ΑΝΑΜΝΉΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟ ΧΑΙΔΑΡΙ!

                             http://www.youtube.com/user/kostantinos999?feature=watch

Ιερά Οδός 1870.

ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ (ΠΕΡΙ ΤΟ 1900)
ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΙΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ & ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ (ΑΠΟ ΑΛΜΠΟΥΜΙΝΑ) ΤΟ ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΟΔΟ. ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΟΥ ΥΠΗΡΧΑΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ... ΤΟ ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟ ή ΑΛΛΙΩΣ ΓΝΩΣΤΟ ΩΣ "ΜΠΑΡΟΥΤΑΔΙΚΟ"

2 ΑΠΡΙΛΗ 1954, ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ

ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΟ "ΑΡΧΕΙΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΙΓΓΛΕΣΗ" ΤΗΣ ΠΙΤΣΑΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΔΗ

ΠΗΓΑΔΙ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΘΕΑ...
ΠΕΡΙ ΤΟ 1935 Η ΓΕΙΤΟΝΊΑ ΜΟΥ!!!!!!
ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΦΙΛΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΙΑΜΠΟΥΡΑ,

Το συγκρότημα των ξενώνων της ΕΠΑΥΛΗΣ "ΠΑΛΑΤΑΚΙ" με τα περιβόλια. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΚΗ ΜΟΥ, τα χρόνια της διπλωματικής μου εργασίας (1976). Στο δωματιάκι με τους στρογγυλούς φεγγίτες αποκαλύφθηκαν πριν από λίγα χρόνια, οι τοιχογραφίες του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΥΖΗ, οι "ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ"

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΦΡΕΑΤΑ ΤΗΣ ΑΥΛΗΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΔΑΦΝΙΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ ANTOINE BONN, ΠΕΡΙ ΤΟ 1930.
"ΑΡΧΕΙΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΙΓΓΛΕΣΗ"

1976 (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΙΓΓΛΕΣΗ -)
Στο ύψος της ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΗΡΩΩΝ, βλέπουμε στην απέναντι πλευρά του δρόμου το άλλο στέκι της νεολαίας, και όχι μόνο, το ΚΑΦΕΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ "ΤΟ ΝΕΟΝ", σήμερα το φαγάδικο "ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ".

1976 (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΙΓΓΛΕΣΗ - )
Στη συμβολή με την οδό ΡΟΔΟΥ (πρός ΙΕΡΑ ΟΔΟ) - το τμήμα του "ΜΙΚΡΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ" που σήμερα είναι διαμορφωμένη η "ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ" με το Δημοτικό αναψυκτήριο..., πρώην "ΑΙΘΡΙΟ" και σήμερα μισθωμένο σε ιδιώτη από τον Δήμο Χαϊδαρίου και φέρει την ονομασία "ICONS"                                                ΠΗΓΗ               https://www.facebook.com/groups/176942705772508/

1,5 χρόνο στον Κορυδαλλό ο Βενιζέλος , (Απίστευτη καταγγελία Καλαμούκη ) , διαβάστε να δείτε ποιοι μας κυβερνάνε

Τον Βαγγέλη τον Βενιζέλο, τον ξέρω από τα φοιτητικά μας χρόνια, στη Θεσσαλονίκη. Ανήκαμε στην ίδια φοιτητική παράταξη. Στην «Προοδευτική Παράταξη Νέων, Σαρλ Ντε Γκόλ». Μετά το πανεπιστήμιο χαθήκαμε. Τον ξαναβρήκα μια μέρα, τυχαία, όταν είχε βγει από την φυλακή.

Είχε συλληφθεί, στο τέταρτο έτος, γιατί είχε στήσει έναν παράνομο μηχανισμό, με....μικρόφωνα και μικροκάμερες, προκειμένου να κλέβει, τα θέματα και να γράφει άριστα σε κάποιες εξετάσεις, του πανεπιστημίου. Επίσης με ένα δεύτερο κύκλωμα πουλούσε τα θέματα. Ήταν αρκετά δραστήριος.

Θεωρήθηκε ο εγκέφαλος του φοιτητικού κυκλώματος και οδηγήθηκε για 1,5 χρόνο στον Κορυδαλλό. Του έκανε καλό η φυλακή. Τον ωρίμασε, του λείανε τις γωνίες της σκέψης του, και του πρόσθεσε και μερικά κιλά, ώστε να φτάσει στο φυσιολογικό βάρος της ηλικίας του. «Στύλος», ήταν το παρατσούκλι του, στα χρόνια του πανεπιστημίου, λόγω του ελλιπούς βάρους του.

