Να φυτέψω Χαρουπιά?

Η χαρουπιά είναι δέντρο μακρόβιο, πολύγαμο, μόνοικο ή δίοικο, ιθαγενές της Μεσογείου. Έχει φλοιό καστανόφαιο, λεπτό, κόμη πυκνή, συνήθως σφαιρική, φύλλα πτερωτά με 4 – 10 φυλλάρια ακέραια, δερματώδη, βαθυπράσινα και γυαλιστερά από πάνω, ωχροπράσινα από κάτω, άνθη με βαριά οσμή, χωρίς πέταλα, μικρά, σε μασχαλιαίους ή πλευρικούς κοκκινωπούς βότρυες, δίκλινα συνήθως, με κάλυκα μικρό, πρασινωπό, πεντάλοβο, πέντε στήμονες, μακριούς στα αρσενικά άνθη, κοντούς και, κατά κανόνα, άγονους στα θηλυκά ή ερμαφρόδιτα. Καλλιεργείται εύκολα και ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη εκτός από τα υγρά και τα άπορα.

Η καρποφορία της αρχίζει συνήθως το 6-7 έτος και συνεχίζεται για πολλά χρόνια. Η ωρίμανση του καρπού διαρκεί σχεδόν ένα χρόνο, από το Φθινόπωρο που γίνεται η ανθοφορία μέχρι τα τέλη Αυγούστου του επόμενου έτους που αρχίζουν να πέφτουν οι ώριμοι πια καρποί. Τα φύλλα της είναι σύνθετα, σκληρά, ωοειδή με λείες παρυφές και σχηματίζουν πυκνό φύλλωμα. Μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 13 μέτρα, βρίσκεται σε όχθες ποταμών και παράκτιες περιοχές της Μεσογείου είναι δε γνωστή και με το όνομα ξυλοκερατιά, ενώ στην Κύπρο ως "τερατσιά", από την αρχαιοελληνική λέξη κεράτιον, για το χαρούπι. 

Από τη λέξη κεράτιον προέρχεται και η λέξη καράτι, γιατί το βάρος του σπόρου των χαρουπιών ορίστηκε ως η πιο μικρή μονάδα μέτρησης για χρυσό και πολύτιμους λίθους. Τα άνθη της είναι μικρά, πράσινα, χωρίς πέταλα. Γνωστό από την αρχαιότητα όπου το καλλιεργούσαν για τους καρπούς του τα χαρούπια ή ξυλοκέρατα.

Χαρούπια

Ο καρπός της χαρουπιάς είναι λοβός πεπλατυσμένος. Τα χαρούπια είναι μακριά, στριφτά και σκληρά πράσινου χρώματος όταν είναι άγουρα και ξυλώδη εξωτερικά ,καστανού χρώματος όταν είναι ώριμα. Η σάρκα του ώριμου καρπού περιβάλλει μέχρι και είκοσι καστανόχρωμα και πολύ σκληρά φακοειδή σπέρματα, διατεταγμένα κατά μήκος του.

Είναι σακχαρώδης και έχει ευχάριστη, γλυκιά γεύση.

Χρήσεις:

Η χαρουπιά είναι είδος δασικό, γεωργικό, βιομηχανικό και καλλωπιστικό. Το ξύλο της δίνει ξυλάνθρακες αρίστης ποιότητας, το καρδιόξυλό της χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, την ξυλογλυπτική, την τορνευτική και τη βαρελοποιία ενώ ο φλοιός και τα φύλλα της στη βυρσοδεψία και τη βαφική. Τα χαρούπια χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή και στη παρασκευή οινοπνευματωδών ποτών. Ακόμα αλευροποιούνται και χρησιμοποιούνται στη παρασκευή ενός θρεπτικού αλευριού κατάλληλου για βρεφικούς κοιλόπονους και παιδικές γαστρεντερίτιδες. Από τα σπόρια τους εξάγεται μία κολλώδης ουσία (κόμμι) χρήσιμη στηχαρτοβιομηχανία καθώς και ως στερεωτικό σε διάφορα τρόφιμα. Το ξύλο της χαρουπιάς χρησιμοποιείται σε ξύλινες διακοσμήσεις.

Στην Ελλάδα βρίσκεται αυτοφυής σε πολλές νησιώτικες περιοχές και κυρίως στην Κρήτη αλλά καλλιεργείται και σε φυτώρια για τον καλλωπισμό δρόμων και πάρκων. Στην Κύπρο καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, και το 90% της παραγωγής εξάγεται σε διάφορες μορφές (χαρουπάλευρο, ολόκληρος καρπός, χαρουποπυρήνας, αλεσμένα, γόμα σεΙταλία, Αγγλία, Αμερική, Ισπανία, Αυστραλία, Ιαπωνία, και Αίγυπτο).

