Γενετική ρύπανση η μεγαλύτερη ΄΄απειλή΄΄ για τη φύση

 Τι είναι τα μεταλλαγμένα  Παρέμβαση Γενετικής Μηχανικής στο DNA.                                                                                                                 Μεταλλάσσοντας τεχνητά γονίδια για την παραγωγή φυτών και ζώων που ποτέ δε θα είχαν εξελιχθεί με φυσικό τρόπο, οι γενετιστές μεταφέρουν γονίδια ζώων σε λα- 80 χανικά, βακτηρίων σε φυτά, ανθρώπινα γονίδια σε ζώα. Η προσπάθεια τους είναι να αλλάξει η μορφή του συγκεκριμένου οργανισμού και να αναπτύξει ορισμένα φυσικά χαρακτηριστικά (π.χ. μπορεί να εισαχθούν γονίδια σε ένα φυτό, έτσι ώστε να παράγει τοξίνες εναντίον κάποιων επιβλαβών εντόμων ή να εισαχθούν ανθρώπινα γονίδια στο σολομό ώστε να αντέχει περισσότερο το κρύο. Υπολογίζεται ότι το 60% των επεξεργασμένων τροφίμων, παγκοσμίως, περιέχουν παράγωγα γενετικά μεταλλαγμένης σόγιας, ενώ το 50% περιλαμβάνουν συστατικά από γενετικά μεταλλαγμένο καλαμπόκι                                                                                          Οι κίνδυνοι στο περιβάλλον και στον άνθρωπο 1. ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ: Οι αλλεργίες σε αυτή την περίπτωση είναι πιο έντονες και επικίνδυνες. Η σόγια που είχε χρησιμοποιηθεί το 1996 από βραζιλιάνικα καρύδια αποσύρθηκε. 2.ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ: Τα αντιβιοτικά χορηγούνται σήμερα και στα ζώα σε πολύ μεγάλο βαθμό για καλύτερη παραγωγή. Έτσι δημιουργούνται ανθεκτικότεροι μικροοργανισμοί, που προκαλούν αρρώστιες, και με δύσκολο τρόπο μπορούν να καταπολεμηθούν.                                                                                        3.ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ: Οι μεταλλαγμένες τροφές περιέχουν πολλές τοξίνες οι οποίες δημιουργούν σοβαρές δηλητηριάσεις.                                                                 4.ΥΠΕΡΖΙΖΑΝΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΝΤΟΜΑ: Διαταραχή του κύκλου της φύσης αφού δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις (= π.χ. τα φυτά ποτίζονται με φυτοφάρμακα και στη συνέχεια το ζώο που τρέφεται από αυτά, αυτόματα δέχεται στον οργανισμό του φυτοφάρμακα).                                                                                                         5.ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ: Με το πέρασμα των χρόνων ο πλανήτης μας γίνεται βιολογικά φτωχότερος. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί οδηγούν στο να μειώνεται η ποικιλία των φυσικών ειδών.  