Αργότερα μέσα στην φυλακή απέκτησε και άλλα προσωνύμια. «Πρόκας» γιατί πάντα κουβαλούσε μια πρόκα πάνω του. «Τανάλιας», γιατί μια μέρα σε έναν καυγά έσφιξε κάποιον τόσο σφιχτά που τον έπνιξε. Και «ρέγκας», γιατί φοβότανε τις ρέγκες.

«Βαγγέλη, χαθήκαμε. Τι κάνεις; Πως είσαι;», του είπα με χαρά, μόλις τον είδα, ένα πρωί του Μάρτη, στα Εξάρχεια. «Αποφυλακίστηκα, πριν 20 μέρες και ετοιμάζομαι, να κάνω το μεταπτυχιακό μου», μου είπε, σφίγγοντάς μου το χέρι. «Έβαλες μυαλό δηλαδή», συμπλήρωσα, κοιτώντας τον στα μάτια. «Δεν χρειάζεται», μου απάντησε, με τρομερή σιγουριά, «αν δεν με είχαν καρφώσει στο πανεπιστήμιο, τώρα θα ήμουν καθηγητής», είπε με κάποιο παράπονο στη φωνή. «Ας είναι, δεν πειράζει ποτέ δεν είναι αργά». Ανταλλάξαμε αριθμούς τηλεφώνων, είπαμε να ξαναβρεθούμε και μετά χαθήκαμε στη βουή του πλήθους.

Μετά από έξι μήνες, άκουσα το όνομά του, να σχετίζεται με το ΠΑΣΟΚ, και τον τότε πρόεδρό του, Ανδρέα Παπανδρέου. «Μεγαλύτερη φυλακή και από τον Κορυδαλλό, είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου», μου είπε σε μια συνάντηση, και πάλι τυχαία, αυτή τη φορά, στον Κολωνό. Η φράση αυτή με εντυπωσίασε, γιατί δυο χρόνια μετά την ξανάκουσα, από τα χείλη, του Γιώργου. Ελαφρώς παραλλαγμένη: «μεγαλύτερη φυλακή και από το Γιεντι κουλε, είναι οι ψευδαισθήσεις μας».

Κάποια μέρα είδα τον Βαγγέλη και στην τηλεόραση, ως εκπρόσωπο του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. «Τα κατάφερα. Δεν ήταν δύσκολο για μένα», μου είπε σε μια τυχαία συνάντησή που είχαμε, μια Παρασκευή, στο Κερατσίνι. «Είμαι στον κλειστό πυρήνα της εξουσίας.», πρόσθεσε φουσκώνοντας από περηφάνια. «Μα καλά», του λέω, «πως τα κατάφερες, πως έκρυψες τα χρόνια της φυλακής;»

Ταραγμένος μου έκλεισε το στόμα, με τράβηξε κάτω από την καμινάδα της ΔΕΗ, και μου είπε, χαμηλόφωνα: «δεν το ξέρει κανείς. Έχω σβήσει όλες τις αποδείξεις. Όποιος τολμήσει να μιλήσει θα πεθάνει», και ένιωθα τα χέρια του σαν τανάλιες να σφίγγουν τον λαιμό μου. Αν δεν πέρναγε τυχαία, από το σημείο, η περιφορά του επιταφίου, δεν ξέρω αν θα επικοινωνούσαμε τώρα.

Είναι η πρώτη φορά που σπάω τη σιωπή μου για το συγκεκριμένο θέμα, γιατί τώρα είμαι σίγουρος πως δεν κινδυνεύω, για το απλό λόγο, ότι ο Βαγγέλης δεν θα υλοποιήσει την απειλή του. Και δεν θα το κάνει γιατί πια είναι σε άλλη διάσταση. Αφήστε που περισσότερο κινδυνεύω, εγώ να χαρακτηριστώ ως μυθομανής, παρά να πιστέψει ο κόσμος, ότι ένας συνταγματολόγος, ήταν κάποτε στην ψειρού.

Άλλωστε με έχει διαβεβαιώσει και ο ίδιος: «έχω κλείσει τους λογαριασμούς μου με το παρελθόν», μου είπε σε μια τυχαία συνάντησή μας, στο Πικέρμι, «τώρα πια κοιτάω μπροστά».

Η εκτίμησή μου προς το πρόσωπο του υπουργού τώρα και συμφοιτητή μου κάποτε, Βαγγέλη Βενιζέλου είναι γνωστή. Νομίζω μαζί μου ταυτίζεται σχεδόν το σύνολο του ελληνικού λαού. Και μαζί με εμάς ο πρόεδρος Γιώργος, που στην τόσο κρίσιμη στιγμή για την χώρα, τον επέλεξε για τιμονιέρη της οικονομική πολιτικής.