Κάνουν "θραύση" τα χαρούπια στη Κρήτη                                                                            Χαρούπι για χαρούπι δεν έχει μείνει στην Κρήτη αφού τα τελευταία 3 χρόνια οι Κρητικοί έχουν πλέον συνειδητοποιήσει πως η "σοκολάτα της Κρήτης" όπως αποκαλούσαν τον καρπό οι παλιοί, τείνει να μετατραπεί σε έναν μέχρι πρότινος καλά κρυμμένο θησαυρό τηςΚρητικής γης.  

Ειδικά φέτος η ζήτηση ξεπέρασε κάθε προηγούμενο με αποτέλεσμα αυτή την στιγμή το κρητικό χαρούπι να παρουσιάζει έλλειψη και κάποιες από τις τοπικές επιχειρήσεις που το χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη για διάφορα προϊόντα αναγκάζονται να προμηθεύονται ποσότητες και από την υπόλοιπη Ελλάδα.   Κάνουν "θραύση" τα χαρούπια 

Χρόνο με το χρόνο όλο και περισσότεροι Κρητικοί στρέφουν το ενδιαφέρον της σε αυτή την παραδοσιακή καλλιέργεια που τις τελευταίες δεκαετίες είχε εγκαταλειφθεί. 

Χαρακτηριστικό είναι πως λίγα χρόνια πριν μόλις 2 με 3 φούρνοι στην Κρήτη παρήγαγαν προϊόντα από χαρούπι, όπως ψωμί, κουλουράκια και παξιμάδια και μάλιστα μεεισαγόμενο χαρουπάλευρο ενώ σε αυτή την φάση όπως εκτίμησε δεν αποκλείεται να έχουν εκτοξευτεί στους 300 φούρνους και με πρώτη ύλη 100% κρητική.   Αυξάνονται οι νέοι καλλιεργητές χαρουπιάς.

Οι παλιές και κάποτε ξεχασμένες χαρουπιές στα χωριά της Κρήτης τραβούν πλέον σαν μαγνήτη τους επίδοξους πωλητές του προϊόντος με αποτέλεσμα οι καρποί όχι απλά να μαζεύονται αλλά κυριολεκτικά να εξαφανίζονται.   Την ίδια ώρα όλο και περισσότεροι είναι και εκείνοι που επιλέγουν να καλλιεργήσουν χαρουπιές αφού θεωρείται μία καλλιέργεια ιδανική για την κρητική γη και παράλληλα δεν απαιτεί μεγάλη προσωπική εργασία και μεγάλα έξοδα.  Το ταπεινό και ξεχασμένο στις μέρες μας  χαρούπι πιάνει πλέον καλή τιμή στην αγορά  ,όπου οι χρήσεις του είναι πάμπολλες.

Είναι ενδεικτικό πως το χαρούπι πωλείται κατά μέσο όρο από 23 έως 30 λεπτά ανά κιλό, ενώ ένα δέντρο μπορεί να δώσει έως 300 κιλά.     Της Στέλλας Τερζάκη                    πηγες neakriti.gr      http://agroepidotiseis.blogspot.gr/                                                                                                                                                                                 

Παρότι στην Ικαρία δεν υπάρχει οργανωμένη καλλιέργεια του, υπάρχουν κάποιοι (ελάχιστοι )αγρότες, που σε περιόδους που δεν έχουν άλλα εισοδήματα  , ασχολούνται με το μάζεμα του χαρουπιού από δέντρα που έχουν στις καλλιέργειες τους ή βρίσκουν διάσπαρτα στην Ικαριακή  ύπαιθρο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από το Δασαρχείο   δυστυχώς, τα λιγοστά εναπομείναντα δέντρα χαρουπιάς στον νησί μας έχουν υποστεί μεγάλη ζημιά, λόγω παράνομης υλοτόμησης . Έτσι αντί να τα φροντίζουμε και να τα πολλαπλασιάζουμε κόβουμε κι αυτά που υπάρχουν για καυσόξυλα.

Αν ο κόσμος ήξερε πόσο λίγη φροντίδα θέλουν οι χαρουπιές και ότι μπορούν να δώσουν χωρίς πολύ πολύ κόπο ένα καλό συμπληρωματικό εισόδημα τότε η κατάσταση ίσως να ήταν διαφορετική.