                    παγκόσμιος χάρτης   ΓΤΟ  2015                                                                                         Μεταλλαγμένα σε διάφορες χώρες                       ΕΛΛΑΔΑ:Δεν υπάρχουν εργαστήρια και μηχανισμοί για αναλύσεις και έλεγχους των τροφίμων που κυκλοφορούν στη χώρα μας ΓΕΡΜΑΝΙΑ:Πειραματικές καλλιέργειες, στήριξη από κυβέρνηση. ΙΤΑΛΙΑ:Έντονη αντίδραση καταναλωτών. Η κυβέρνηση είναι διστακτική- γίνονται πειραματικές καλλιέργειες                                                                            Μεταλλαγμένα στο πιάτο μας… Γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί βρέθηκαν στο 14% των τροφίμων. Τρόφιμα που μας μετατρέπουν και επισήμως σε πειραματόζωα αποτελούν και... με το νόμο μέρος του καθημερινού μας μενού. Έρευνα του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) αποκαλύπτει ότι στο 13,9% των τροφίμων που ελέγχθησαν ανιχνεύθηκαν γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί. Τα γενετικώς μεταλλαγμένα τρόφιμα βρίσκονται στο πιάτο μας με άγνωστες ακό- μη, αλλά σίγουρα όχι τόσο αθώες, επιπτώσεις για την υγεία μας, όπως αποκαλύπτουν νέες ιατρικές μελέτες. Η Ελλάδα, θεωρητικά, ανήκει σε μια ομάδα χωρών της Ε.Ε. (Λουξεμβούργο, Αυστρία, Γερμανία και Ελλάδα) οι οποίες επισήμως αρνήθηκαν την κυκλοφορία μεταλλαγμένων προϊόντων που έλαβαν άδεια κυκλοφορίας από την Ε.Ε. (επίσημα κυκλοφορούν 18 συστατικά). Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, έστω και η τυπική αυτή διαφοροποίηση δεν κατάφερε να απομακρύνει τα μεταλλαγμένα από το τραπέζι μας. Την ίδια στιγμή τρόφιμα - τέρατα, όπως σολομός, πέστροφα και ρύζι με ανθρώπινο γονίδιο, πατάτες με γονίδιο κοτόπουλου, αγγούρια και ντομάτες με γονίδια βακτηρίων και ιών περιμένουν τη σειρά τους πολύ σύντομα για να αποτελέσουν μέρος της καθημερινής μας διατροφής. «Δούρειος», όμως, «ίππος» της εισαγωγής των μεταλλαγμένων στη διατροφή μας είναι το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η παραγωγή ζωοτροφών, που χρησιμοποιείται από την οργανωμένη κτηνοτροφία, απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς των μεταλλαγμένων οργανισμών. «Ο καταναλωτής ουσιαστικά υποχρεώνεται παρά τη θέληση του να καταναλώσει γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα, επειδή δεν επιβάλλεται η επισήμανση προϊόντων όπως κρέας, γάλα, αυγά, που προέρχονται από ζώα που τρέφονται με γενετικώς τροποποιημένες ζωοτροφές», επισημαίνει η κ. Χριστίνα Παπανικολάου, πρόεδρος του ΕΦΕΤ. Επιπλέον, δεν απαιτείται επισήμανση στα τρόφιμα ή ζωοτροφές που περιέχουν υλικό το οποίο περιέχει, αποτελείται ή παράγεται από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σε ποσότητα κάτω από 0,9% για κάθε μεμονωμένο συστατικό τροφίμων.) .                                                                                            Επικίνδυνες αλλεργίες για τον άνθρωπο                  Ενδεχόμενη πρόκληση αλλεργιών, αύξηση της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά –με επικίνδυνες συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό- και παραγωγή νέων τοξινών μπορούν να είναι ορισμένες από τις σοβαρότερες παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό από τη χρήση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στην τροφική αλυσίδα. Σε αυτές τις διαπιστώσεις κατέληξε η επιστημονική επιτροπή που συνέστησε ο Ιατρικός Συλλογος Θεσσαλονίκης. Ίσως, όμως, το πιο ανησυχητικό συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι: «η επιστήμη δε διαθέτει σήμερα μεθοδολογία πρόβλεψης της συμπεριφοράς των γονιδίων που θα διαφύγουν και, κατά συνέπεια, δυνατότητα εκτίμησης και παρακολούθησης αυτών των κινδύνων».                                                                                                                                                                                                                   Τι μπορούμε να κάνουμε;                                                         Ίσως αυτό που θα έπρεπε να κάνουν οι καταναλωτές που έχουν πεισθεί ότι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, ως διαδικασία παραγωγής και κατανάλωσης, μπορούν να υπονομεύσουν την υγεία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, είναι: - -να πιέσουν με κάθε τρόπο ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να εξακολουθεί να αντιστέκεται στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων φυτών και ζώων. -να απαιτήσουν να τηρείται η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για σήμανση των προϊόντων που περιέχουν μεταλλαγμένα συστατικά. - να πιέσουν ώστε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), να εντείνει τους ελέγχους και την έρευνα γύρω από το ζήτημα των μεταλλαγμένων, ώστε οι πολίτες να αισθάνονται ότι προστατεύονται από τα αρμόδια κυβερνητικά σώματα. - να αντικρούουν επιχειρήματα που συνδέουν την δημιουργία μεταλλαγμένων τροφίμων με το πρόβλημα της πείνας που υπάρχει στον πλανήτη. Η πείνα των λαών αυτών δεν συνδέεται με την παραγωγή των τροφίμων, αλλά με την κατανομή 78 τους ανά τον κόσμο, τη φτώχεια, το ζήτημα του υπερπληθυσμού καθώς και την αυτόνομη οικονομική ευημερία των χωρών αυτών. Οι πολίτες δεν έχουν κανένα λόγο να ταυτίσουν τη ζωή τους και το μέλλον του πλανήτη με τα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών της διατροφής. Για ακόμη μια φορά τα κέρδη δεν μπορεί να είναι πάνω από τους ανθρώπους.                                                                               πηγες Στ. Βραδέλης, εφημ. Τα Νέα, 25/21/2003                                                                                                                                        http://oratechsolve.com/author/admin                                                                                             / http://www.asyousow.org/

Αλήθεια τι ψάρια τρώμε ?

Μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στην επιθεώρηση Scientific Reports υποστηρίζει ότι τα ψάρια που καταναλώνουμε περιέχουν σε μεγάλο βαθμό απορρίμματα. 

Η μελέτη δείχνει ότι εκατοντάδες είδη της θαλάσσιας ζωής, τα οποία διατίθενται προς πώληση και κατανάλωση, περιέχουν πλαστικό, ίνες αλλά και τοξικές χημικές ουσίες που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. 

Οι ερευνητές μελέτησαν δείγματα από αγορές στο Μακασάρ στην Ινδονησίας και από την Καλιφόρνια στις ΗΠΑ. Στην συνέχεια, τα ψάρια και τα οστρακοειδή κατηγοριοποιήθηκαν ανά είδος, όπου ήταν δυνατόν. 

Στην Ινδονησία, σκουπίδια από την ανθρώπινη δραστηριότητα βρέθηκαν στο 28% των ψαριών και στο 55% όλων των ειδών. Ομοίως, στις ΗΠΑ, απορρίμματα εντοπίστηκαν στο 25% των ψαριών και στο 67% όλων των ειδών.                                                                        Η συνολική ποσότητα πλαστικών αντικειμένων μόνο στην επιφάνεια της Μεσογείου εκτιμάται γύρω στους 1.000 τόνους (από 756 το λιγότερο έως 2.969 τόνους το πολύ).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Αντρέ Κοθάρ του Πανεπιστημίου του Κάντιθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, σύμφωνα με το BBC, ανέφεραν ότι η Μεσόγειος έχει εξελιχθεί πλέον σε ζώνη μεγάλης συσσώρευσης πλαστικών.

Με δεδομένο, όπως επισημαίνουν, ότι η Μεσόγειος έχει μεγάλη βιοποικιλότητα και οικονομική σημασία για τις παράκτιες χώρες, η ρύπανση με όλα αυτά τα πλαστικά αποτελεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση τόσο από βιολογική και περιβαλλοντική, όσο και από οικονομική άποψη.

Σύμφωνα με τους Ισπανούς επιστήμονες, τα πλαστικά αυξάνονται στην Μεσόγειο με ρυθμό ανάλογο αυτού που συμβαίνει στους μεγάλους ωκεανούς (Ινδικό, Ατλαντικό και Ειρηνικό). Συγκριτικά, στην Μεσόγειο υπάρχουν περισσότερα μεγάλα πλαστικά (μήκους άνω των 20 χιλιοστών) από ό,τι σε άλλους ωκεανούς, αλλά λιγότερα μικροπλαστικά με μήκος κάτω των 2 χιλιοστών.

Το 83% των πλαστικών της Μεσογείου ανήκει στην κατηγορία των μικροπλαστικών που έχουν μήκος λιγότερο από πέντε χιλιοστά. Είναι ακριβώς αυτά τα πλαστικά που ανησυχούν πιο πολύ τους επιστήμονες, επειδή τρώγονται από τα ψάρια και άλλα θαλάσσια είδη και εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα (που καταλήγει και στο στομάχι των ανθρώπων).

Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ευρήματα της μελέτης είναι αρκετά ανησυχητικά για την ποιότητα των ψαριών που καταναλώνονται και για τις συνέπειες που μπορεί να έχει το μέγεθος της μόλυνσης στην υγεία των ανθρώπων.                                                                      πηγες  1       2

Διατήρηση ντόπιων ποικιλιών φυτών και αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων.

Το χειμωνιάτικο ροδάκινο παλιά ποικιλία της Ικαρίας πολύ ιδιαίτερο και αρωματικό, που βγαίνει πλέον σε πολύ μικρές ποσότητες. Οι Καριωτίνες έφτιαχναν με τους καρπούς του ένα υπέροχο γλυκό του κουταλιού.