Πάντα θαύμαζα την αυτοπειθαρχία του, τον αυτοέλεγχό του και κυρίως την ικανότητα του, να προσαρμόζεται στις καταστάσεις, αν όχι να τις καθορίζει. «Πρέπει στη ζωή πάντα να είσαι έτοιμος να κάνεις το ντου», μου έλεγε σε μια τυχαία συνάντηση που είχαμε ένα απόγευμα, στο Γαλάτσι. Εγώ δεν άκουσα καλά, και νόμισα ότι, αντί για «ντου», είπε «ντους», και τον αποχαιρέτησα, με απορημένο ύφος.

Πάντα μου δημιουργούσε μια απορία ο Βαγγέλης. Θυμάμαι όταν φοιτητές στην Θεσσαλονίκη, δουλεύαμε όπως όλα τα φτωχόπαιδα, σε ένα φαστ φούντ, για να καλύπτουμε τις βασικές ανάγκες μας. Εγώ ήμουν μέσα από τον πάγκο και ετοίμαζα τα μπέργκερ. Ο Βαγγέλης ήταν στο ταμείο, έπαιρνε τις παραγγελίες και ήταν αυτός που φώναζε, «ένα κλαμπ, μια σίζαρ και μια πατάτες, για τον κύριο που είναι μπροστά». Και τόνιζε αυτό το «μπροστά», τόσο που αναγκαζόσουνα να κοιτάξεις ποιος είναι ο κύριος μπροστά. Είχε μια αγάπη στην λέξη «μπροστά», το συνειδητοποίησα και τις προάλλες, όταν τον άκουσα να λέει ότι, η χώρα θα πάει και αυτή μπροστά μπροστά, μάλλον χωρίς μπέργκερ.

Το ταλέντο ενός ανθρώπου, δεν μπορεί να κρυφτεί. Έτσι και το ταλέντο του Βαγγέλη, δεν μπόρεσε να κρυφτεί, ούτε στο μπεργκεράδικο. Σάντουιτς με ληγμένο μπέικον, σαλάτα με κομμένες μισές τις ντομάτες, μπιφτέκι από κιμά, ανακατεμένο με αλεύρι και ελάχιστο γύψο «για να βγάζουμε περισσότερα μπιφτέκια», αυτοσχέδια κέτσαπ με μελάνι, ήταν μερικές από τις ιδέες του, τις οποίες, μας έπεισε να υλοποιήσουμε, χωρίς να γνωρίζει το αφεντικό. Δεν χρειάζεται να σας περιγράψω την σύσταση του λαδιού τηγανίσματος, που χρησιμοποιούσαμε. Ούτε σε τρακτέρ δεν θα το έβαζες.

«Μα δεν είναι σωστό. Τρώνε και μικρά παιδιά», τόλμησα να ψελλίσω μια φορά. «Γιατί είδες κανέναν να πεθαίνει;» με ρώτησε χωρίς να μπορώ να απαντήσω, και συμπλήρωσε, τρώγοντας μια φούχτα πατάτες: «αν είναι γραφτό να πεθάνει κάποιος, δεν θα φταίει το δικό μας λάδι, αλλά το λάδι στο καντήλι του, που έχει τελειώσει. Τα παράπονα σας στον Άγιο Πέτρο».

Στο ταμείο πάντως, ήταν άψογος. Έβαζε τα μπέργκερ μπροστά, στους πελάτες, και τους πελάτες μπροστά από τα μπέργκερ, με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία. Όλοι τον θαυμάζαμε, ακόμη και όταν μάθαμε ότι είναι στην φυλακή, για μια νεανική επιπόλαιη κομπίνα. Θυμάμαι, έλεγε γι αυτή του την απερισκεψία: «κιρσοί της λησμονιάς, περικοκλάδες της φυγής, στον ατέρμονα ουρανό», μια φορά που είχαμε συναντηθεί τυχαία, στην παλαιά Φώκαια.

Μετά το φάστ φούντ τον ξαναείδα σαν κυβερνητικό εκπρόσωπο, του Ανδρέα Παπανδρέου. Τον έβλεπα μπροστά στο μικρόφωνο και νόμιζα ότι θα τον ακούσω να λέει: «δυο πατάτες και δυο μπέργκερ χωρίς μαρούλι, το ένα με διπλό μπέικον». Και να συμπλήρωνε επιτακτικά, «περάστε κύριε μπροστά». Εκείνος έλεγε, διαφορετικά πράγματα, για την πορεία της χώρας, την ανάπτυξη, την προοπτική και την ανάγκη να πάμε μπροστά. Εγώ παρόλα αυτά, που δεν μπορούσα να τον συνηθίσω, άκουγα για μαρούλια και μπέικον. «Τα σημάδια της νιότης, είναι ανεξίτηλα», μου είχε πει σε μια τυχαία συνάντησή μας, στο Πολύγωνο, «ούτε με τον διαβολάκο του λεκέ δεν καθαρίζουν», συμπλήρωσε, με νόημα.

