Ο Σαρωνικός Κόλπος

 Ο Σαρωνικός Κόλπος είναι ο πιο γνωστός, από την αρχαιότητα ακόμη, ελληνικός κόλπος, στις ακτές του οποίου αναπτύχθηκαν ιστορικές πόλεις, όπως η Αθήνα και η Ελευσίνα, και τόποι λατρείας, όπως το Σούνιο και η Επίδαυρος. Πήρε την ονομασία του από τον μυθικό βασιλιά της Τροιζήνας Σάρωνα.

Ο Σαρωνικός Κόλπος σχηματίζεται από τις δυτικές ακτές της Αττικής, τις ακτές της Μεγαρίδας και τις ανατολικές ακτές της Κορινθίας και της Αργολίδας. Αποτελεί εγκόλπωση του Αιγαίου Πελάγους και οριοθετείται από την νοητή γραμμή που ενώνει το ακρωτήριο Σούνιο(Κάβο Κολώνες) και το ακρωτήριο Σκύλλαιο της Τροιζηνίας.

Στον Σαρωνικό υπάρχουν τρία μεγάλα νησιά: η Αίγινα, η Σαλαμίνα και ο Πόρος, καθώς και πολλά μικρότερα, κυριότερα από τα οποία είναι το Αγκίστρι, το Γαϊδουρονήσι(Νήσος Πατρόκλου), οι Φλέβες, η Κυρά(Πιτυόνησος), οι Λαγούσες και οι Διαπόριες Νήσοι. Οι ακτές του Σαρωνικού και των νησιών του αποτελούν μια από τις περισσότερο ανεπτυγμένες, από άποψη τουριστικής υποδομής, περιοχές της χώρας. Σ’αυτό συντελούν η φυσική ομορφιά και το ευχάριστο κλίμα του Σαρωνικού. Το καλοκαίρι, η θαλάσσια αύρα δροσίζει τις παράκτιες περιοχές, ενώ οι χειμώνες γίνονται ηπιότεροι από τους συχνούς νότιους ανέμους. Ο Σαρωνικός αποτελεί επίσης σημαντική θαλάσσια αρτηρία, αφού ενώνει, μέσω της διώρυγας της Κορίνθου, το Αιγαίο με το Ιόνιο Πέλαγος, ενώ παράλληλα οι λιμενικές εγκαταστάσεις του Πειραιά και οι ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες της Ελευσίνας προσελκύουν μεγάλη ναυτιλιακή δραστηριότητα.

Γεωλογία και γεωμορφολογία

Ο Σαρωνικός Κόλπος σχηματίστηκε από καταβύθιση που έλαβε χώρα κατά το Κατώτερο Τεταρτογενές. Από γεωτεκτονική άποψη αποτελεί την βορειοδυτική απόληξη του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου. Περισσότερα από 200 μικρά και μεγάλα ρήγματα έχουν χαρτογραφηθεί στον Σαρωνικό Κόλπο και σχεδόν όλα είναι ενεργά , συνεχίζοντας να αποτελούν παράγοντες διαμόρφωσης του Κόλπου. Την πολυτάραχη τεκτονική ιστορία της περιοχής μαρτυρούν τόσο η ύπαρξη πολλών νησιών και νησίδων όσο και η εκδήλωση ηφαιστειότητας σε διάφορα σημεία της (Μέθανα, Σουσάκι, Αίγινα, Σαλαμίνα).Οι ακτές του Σαρωνικού παρουσιάζουν έντονο οριζόντιο και κατακόρυφο διαμελισμό. Οι βορειοανατολικές ακτές του είναι στο μεγαλύτερο τμήμα τους ομαλές και έχουν σχηματιστεί από ποταμοθαλάσσιες αποθέσεις. Σ’ αυτές τις ακτές περιλαμβάνονται και οι εκβολές του Κηφισού και του Ιλισσού, οι οποίοι αποστραγγίζουν το μεγαλύτερο μέρος του Λεκανοπέδιου της Αττικής. Αντίθετα, στο βορειοδυτικό τμήμα του Σαρωνικού, οι ακτές είναι απότομες και βραχώδεις, ενώ μικρά τμήματα αμμωδών ή χαλικωδών ακτών απαντούν μόνο κοντά στην Παλαιά και τη Νέα Επίδαυρο και στο νότιο τμήμα του Κόλπου Επιδαύρου. Στη νότια πλευρά του Σαρωνικού εναλλάσσονται βραχώδεις και αμμώδεις χαλικώδεις ακτές.