Από χρόνια τώρα η γενετική (όχι η γενετική μηχανική) πρόσφερε σοβαρά επιτεύγματα στις ανάγκες του ανθρώπου. Με την εφαρμογή της, από τις παραδοσιακές ντόπιες ποικιλίες πήγαμε στις νέες ποικιλίες φυτών και νέα είδη ζώων περισσότερο παραγωγικά και περισσότερο ανθεκτικά στις αντίξοες καιρικές συνθήκες και σε εχθρούς και ασθένειες. Ακόμη δημιουργήθηκαν υβρίδια φυτών και ζώων με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, παραγωγικότητα και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν είχαν οι γονείς. Έτσι σιγά - σιγά οι παραδοσιακές ποικιλίες φυτών και οι αυτόχθονες φυλές ζώων άρχισαν να περιορίζονται, σε βαθμό τέτοιο που κάποια, εξαφανίσθηκαν αφού σταμάτησαν πλέον να χρησιμοποιούνται. Και ήρθε η εποχή των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών ή μεταλλαγμένα (όπως στη λαϊκή γλώσσα αναφέρονται), τα οποία απειλούν να σαρώσουν κάθε προηγούμενο πολλαπλασιαστικό υλικό κυρίως φυτών, σε τέτοιο βαθμό που αν δεν αντισταθεί η κοινωνία, μπορεί να εξαφανίσουν οτιδήποτε υπάρχει σήμερα κυρίως στο φυτικό βασίλειο. αφού με την αναγκαστική διασταύρωση που θα λάβει χώρα στη φύση θα γίνουν όλα μεταλλαγμένα.

ΠΕΡΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ
Σύμφωνα με την ΚΥΑ 620/135644/6-7-95 με τίτλο «Διατήρηση εκτατικών καλλιεργειών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση». του μέτρου 3.8 του άξονα 3 του ΕΠΑΑ 2000-2006, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: γενετική διάβρωση σημαίνει απώλεια φυτογενετικού υλικού είτε με τη μορφή εξαφάνισης του βοτανικού είδους είτε με τη μορφή της μείωσης της γενετικής ποικιλότητας εντός του είδους


Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

Γενετική Διάβρωση
Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα η έννοια αυτή ήταν άγνωστη. Με την κλειστή αυτοσυντηρούμενη οικονομία των μικρών αγροτικών κοινωνιών δεν ήταν ορατός κανένας κίνδυνος για τις χρησιμοποιούμενες τοπικές ποικιλίες και πληθυσμούς ή για τα φυσικά οικοσυστήματα. Όμως με την τεχνολογική και οικονομική επανάσταση που επικράτησε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι νέες συνθήκες οδήγησαν στην επικράτηση, στις εθνικές αγορές πρώτα και στην παγκόσμια κατόπιν, λίγων ποικιλιών που δημιουργήθηκαν από επιστημονικά κρατικά ιδρύματα αρχικά και ιδιωτικές βελτιωτικές εταιρείες αργότερα, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν το ευνοϊκό νομικό πλαίσιο προστασίας των δημιουργιών τους που επικράτησε διεθνώς μετά το 1960. Αποτέλεσμα αυτών των νέων τάσεων ήταν να εκτοπισθεί από την καλλιέργεια και να χαθεί ένα μεγάλο μέρος του παραδοσιακού γενετικού υλικού που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενεές. Αυτή η απώλεια γενετικού υλικού χαρακτηρίσθηκε ως Γενετική Διάβρωση (Genetic erosion)[1].
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, "εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τραφεί από τις μεγαλύτερες σοδειές που προέκυψαν, όταν οι αγρότες στράφηκαν στις νέες ποικιλίες της πράσινης επανάστασης". Αλλά τι απέγιναν όλες εκείνες οι ποικιλίες που οι αγρότες καλλιεργούσαν πριν από την λεγόμενη "πράσινη επανάσταση"; 
Είμαστε μάρτυρες και συνυπεύθυνοι ενός βοτανικού ολοκαυτώματος. Μια ποικιλία ρυζιού, ονομαζόμενη IR-36, απλώνεται σήμερα σε έκταση πάνω από το 60% της Ν. Α. Ασίας, όπου μόλις λίγα χρόνια πριν, εύκολα εύρισκες χιλιάδες ποικιλίες που καλλιεργούνταν για αιώνες από τους αγρότες. Μια άλλη ποικιλία, η IR-8 κυριαρχεί από το κρύο της Ταϊβάν έως τη ζέστη του Μπενίνι, εκεί όπου μέχρι πριν λίγα μόνο χρόνια μεγάλωναν 30.000 είδη ρυζιού. Το ζαχαρότευτλο Detroit Globe Beet, που εισήγαγε στην Τουρκία κάποια γερμανική εταιρεία προξένησε την εξαφάνιση της γενετικής δεξαμενής της Εγγύς Ανατολής. Πεπόνια και αγγούρια που εισήχθησαν από αμερικάνικες εταιρείες στην Αφρική, αντικατέστησαν σχεδόν ολοκληρωτικά τις τοπικές ποικιλίες[2]. 
Το 75% της Ευρωπαϊκής και το 93% της Αμερικάνικης γεωργικής ποικιλότητας έχει χαθεί μέσα στον 20ο αιώνα.
Το 33% των εκτρεφόμενων αγροτικών ζώων έχει επίσης εξαφανιστεί ή βρίσκεται κοντά στην εξαφάνιση.
30.000 ποικιλίες λαχανικών έχουν εξαφανιστεί μέσα στον περασμένο αιώνα και μία ακόμα χάνεται κάθε έξι ώρες.[3]
Σχεδόν το 40% των ποικιλιών λαχανοκομικών φασολιών με τρυφερό πράσινο σαρκώδη και χωρίς ίνες λοβό έχουν ως βάση τον γενότυπο της ποικιλίας Tendercrop. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την χρησιμοποίηση μίας Στενής Γενετικής Βάσης. Επικίνδυνος περιορισμός της γενετικής βάσης παρατηρήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια σε όλες σχεδόν τις σημαντικές καλλιέργειες. Για πολλές από αυτές δεν χρησιμοποιούνται στην βελτίωση περισσότερο από το 5-10% της διαθέσιμης παραλλακτικότητας.1
Το 30% του σταριού σε όλο τον κόσμο προέρχεται από έναν γονέα και το 70% από έξι γονείς[4]. 
Και όμως, στην Ελλάδα μόνο, καλλιεργούνταν μέχρι πρόσφατα 111 ντόπιες ποικιλίες και πληθυσμοί μαλακού σιταριού, 139 ντόπιες ποικιλίες και πληθυσμοί σκληρού, 99 ντόπιες ποικιλίες και πληθυσμοί κριθαριού, 294 καλαμποκιού και 39 ντόπιες ποικιλίες και πληθυσμοί βρώμης και 605 ποικιλίες φασουλιού που έπαψαν πλέον να καλλιεργούνται .
Επίσης χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 1927, η καλλιέργεια του σιταριού να περιλαμβάνει 100% ντόπιες ποικιλίες, το 1969 μόνο 10% , ενώ σήμερα κυριολεκτικά έχει εκτοπιστεί από την καλλιέργεια το σύνολο των παλιών ποικιλιών4. 
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο το 1 % των ντόπιων ποικιλιών σταριού και το 2-3 % των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν 50 χρόνια στην Ελλάδα έχει διασωθεί υπό καλλιέργεια μέχρι τις μέρες μας.
Μόνο το 20 % των ποικιλιών καλαμποκιού που καταγράφηκαν στο Μεξικό το 1930, είναι σήμερα γνωστές[5]. Το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι StarLink της Aventis έφθασε να ρυπάνει την αναντικατάστατη γενετική δεξαμενή καλαμποκιού του Μεξικού. 
Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ το 1951 δεν χρησιμοποιούνται ακόμη καθόλου υβρίδια καλαμποκιού, σήμερα συμβαίνει να μην καλλιεργούνται πουθενά ντόπιες ποικιλίες παρά μόνο υβρίδια4. 
Στην παγκόσμια αγροτική σκηνή διαδραματίζεται ένα τεράστιο και επικίνδυνο φαινόμενο ισοπέδωσης. 
Το ίδιο πρόβλημα όμως και στ' αυτόχθονα αγροτικά ζώα - στις αρχές του ΄50, στις λίμνες της Β. Ελλάδος έβοσκαν κοντά στις 100.000 βουβάλια. Τα κοντά πρόβατα αντικαταστάθηκαν από τα ψηλά που ήρθαν από τα πλούσια λιβάδια της Β. Ευρώπης, που δεν έχουν καμία σχέση με τα λιβάδια της Ελλάδας. Οι βραχυκερατικές αγελάδες αντικαταστάθηκαν από τις βιομηχανοποιημένες αγελάδες Χολστάιν, που θέλουν τις καλύτερες τροφές και συνθήκες για να δώσουν αυτό που δίνουν. 
Όλα αυτά και χιλιάδες άλλα γίνονται όχι μόνο γιατί τα αποφάσισαν τα "κέντρα εξουσίας", ή γιατί είναι η πολιτική των κρατών. Έγιναν και γιατί ο καθένας μας τα στήριξε και συνεχίζουμε να τα στηρίζουμε.
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς σε αυτό το πρωτοφανές ολοκαύτωμα; Θα μείνουμε απαθείς ή θα πάρουμε την ευθύνη που μας αναλογεί;
Οι ντόπιες ποικιλίες είναι η ελπίδα μας και η πρότασή μας. 
Τα παραπάνω συνέβαιναν στον 20ο αιώνα, τον 21ο αιώνα όμως συντελείτε μια πρωτοφανής αφύπνιση της ανθρωπότητας και αυτή η αρνητική κατάσταση τείνει να ανατραπεί.
________________________________________
[1] Η γεωργική βιοποικιλότητα Νίκος Σταυρόπουλος, Στέλιος Σαμαράς, Α. Ματθαίου ΕΘΙΑΓΕ-ΚΓΕΜΘ Τράπεζα Γενετικού Υλικού.
[2] «La cominita banca dei semi». Από το την Ιταλική οργάνωση «κοινοτική τράπεζα σπόρων, για τη στρατηγική διατήρησης των ντόπιων ποικιλιών» 
[3] www.slowFood.com 
[4] Το φυτικό και ζωικό γενετικό υλικό στην Ελλάδα, Κ. Κουτής.
[5] Κατάσταση του κόσμου 2005 του WORDWATCH INSTITUTE ΚΕΦ.4

 ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ

Ο μπακαλιάρος

Ο βακαλάος, μπακαλιάρος ή μπακαλιέρος, είναι μερικά από τα ονόματα που δίνουν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας στο ψάρι το οποίο στα μέρη μας καταφθάνει ήδη παστωμένο στο αλάτι. Ο βακαλάος ως ψάρι του φτωχού λαού, αγαπήθηκε πολύ από τους Έλληνες, που αν και θαλασσινός λαός δεν μπορούσε να απολαύσει εύκολα τα ακριβά ψάρια. Ο «φτωχογιάννης» μπακαλιάρος, όμως, ή ψάρι του βουνού , όπως τον ονόμασαν στην ηπειρωτική χώρα, πέρασε στην παράδοση μας, τουλάχιστον, τα τελευταία 200 χρόνια και σε πολλά μέρη θεωρήθηκε και γιορτινό φαγητό. Η ιστορία του μπακαλιάρου ξεκινάει με την εποχή των Βίκινγκς, όπου πρωτοεμφανίστηκε σαν εμπορικό προϊόν περί το 800 μ.Χ. Μάλιστα, λέγεται ότι κυνηγώντας βακαλάους, οι Βίκινγκς ανακάλυψαν κατά λάθος το «νέο κόσμο».

Πρώτοι τον πάστωσαν οι Βάσκοι, που ξεκίνησαν το εμπόριο του μπακαλιάρου από το Μεσαίωνα και τον ονόμασαν «ψάρι του βουνού», ενώ στη χώρα μας, ήρθε τον 15ο αιώνα και στο ελληνικό τραπέζι μπήκε κατά τη διάρκεια της σαρακοστιανής νηστείας.

Με εξαίρεση τα νησιά, όπου υπήρχε πάντα φρέσκο ψάρι, στην υπόλοιπη Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος ήταν η φθηνή και εύκολη λύση.Ιστορικά, εκείνοι που έστελναν στην Ελλάδα μεγάλες ποσότητες μπακαλιάρου ήταν οι Άγγλοι, οι οποίοι τον αντάλλασσαν με σταφίδες.

Ο βακαλάος ειναι ένα ψάρι του γένους Γάδος (Gadus), μέλος της οικογένειας των Γαδιδών, με χαρακτηριστικά ακτινωτά πτερύγια. Από τα πολυάριθμα μέλη αυτής της οικογένειας, πιο κατάλληλα για πάστωμα μέλη θεωρούνται ο μπακαλιάρος του Ατλαντικού (Gadus morhua), ο μπακαλιάρος του Ειρηνικού (Gadus macrocephalus Tilesius) και ο μπακαλιάρος της Γροιλανδίας  (Gadus ogac Richardson). Αυτά τα τρία, είναι τα πιο διαδεδομένα είδη μπακαλιάρου, που εδώ και 500 χρόνια αλιεύονται σε θαλάσσιες περιοχές κυρίως  γύρω από την Νορβηγία, την Νέα Γη, την Ισλανδία και τα νησιά Φερόα και παστώνονται ή αφυδατώνονται για να φτάσουν μέχρι τις αγορές του υπόλοιπου κόσμου. Η αφυδάτωση τους άλλοτε γινόταν έξω, στον ήλιο και το ψύχος, αλλά σήμερα στα αλιευτικά σκάφη χρησιμοποιούν ηλεκτρικούς αφυγραντήρες. Αυτά τα ψάρια των βορείων θαλασσών δεν έχουν και μεγάλη σχέση με τον μπακαλιάρο (Merluccius Merluccius,), που καταναλώνουμε νωπό ή κατεψυγμένο -άλλωστε ο μερλούκιος, όπως το δηλώνει και το όνομα του, ανήκει στην οικογένεια των Μερλουκίδων.                         