Προχτές που τον έβλεπα, επί μισή ώρα να μιλάει χωρίς κείμενο, και να τονίζει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να πάμε μπροστά, συγκινήθηκα. Προχώρησε αρκετά στην ζωή του, έκανε σημαντικά βήματα. Από την φυλακή, στο μπεργκεράδικο, και από εκεί δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου, και τώρα δίπλα στον Γιώργο Παπανδρέου, στην πιο κρίσιμη στιγμή της χώρας, να θέλει η μοίρα να παίξει με αυτόν το παιχνίδι της. Δεν είναι και λίγο.

«Η ζωή είναι ένα φαστ φούντ, και ο κόσμος θέλει να φάει γρήγορα και φτηνά», μου είπε, μια φορά, που τον είδα τυχαία στο Ξυλόκαστρο, αποκαλύπτοντας το επιστέγασμα της σκέψης του. «Εγώ του το πακετάρω γρήγορα», είπε με νόημα και συμπλήρωσε: «όλα τα άλλα εξαρτώνται από τον Άγιο Πέτρο».

Θύμιος Καλαμούκης

ΠΗΓΗ:  http://www.peramatozoa.info

Ξενάγηση στο Να

photo: angeloska

“Εδώ στη ρωγμή του χρόνου
Κρύβομαι για να γλιτώσω.
Εδώ στη ρωγμή του χρόνου
Θάβομαι για να μεστώσω.”

Πριν πολλά χρόνια όταν στο Να υπήρχε μόνο ένα καφενεδάκι με ψησταριά, ο πατέρας μου, που ήταν ιστορικός, μας έκανε ξενάγηση. “Από δω έμπαινε η πεντηκόντορος. Εκεί έδεναν τους κάβους. Εκεί ήταν ένας ναός. Έβγαιναν οι ιερείς να ευλογήσουν το καράβι. Ανέβαινε ο καπετάνιος με δώρα και το σφαχτό για τη θυσία”.

Σήμερα η κόρη μου είναι στην ηλικία που ήμουν εγώ τότε. Φέτος που πήγαμε για μπάνιο, με ρώτησε: “Κάτι έχει αυτό το μέρος. Ενώ δε φαίνεται και τίποτα σπουδαίο. Κάτι έχει. Τι;” Της εξηγώ λοιπόν. Την ξεναγώ -μαζί της κι εσάς.

Ο τόπος κι η χρήση του, ο ναός κι η λατρεία
Στην εκβολή της Χάλαρης στα αρχαία χρόνια ήταν ένα στενόμακρο  λιμανάκι, μια βαθιά εσοχή -σα φιόρδ- στη μονοκόμματη ακτογραμμή της βορειοδυτικής Ικαρίας. Εκεί κατέβαιναν απ' τα βουνά οι άνθρωποι της Νεολιθικής εποχής και κυνηγούσαν ή ψάρευαν. Αργότερα, στην Εποχή του Χαλκού, κατέφθασαν απ' την Ανατολή με τις “πιρόγες” τους (“άκατοι”) οι Κάρες, περήφανοι ναυτικοί και πολεμιστές που μοιράστηκαν το Αιγαίο με τους Κυκλαδίτες και τους Κρητικούς. Αυτοί μάλλον ήταν που πρώτοι χρησιμοποίησαν το Να σαν λιμάνι -ορμητήριο για να κουρσεύουν καράβια- κι επίσης ίδρυσαν εκεί τόπο λατρείας.

Τους Κάρες εκτοπίζουν στα 700 π.Χ. Έλληνες που έρχονται από την Μίλητο της Μικράς Ασίας. Μαζί τους φέρνουν κατσίκια και πρόβατα, κλήματα αμπελιού, ελιές, βελτιωμένα δημητριακά και νέους θεούς. Τον Απόλλωνα (ή τον Ασκληπιό) για τα Θέρμα, τον Διόνυσο για την Οινόη και την Άρτεμη για το Να. Την Άρτεμη παρθένα κυνηγό, προστάτιδα της φύσης, αφέντρα των ανέμων, που την επικαλούνται οι ναυτικοί όταν τους πιάνουν τα μελτέμια. Οι Μιλήσιοι δεν μπορούσαν να είχαν κάνει καλύτερη επιλογή.