Στον Σαρωνικό σχηματίζονται πολλοί μικρότεροι κόλποι και όρμοι, καθώς και μικρά ακρωτήρια. Στο βορειοανατολικό τμήμα του διανοίγονται οι όρμοι της Αναβύσσου, της Βάρης, της Βουλιαγμένης και του Φαλήρου. Στη συνέχεια δημιουργούνται ο Κόλπος της Ελευσίνας και ο βαθύς Όρμος της Σαλαμίνας, ενώ δυτικά, κοντά στη Διώρυγα της Κορίνθου, σχηματίζονται οι όρμοι Καλαμακίου, Κεχριών, Αλμυρής και το Φραγκολίμανο, και νοτιότερα ο Όρμος Σοφικού, ο Κόλπος Επιδαύρου και η Χερσόνησος των Μεθάνων.  

Βιολογικά χαρακτηριστικά

Τα βιολογικά χαρακτηριστικά του Σαρωνικού Κόλπου εξαρτώνται άμεσα από τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του και έτσι μπορούμε να πούμε ότι ο Έξω Σαρωνικός έχει, από βιολογική άποψη, μεγάλη συγγένεια μα το Αιγαίο Πέλαγος, ενώ στον Έσω και Δυτικό Σαρωνικό η ρύπανση έχει ελαττώσει την ποικιλία των οργανισμών και έχει αυξήσει τη βιομάζα. Ακόμη εντονότερη είναι η επίδραση της ρύπανσης στους οργανισμούς που ζουν στον Κόλπο της Ελευσίνας. Στην περιοχή αυτή διαβιούν κυρίως είδη ανθεκτικά στη ρύπανση, ενώ κάθε καλοκαίρι παρατηρούνται μαζικοί θάνατοι θαλάσσιων οργανισμών, λόγω της έλλειψης οξυγόνου.

Από άποψη αλιείας, ο Σαρωνικός παρουσιάζεται ιδιαίτερα παραγωγικός, αφού συμβάλλει κατά 15% τουλάχιστον στη συνολική αλιευτική παραγωγή της χώρας. Το παράδοξο αυτό φαινόμενο (αυξημένη ρύπανση - υψηλή αλιευτική παραγωγή) οφείλεται στο ότι μερικά είδη ψαριών ευνοούνται από τον ευτροφισμό του Έσω Σαρωνικού, αλλά και στο γεγονός ότι ο Σαρωνικός Κόλπος αλιεύεται συστηματικά, λόγω της εύκολης διάθεσης του προϊόντος στην ιχθυόσκαλα του Πειραιά.    

                                                                             ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ.....