                                                                                                                                                              Σήμερα, το εξαιρετικά θρεπτικό αυτό ψάρι (πλούσιο σε μέταλλα, φώσφορο, μαγνήσιο και βιταμίνες Α, Ε και D και φτωχό σε λιπαρά) βρίσκεται στην «κόκκινη» λίστα της Greenpeace, λόγω υπεραλίευσης. Παρ' όλ' αυτά, στο εμπόριο υπάρχει σε αφθονία σε όλες του τις μορφές.

Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών και όπως όλα τα ψάρια, αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους.

Η περιεκτικότητά του σε λίπος διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα υπόλοιπα ψάρια. Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών με χαμηλά λιπαρά, το λίπος του κυμαίνεται από 0.5-2%. Σε σύγκριση όμως με το κρέας, το λίπος των ψαριών είναι διαφορετικό, καθώς ακόμη και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν χαμηλότερες θερμίδες σε σχέση με το κρέας γιατί δεν είναι κορεσμένο λίπος. Τα λιπαρά του είναι τα γνωστά σε όλους μας «καλά» λιπαρά, δηλαδή, τα ω-3. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και προστατεύουν τις αρτηρίες μειώνοντας την πίεση.

Επίσης, είναι πηγή πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων.  Είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση. Άλλη μια σημαντική βιταμίνη είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Ακόμη, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι σημαντικές για την υγεία των νευρικών ιστών.

Η διατροφική αξία του μπακαλιάρου είναι σημαντική καθώς περιέχει:

* Πρωτεΐνη


* Ασβέστιο


* Σίδηρο


* Φώσφορο


* Μαγνήσιο


* Βιταμίνη Β12


* Κάλιο Καλά λιπαρά


*Κορεσμένα, Μονοακόρεστα και Πολυακόρεστα λίπη.

Η συχνή κατανάλωση μπακαλιάρου θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, περιορίζει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, ενδυναμώνει την νοητική δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μνήμη και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση μιας σωστής και υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς                                                                               Σύμφωνα με τον G. de Biasio υπάρχουν και κάποια ιδιαίτερα χρήσιμα μυστικά για το μαγείρεμά του. Ο ίδιος σε όλες τις συνταγές χρησιμοποιεί παστό μπακαλιάρο ήδη ξαρμυρισμένο, τονίζοντας ότι η διαδικασία του ξαρμυρίσματος αν και μπορεί να γίνει στο σπίτι είναι αρκετά περίπλοκη.

Πρέπει να βάλουμε τον μπακαλιάρο τουλάχιστον δύο μέρες σε κρύο νερό, το οποίο θα αλλάζουμε 3-4 φορές την ημέρα. Για να συντομεύσουμε τη διαδικασία και να αμβλύνουμε την έντονη γεύση του, ο συγγραφέας μάς προτείνει να τον αφήσουμε 12 ώρες στο νερό και μετά 2-3 ώρες σε καυτό γάλα.      

Φιλέτα μπακαλιάρου στο γάλα

                         

Υλικά για 4 άτομα:

- 4 φιλέτα μπακαλιάρου (λιγότερο από 200 gr το κομμάτι.) 
- 600 γρ. πατάτες 
- 1 λεμόνι 
- γάλα 
- μαϊντανό 
- αλάτι

Τοποθετήστε τα φιλέτα ψαριού σε ένα τηγάνι. Αφού  τα αλατίσετε, καλύψτε τα με γάλα και   τα μαγειρεύετε  για περίπου 15 λεπτά. Τοποθετήστε τα φιλέτα σε μια πιατέλα, και προσθέσετε το υπόλοιπο γάλα σε μια κατσαρόλα μαζί με το λεμόνι.