photo: Free Senses

Το λιμανάκι στις εκβολές της Χάλαρης, ήταν για τους Ίωνες ναυτικούς ο τελευταίος σταθμός για τροφοδοσία και ξεκούραση (και μια τελευταία προσευχή) πριν σαλπάρουν για να περάσουν με τα καράβια τους το ανοιχτό Ικάριο πέλαγος και να πάνε στη Δήλο, τον βασικό εμπορικό και θρησκευτικό κόμβο του Αιγαίου της αρχαιότητας. Οι πλαγιές του φαραγγιού και τα βουνά προμήθευαν κυνήγι, δώρο της θεάς, οι χωρικοί έφερναν τρόφιμα και κρασί, ενώ το ποτάμι κι οι πηγές έδιναν άφθονο και καθαρό γλυκό νερό. Ωστόσο, παρά το συχνό πέρασμα πλοίων, ο Νας δεν εξελίχθηκε σε “πόλη”. Παρέμεινε μια μικρή κοινότητα συγκροτημένη γύρω από ένα ναό. Ο ναός αυτός, μάλλον μικρός (9,70 x 3,75 μ.) και άγνωστου αρχιτεκτονικού ρυθμού, κτίστηκε στα τέλη του 6ου αιώνα με μάρμαρο που έφεραν δια θαλάσσης από το Πετροκοπιό των Φούρνων. Η θέση ήταν βαλτώδης, γι' αυτό πριν κτίσουν, μπάζωσαν και σήκωσαν ένα γερό κρηπίδωμα, όπου θεμελίωσαν τον ναό, ενώ από μπροστά έκτισαν μόλο για να προστατεύονται τα θεμέλια από τα νερά και για να δένουν τα πλοία.

Το “ξόανο” της θεάς ήταν ξύλινο άγαλμα πελεκημένο σε μονοκόμματο κούτσουρο, βαμμένο, ντυμένο και στολισμένο σαν “ιερή κούκλα”. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο γλωσσολόγος Χατζηδάκης επισκεπτόμενος τη δυτική Ικαρία για να καταγράψει την αρχαΐζουσα ντοπιολαλιά, ανακαλύπτει τυχαία στην Προεσπέρα, κεραμικό θραύσμα με τη επιγραφή “ΤΑΥΡΟΠΟΛ”. Έτσι στηρίχθηκε η άποψη ότι το ιερό της Ικαρίου Αρτέμιδος ήταν “Ταυροπόλιον” -ένα από τα πολλά που υπήρχαν στην αρχαία Ελλάδα.

Το Ταυροπόλιον ήταν μια τελετή κατά την οποία ο ιερέας της θεάς λουζόταν με το αίμα θυσιαζόμενου ταύρου. Είχε την καταγωγή της στους εξαγνισμούς που έκαναν οι κυνηγοί για τον φόνο των θηραμάτων τους. Ως τελετή διαδόθηκε ιδιαίτερα κατά την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Ο ναός της Αρτέμιδας στην Ικαρία, γνωστός ήδη από τους κλασικούς χρόνους, μαζί και η  ειδυλλιακή περιοχή γύρω του θα έγιναν πόλος έλξης για τους αστούς των μεγαλουπόλεων της εποχής. Θα οργάνωναν κυνηγετικές εκδρομές από τη Σάμο και την Έφεσο. Θα σκαρφάλωναν τις δασωμένες πλαγιές με ντόπιους κυνηγούς για οδηγούς. Θα παρακολουθούσαν τις τελετές μιας λατρείας που σωζόταν ακόμα εκεί “σαν τα παλιά καλά χρόνια”.

Όμως δεν ήταν πάντα όλα καλά. Στη διάρκεια της επανάστασης του Αριστόνικου (133-130 π.Χ.) που συντάραξε το ανατολικό Αιγαίο, εξεγερμένοι σκλάβοι, καταδιωκόμενοι από τους Ρωμαίους, φαίνεται ότι κατέφυγαν στο Να. Είτε με μάχη ή βομβαρδισμό με καταπέλτες από τα καράβια, οι αντάρτες σκοτώθηκαν και ο ναός έπαθε μεγάλες ζημιές. Ο Ρωμαίος στρατηγός ωστόσο έσπευσε να τον επισκευάσει. Οι προύχοντες κι οι ιερείς τον ανακήρυξαν ευεργέτη και του έκαναν ανδριάντα.

Το τέλος του λιμανιού
Στην Βυζαντινή περίοδο ο ναός χρησίμευσε πιθανώς ως ενδιαίτημα των πληρωμάτων ελαφρών καταδρομικών που στάθμευαν στο λιμανάκι. Ο πετρόκτιστος μόλος που φαίνεται σήμερα κατά μήκος της λιμνοθάλασσας είναι εκείνης της εποχής. Σε συνδυασμό με τις βίγλες στα υψώματα, ο Νας ίσως είχε σημασία στους πολέμους εναντίον των Σαρακηνών της Κρήτης που κατείχαν τις Κυκλάδες.