• Καθημερινά 17.000 τόνοι αποβλήτων και σκουπιδιών ρίχνονται στις θάλασσες του πλανήτη μας.
• Η Μεσόγειος είναι μια «κλειστή» θάλασσα. Τα νερά της ανανεώνονται μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού κάθε 80 χρόνια.
• Είναι ψέμα το γεγονός ότι τα σκουπίδια «εξαφανίζονται» στη θάλασσα από την ροή των θαλάσσιων ρευμάτων και το αλάτι του θαλασσινού νερού. Οι σωροί των σκουπιδιών που εμφανίζονται στις παραλίες μας είναι η τραγική απόδειξη.
• Πλαστικά και γυάλινα μπουκάλια, πλαστικές σακούλες, κονσέρβες και κουτάκια από αναψυκτικά, ξύλα, συνθετικά δίχτυα, αποφάγια, νεκρά ζώα, λάστιχα αυτοκινήτων.....Αυτά είναι μερικά από τα είδη σκουπιδιών που μπορεί να συναντήσει κανείς στις παραλίες. Και δυστυχώς η λίστα είναι ατέλειωτη.....
• Είναι επίσης ψέμα το γεγονός ότι τα σκουπίδια που βυθίζονται στη θάλασσα είναι τα λιγότερο επικίνδυνα επειδή υποτίθεται ότι αποσυντίθενται στην άμμο του βυθού. Όχι μόνο τα σκουπίδια δεν διασπούνται, αλλά προκαλούν το θάνατο της υδρόβιας ζωής του βυθού.
• Δεν αληθεύει σε καμία περίπτωση η άποψη ότι τα σκουπίδια που επιπλέουν δεν είναι τόσο επιβλαβή και ότι είναι μόνο αντιαισθητικά στην όψη. Αντιθέτως, τα σκουπίδια αυτά «μπερδεύουν» τα θαλασσοπούλια, τα ψάρια, τις φώκιες και τις θαλάσσιες χελώνες, τα οποία στην προσπάθειά τους να καταπιούν τα επιπλέοντα απομεινάρια, τραυματίζονται, πνίγονται και συχνά τους προξενούν έναν αργό και επώδυνο θάνατο.
• Το συνολικό μήκος της ακτογραμμής της Ελλάδας, μαζί με τα 3.000 μικρά και μεγάλα νησιά της, είναι 16.000χλμ. Εάν συνεχίσουμε να είμαστε τόσο αδιάφοροι, σε λίγα χρόνια πιθανώς να έχουμε το μεγαλύτερο παράκτιο σκουπιδότοπο της Ευρώπης!!
• Να πόσος χρόνος χρειάζεται για να διασπαστούν τα επόμενα αντικείμενα στη θάλασσα:

Εισιτήριο λεωφορείου	2-4	Εβδομάδες
Βαμβακερό ύφασμα	1-5	Μήνες
Σχοινί	3-14	Μήνες
Μάλλινο ύφασμα	1	Χρόνο
Βαμμένο ξύλο	13	Χρόνια
Μεταλλικό κουτάκι	100	Χρόνια
Αλουμινένιο κουτάκι	200-500	Χρόνια
Πλαστικό μπουκάλι	450	Χρόνια
Γυάλινο μπουκάλι	Άγνωστο

• Υπεύθυνοι για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ελλάδα δεν είναι μόνο το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Διοίκησης και Δημοσίων Έργων ή οι Λιμενικές Αρχές, αλλά όλοι εμείς που ζούμε στη χώρα. Το κράτος θεσπίζει νόμους και κανονισμούς, των οποίων η εφαρμογή είναι δική μας δουλειά. Εμείς οφείλουμε να διδάξουμε στις επόμενες γενιές, με το καλό μας παράδειγμα, την ανάγκη για προστασία των θαλασσών και των ακτών από τη ρύπανση. Κανείς δεν θέλει να ζει μέσα σε ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον, και ιδιαίτερα όταν αυτό το περιβάλλον αποτελεί την κληρονομιά μας και έναν πολύτιμο οικονομικό πόρο για την χώρα μας. Γι’αυτό το λόγο:

• Δεν πρέπει να αφήνουμε τα σκουπίδια μας στις παραλίες που επισκεπτόμαστε.
• Οφείλουμε να απαιτούμε την τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων στις παραλίες και να τους χρησιμοποιούμε.
• Δεν πρέπει να πετάμε σκουπίδια στη θάλασσα όταν ταξιδεύουμε.
• Οφείλουμε να δίνουμε το παράδειγμα στους γύρω μας και να ζητούμε το σεβασμό τους απέναντι στη θάλασσα.
• Όλοι πρέπει να καταλάβουμε ότι η θάλασσα είναι πηγή ζωής για μας, για τα παιδιά μας, για τη χώρα μας.
• Πρέπει να θυμόμαστε ότι η προστασία των θαλασσών και των ακτών σήμερα είναι δική μας ευθύνη, έτσι ώστε να διασφαλίζουμε μια καλύτερη ζωή για τα παιδιά μας στο μέλλον.

πηγη  http://7lyk-peiraia.att.sch.gr/Saronikos.doc

Υπεύθυνοι Καθηγητές:

Ζαρκάδη Ευτυχία

Σακλαμπανάκης Χρήστος

Μαθητές που συμμετείχαν στην ομάδα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης:

Θεολογίδης Ιωάννης

Κατσαρός Άκης

Κούκουρας Μιχάλης

Μανετάκης Ιωάννης