τις πόλεις, όπου υπάρχει τσιμέντο ή άσφαλτος».

Οι χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών θα συμβάλλουν στον εμπλουτισμό των επιφανειακών και υπόγειων υδροφορέων. «Υπολογίζουμε ότι το χιόνι που συσσωρεύτηκε τις ημέρες αυτές στις λεκάνες του Ευήνου και του Μόρνου θα αυξήσει κατά 5% περίπου τα υδάτινα αποθέματα της Αθήνας», εξηγεί ο κ. Μαμάσης. «Περισσότερο πιστεύω ότι θα βοηθήσει τις Κυκλάδες, που αντιμετωπίζουν και οξύ πρόβλημα λειψυδρίας. Ωστόσο με δύο ημέρες χιόνι δεν λύνεται το πρόβλημα, χρειάζεται βαρύ χιόνι για να έχουμε αποτέλεσμα. Είκοσι εκατοστά αφράτο χιόνι ισοδυναμούν με 200 χιλιοστά βροχόπτωσης. Είναι όμως μια τονωτική ένεση».Από το χιόνι πολλές οι ωφέλειες αλλά και οι καταστροφές. Διατηρεί τη θερμότητα του εδάφους και προστατεύει τη βλάστηση, από τη τήξη του παρέχει άφθονο νερό που τροφοδοτεί ποτάμια και χείμαρρους. Στις πολικές περιοχές και στις κορυφές προσφέρεται θαυμάσια στην επικοινωνία και μεταφορά ειδών με έλκηθρα. Συνθλιβόμενο και μετατρεπόμενο σε πάγο συντελεί τα μέγιστα στη διάβρωση του εδάφους μετατρέποντας τους βράχους σε χώμα και διανοίγοντας ρυάκια και όχθες ποταμών. Αλλά και η γρήγορη τήξη του δημιουργεί επικίνδυνες πλημμύρες, η άφθονη πτώση του φράζει δρόμους και διακόπτει συγκοινωνίες, εκ του βάρους του δημιουργεί θραύση δένδρων και δικτύων, ενώ ακόμη σε πλαγιές εκ του βάρους του δημιουργεί χιονοστιβάδες που κατερχόμενες προξενούν καταστροφές.

Στις περισσότερες όμως των περιπτώσεων στη γεωργία το χιόνι είναι ωφέλιμο. Καταστρέφει παράσιτα, τα ποώδη φυτά δεν βλάπτονται και γενικά τα χειμερινά σιτηρά και τα κτηνοτροφικά ψυχανθή καλυπτόμενα από το χιόνι προστατεύονται από τους παγερούς ανέμους. Δημιουργεί βραδεία απορρόφηση και αποθήκευση από τη τήξη ύδατος, όπου και χαρακτηριστική η εμπειρία στις ελαιοκομικές περιφέρειες ότι μετά βαρύ χειμώνα με άφθονες χιονοπτώσεις είναι πλούσια η σοδειά.

Τέλος, δεν θα πρέπει να λησμονείται και η μεγάλη προσφορά του στον αθλητισμό, στα χιονοδρομικά κέντρα και στον τουρισμό.

Η προσφορά του χιονιού στη γη είναι διπλή. «Το χιόνι «αποστειρώνει» το έδαφος, σκοτώνοντας κάποια έντομα και παθογόνα που ζουν στο εσωτερικό του, όπως το σιδηροσκούληκο, που κάνουν ζημιά στις καλλιέργειες». «Επίσης ορισμένες καλλιέργειες έχουν ανάγκη από το ψύχος και το χιόνι για να δώσουν περισσότερο καρπό. Τέτοιες είναι οι κερασιές, οι μηλιές, οι αχλαδιές, οι ροδακινιές».

Αντίθετα, τα φυτά που βλάπτονται από το κρύο είναι συνήθως... τα ξενόφερτα. «Τα τροπικά είδη και τα κακτοειδή υποφέρουν ή καταστρέφονται από το χιόνι. Γενικά πάντως, για να σώσουμε τα φυτά που έχουμε στο μπαλκόνι μας, δεν τα ποτίζουμε, απλά τα καθαρίζουμε από το χιόνι. Επίσης δεν τα μετακινούμε στους εσωτερικούς χώρους του σπιτιού γιατί το σοκ από τη διαφορά θερμοκρασίας είναι μεγάλο και θα καταστραφούν. Καλύτερα τα πιο ευαίσθητα να τα μετακινήσουμε στο κλιμακοστάσιο».