photo: angeloska

Ώσπου κάποια στιγμή, μάλλον μετά τον 11ο αιώνα, τόσο λόγω των προσχώσεων του ποταμού, όσο και της σταδιακής ανύψωσης του πυθμένα της θάλασσας, “το φιόρδ” άρχισε να κλείνει. Ο μόλος ανυψώθηκε και αχρηστεύτηκε, και άρχισε να δημιουργείται η σημερινή παραλία. Ωστόσο, φαίνεται ότι στη λεγόμενη “Εποχή της Αφάνειας” (15ος-16ος αιώνας) μπορούσε ακόμα να χρησιμοποιηθεί σαν αραξοβόλι. Γι' αυτό, οι Καριώτες έριξαν βράχους και δέντρα στην είσοδο για να μη γίνει ορμητήριο πειρατών. Κλείνοντας ο όρμος, τα νερά του ποταμού δυσκολεύονταν ολοένα περισσότερο να βρουν διέξοδο στη θάλασσα. Σε κάποια τρομερή κατεβασιά έπεσαν πάνω στη νότια (εσωτερική) γωνία του μόλου και τη γκρέμισαν, καβάλησαν το κρηπίδωμα και κλόνισαν το ναό από τα θεμέλια. Τέτοιες μεγάλες πλημμύρες διασώζει η προφορική παράδοση πως έγιναν τον 19ο αιώνα όταν οι Ραχιώτες αποψίλωσαν τις πλαγιές του Φαραγγιού για να κάνουν κάρβουνα.

Το τέλος του ναού
Η ίδια προφορική παράδοση ανέφερε ωστόσο ότι, παρ' όλες τις πλημμύρες, ως το 1840 ο ναός ήταν ακόμα σε αρκετά καλή κατάσταση (“τοίχοι πάνω απ' ένα μπόι ύψος, με κολόνες και αγάλματα”). Εκείνα τα χρόνια επισκέπτεται την Ικαρία ο Γερμανός αρχαιολόγος Ludwig Ross που καταγράφει αρχαιότητες στο Αιγαίο. Έχει διαβάσει τους αρχαίους συγγραφείς και αναζητά κάποιο ναό. Δεν τον βρίσκει στη νότια πλευρά, γι' αυτό θέλει να δει και το βόρειο μέρος. Αλλά τα μελτέμια τον εμποδίζουν να κάνει το γύρο με βάρκα, ενώ όταν του λένε να περάσει τον Αθέρα με τα πόδια, δεν βρίσκει υποζύγια. Τι ατυχία!

Αν ο Ross είχε περάσει στη Μεσαριά ή στις Ράχες θα μάθαινε σίγουρα για το Να. Θα έβλεπε το ναό και θα μας έδινε μια πλήρη περιγραφή. Ίσως ακόμα κατάφερνε με το κύρος και την παρουσία του να αποτρέψει την καταστροφή που έγινε λίγα χρόνια μετά. Όταν έκτιζαν την εκκλησία του Χριστού, αντιμετωπίζοντας έλλειψη ασβέστη και πιθανώς ωθούμενοι από αγράμματους και θρησκόληπτους κληρικούς, οι Ραχιώτες κατεδάφισαν το ναό. Πήραν όσα μαρμάρινα στελέχη χρειάστηκαν για την οικοδομή και έλιωσαν το υπόλοιπο μάρμαρο σε καμίνια. Η χειρότερη απώλεια ήταν τα αγάλματα. Αργότερα Μικρασιάτες που εγκαταστάθηκαν στην Ικαρία, μαθαίνοντας το περιστατικό, ρωτούσαν σοκαρισμένοι γιατί δεν κράτησαν τουλάχιστον τα αγάλματα. Οι ντόπιοι απαντούσαν ότι οι πρωτεργάτες της καταστροφής τους έλεγαν: “Δεν βλέπετε πως κοιτούν; Απ' όποια μεριά κι αν πας, σε κοιτούν. Είναι δαίμονες!”

photo: Paul Lewis

Οι λεπτομέρειες του εγκλήματος αποκαλύφθηκαν έναν αιώνα αργότερα, το 1938, στον Λέοντα Πολίτη. Ο αρχαιολόγος δεν βρίσκει ναό, ούτε καν ερείπια, παρά μόνο το ασβεστοκάμινο και γύρω-γύρω καμένα μάρμαρα. Παρά την απογοήτευσή του, ωστόσο, ο Πολίτης σε λίγες μόνο μέρες διεξάγει μια υποδειγματική ανασκαφή. Κάνει τομές, εντοπίζει, αποτυπώνει, χρονολογεί, συγκεντρώνει ευρήματα. Και επιβεβαιώνει επιτέλους ότι ο Νας ήταν η θέση του ναού της Ικαρίας Αρτέμιδος που ανέφεραν οι αρχαίες πηγές. Φεύγοντας, άφησε τα ευρήματά του στις Ράχες. Σκόπευε να ξανάρθει, δυστυχώς όμως σε λίγο ξέσπασε ο πόλεμος. Ένα μέρος των ευρημάτων κλάπηκε από τους Ιταλούς στη διάρκεια της κατοχής, τα πιο σημαντικά όμως σώθηκαν και εκτίθενται σήμερα στο μουσείο του Κάμπου. Η κατασκευή αυτού του όμορφου μικρού μουσείου που έγινε με λίγα χρήματα απ' την Αμερική και μπόλικη προσωπική εργασία των κατοίκων, ίσως ξέπλυνε λίγη απ' τη ντροπή για την κατεδάφιση του ναού.

Υπάρχουν ακόμα αρχαία;
Αν υπάρχει κάτι, αυτό θα είναι στη θάλασσα. Αλλά πώς θα είναι; Το 1967 όταν ήμουν παιδί στον Αρμενιστή, μετά από μια μεγάλη φουρτούνα, αφού τραβήχτηκαν τα νερά, μάθαμε ότι φάνηκε στο βυθό του Να ένα άγαλμα. Στις Ράχες τότε παραθέριζε ένας Αμερικανός αρχαιολόγος που ενθουσιάστηκε και οργάνωσε την ανάσυρση. Βουτηχτές ανέβασαν στη βάρκα μια Ιωνική Κόρη, ακέφαλη, με ωραίο χιτώνα και τις περίφημες πτυχές. Μπορεί κανείς να τη δει σήμερα στο μουσείο του Κάμπου. Είναι απελπιστικά διαβρωμένη από τη θάλασσα και την τριβή με τα χαλίκια. Με βάση αυτό, ο πατέρας μου πίστευε ότι οτιδήποτε άλλο βρισκόταν στο βυθό του Να θα ήταν στην ίδια κατάσταση, δηλαδή, σχεδόν άμορφο.

photo: isl_gr

Η αρχαιολογική σημασία του Να
Οι τουρίστες απορούν. Μια αρχαιολογική περιοχή χωρίς αρχαιότητες; Χωρίς έστω μια κολόνα, ένα σπόνδυλο, ένα κιονόκρανο; Από ψηλά ο μόλος του αρχαίου λιμανιού δεν διαφέρει απ' τις ξερολιθιές, κι οι καφέ πέτρες της βάσης του ναού μοιάζουν με σκαλιά στο πουθενά -χωρίς νόημα. Δεν υπάρχει τίποτα, και όμως αφού κατέβουν οι τουρίστες, επιστρέφουν οι περισσότεροι πολύ ικανοποιημένοι. Γιατί;

Είναι το τοπίο. Το οποίο, χάρη στην έγκαιρη ανακήρυξη της περιοχής σε αρχαιολογική ζώνη,  παρέμεινε σχεδόν ανέπαφο -χωρίς οικοδομές, χωρίς δρόμους- περίπου στη μορφή που είχε την αρχαία εποχή. Είναι το φαράγγι, άγριο κι απόκρημνο, κι ο όρμος, άγριος κι αυτός, όμως και τα δυο μαζί μια ζεστή αγκαλιά. Είναι το τοπίο που διάλεξαν οι Κάρες και έκαναν κρυψώνα, ιερό και ορμητήριο. Το τοπίο που ενέπνευσε τους Ίωνες και το αφιέρωσαν σε μια μεγάλη θεά. Η αρχαιολογική σημασία του Να βρίσκεται στα μορφολογικά χαρακτηριστικά, εκείνα που οι αρχαίοι με το αλάνθαστο αισθητήριο τους εντόπισαν και αξιοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο.  Η μαγεία και η ιερότητα δεν οφειλόταν στο ναό. Αντιθέτως, ο ναός ήταν επακόλουθο της μαγείας και της ιερότητας του τόπου. Γι' αυτό, κι αν χάλασε ο ναός, κι αν έλιωσαν τα αγάλματα, η μαγεία και η ιερότητα παρέμειναν. Ο Νας είναι ένα “αρχαίο τοπίο” που διατηρήθηκε ως τις μέρες μας.

(Η υποθετική αναπαράσταση του Να τον 5ο αιώνα π.Χ., καθώς και τα περισσότερα στοιχεία είναι από το βιβλίο “Αρχαία Ικαρία” του καθηγητή Α. Παπαλά, εκδ. 2002)

Άγγελος Καλοκαιρινός για το ikariamag
ankoka2003@yahoo.com

Πόσιμο νερο από τα φυτά!

Το νερό είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Σίγουρα, το φαγητό είναι πάρα πολύ σημαντικό, αλλά μπορείτε να ζήσετε για λίγο χωρίς αυτό Δεν μπορείτε  να επιβιώσετε  περισσότερο από μερικές ημέρες χωρίς νερό. Δυστυχώς, σε πολλά  περιβάλλοντα είτε υπάρχει έλλειψη  νερού, ή δεν  είναι ασφαλές για πόσιμο. Ευτυχώς, συχνά υπάρχουν τα φυτά. Τα φυτά απορροφούν νερό από το έδαφος που φιλτράρει με την σειρά του στην συνέχεια  το νερό εξατμίζεται από τα φύλλα, και αυτό το νερό μπορεί να συλλεχθεί. Το μεγάλο πράγμα είναι,ότι  η διαδικασία αυτή δεν βλάπτει το φυτό και μπορεί να επαναληφθεί ξανά και ξανά σε διαφορετικούς κλάδους,

Βήμα 1: Τι χρειάζεστε:

μια πλαστικη σακουλα  και ενα σχοινακι

Ένα υγιές φυτό Τα καλύτερα είδη φυτών είναι εκείνα με μεγάλα, πράσινα φύλλα. Αποφύγετε  τα τοξικά φυτά!
- Επιλέξτε ένα φυτό που λαμβάνει ένα καλό ποσό του ήλιου. Η θερμότητα από τον ήλιο θα επιταχύνει τη διαδικασία της διαπνοής. 
- Επιλέξτε ένα κλάδο που έχει ένα μεγάλο αριθμό υγιών φύλλων.Τοποθετήστε  την πλαστική σακούλα σας πάνω από αυτό. Δέστε πολύ καλά! . 
- Βεβαιωθείτε ότι μέρος της σακούλας κρέμεται κάτω από το σημείο όπου έχετε δέσει  το σάκο στο κλαδί του φυτού.

Βήμα 3: Η διαδικασία

Θα χρειαστούν περίπου 3-4 ώρες στον ήλιο για να πάρετε ένα αξιοπρεπές ποσό του νερού από το φυτό
- Μετά από περίπου 30-60 λεπτά το νερό θα αρχίσει να ρέει στις πλευρές της τσάντας. 
-
- Θα πρέπει να πάρετε τουλάχιστον το 1/3 φλιτζάνι νερό μετά από 4 ώρες. 
- Πριν αρχίσετε  να πίνετε  το νερό, το ρίχνετε  μέσα από κάποιο ύφασμα  να φιλτράρει οτιδήποτε που μπορεί να έχει  πέσει στο νερό. 
- Τοποθετήστε ξανά την τσάντα σε άλλο κλαδί  για  να επανεκκινήσετε τη διαδικασία                          ΠΗΓΗ

Η ΙΚΑΡΊΑ ΤΟΥ ΟΚΤΏΒΡΗ

Φτιάχνω μπαχαρικα με βότανα

ΣΥΣΤΑΤΙΚΆ

• 
  
• ΑΠΌΔΟΣΗ: κάνει 1 1/4 φλυτζάνια ... 

• 1/3 φλιτζάνι χοντρό αλάτι
• 1/4 φλιτζανιού ανοικτή καφέ ζάχαρη
• 1/4 φλιτζανιού πάπρικα
• 2 κουταλιές της σούπας τριμμένο μαύρο πιπέρι
• 2 κουταλιές της σούπας ρίγανη
• 2 κουταλιές της σούπας αποξηραμένα φύλλα θυμαριού
• 1 κουταλιά πιπέρι καγιέν (προαιρετικά)                                       για  κρέας, πουλερικά ή θαλασσινά

Λεμονανθός...... γλυκό κουταλιού!

Αν έχετε δέντρο λεμονιά, αξίζει να δοκιμάσετε αυτή τη συνταγή – είναι από τα ωραιότερα γλυκά κουταλιού.

Εκτέλεση

Ξεπλένουμε τον ανθό λεμονιάς πολύ καλά. Βράζουμε μπόλικο νερό σε κατσαρόλα και τον βουτάμε μέσα. Τον ζεματάμε για 2΄-3΄, ενώ δίπλα φροντίζουμε να έχουμε λεκάνη με νερό και παγάκια. Με τρυπητή κουτάλα ρίχνουμε τον ζεματισμένο ανθό στη λεκάνη με το παγωμένο νερό για να κοπεί ο βρασμός του. Προσθέτουμε το χυμό ενός λεμονιού μαζί με τις λεμονόκουπες. Αφήνουμε στον ήλιο για μία μέρα.

Βάζουμε τη ζάχαρη σε κατσαρόλα, προσθέτουμε το νερό κι ανακατεύουμε μέχρι να πάρει βράση. Αφήνουμε το σιρόπι να μισοδέσει χωρίς να το ανακατεύουμε. Στραγγίζουμε καλά τον λεμονανθό πρώτα σε σουρωτήρι και μετά τον αφήνουμε σε πετσέτα κουζίνας να στεγνώσει ελαφρά. Προσθέτουμε τον ανθό στο σιρόπι μαζί με το χυμό λεμονιού. Σιγοβράζουμε το γλυκό μέχρι να δέσει το σιρόπι. Το διατηρούμε στο ψυγείο.