 Γαρνίρετε με βραστές πατάτες  πασπαλισμένες με μαϊντανό                                                                                                                                                                              Τι γίνεται με το πάστωμα του μπακαλιάρου;

Παστός: Αφού καθαρίσουν το ψάρι και αφαιρέσουν την κεφαλή του, το φιλετάρουν, ανοιχτό σαν «πεταλούδα» ή «πετάλι» και το τοποθετούν σε μεγάλα δοχεία ή βαρέλια, ανάμεσα σε στρώσεις χοντρού αλατιού, όπου θα παραμείνει για τουλάχιστον 3 μήνες να παστωθεί. Κατόπιν το ξεπλένουν και το αλατίζουν ξανά. Άλλοτε, μετά το δεύτερο αλάτισμα το κρεμούσαν στον αέρα να ξεραθεί. Τώρα πια το τοποθετούν σε σχάρες στο ξηραντήριο, όπου η αποξήρανση ελέγχεται με τεχνολογικά μέσα. Αυτός ο αποξηραμένος μπακαλιάρος  μπορεί να διατηρηθεί για 1-2 μήνες, αν φυλάσσεται σε δροσερό μέρος ή στο ψυγείο.
Υγράλατος: Κι αυτός ο μπακαλιάρος είναι παστός, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Μόλις καθαρίσουν το ψάρι, το φιλετάρουν και του κάνουν ενέσεις άλμης και στη συνέχεια το αφήνουν μόνο για 3 εβδομάδες σε δοχεία με αλάτι. Αυτή είναι κυρίως η πρακτική των Νορβηγών, που δίνει την τελική εντύπωση πως το ψάρι είναι σχεδόν φρέσκο.
Υγρανάλατος (κατεψυγμένος/ παστός) μπακαλιάρος: Το ψάρι έχει ξαλμυριστεί, μερικώς, και στη συνέχεια έχει μπει στην κατάψυξη. Το βρίσκουμε στα ψυγεία με τα κατεψυγμένα και είναι πολύ εύκολο και γρήγορο στο μαγείρεμα, καθότι δεν απαιτεί την προεργασία του μακρόχρονου ξαρμυρίσματος. Παρόλα ταύτα, καλό θα ήταν να ελέγχουμε και τι προτείνεται στη συσκευασία του.

Στοκοφίσι Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως ο μπακαλιάρος που αποξηραίνεται χωρίς την προσθήκη αλατιού, ονομάζεται «στοκοφίσι» ή «κοφίσι», λέξη-παραφθορά του αγγλικού stockfish, η οποία υιοθετήθηκε κυρίως στο Ιόνιο  Αναφορές     Θάλειας Τσιχλάκη

Περίοδος α` δημοσίευσης: Μάρτιος 2014                 http://www.iefimerida.gr/http://medlabgr.blogspot.com/β http://www.podiumnetwork.com/podiumblog

Ο ΕΦΕΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τον Καρκίνο..... ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγουμε.!

 O Νίκος  Κατσαρός, προέδρου του ΕΦΕΤ,  μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους διατροφικούς κινδύνους σε σχέση με τον καρκίνο, που υπάρχουν στην καθημερινότητά μας!

Διαβάστε ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγετε! Θεωρώ υποχρέωσή μου να σας παραθέσω αυτό: Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Καρκίνου, οι αιτίες που προκαλούν καρκίνο είναι περίπου γνωστές…30% οφείλεται στο κάπνισμα, 33% στα τρόφιμα, 5% στην κληρονομικότητα και το υπόλοιπο 32% στις ακτινοβολίες, τους ιούς και τις ορμόνες.

Διαβάστε ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγετε! Θεωρώ υποχρέωσή μου να σας παραθέσω αυτό: Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Καρκίνου, οι αιτίες που προκαλούν καρκίνο είναι περίπου γνωστές…30% οφείλεται στο κάπνισμα, 33% στα τρόφιμα, 5% στην κληρονομικότητα και το υπόλοιπο 32% στις ακτινοβολίες, τους ιούς και τις ορμόνες.

Σολωμός, ξιφίας, γαλέος, τόνος
Τα ψάρια αυτά περιέχουν υδράργυρο σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Στην διάρκεια της θητείας μου στον ΕΦΕΤ τέσσερις φορές αποσύραμε από την αγορά ψάρια της κατηγορίας αυτής λόγω αυξημένης ποσότητας υδραργύρου .Ο υδράργυρος προέρχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό κυρίως που είναι μολυσμένος με υδράργυρο. Ο υδράργυρος συσσωρεύεται στον οργανισμό και προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο, το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι ύποπτος για καρκινογένεση.

Μάλιστα, ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων συνιστά στις έγκυες γυναίκες να μην καταναλώνουν αυτήν την κατηγορία ψαριών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για τον υπόλοιπο πληθυσμό μια φορά τον μήνα .Παρόμοιες συστάσεις έχουν γίνει και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και από τους αντίστοιχους οργανισμούς Αυστραλίας και Καναδά. Επισημαίνεται σε κάθε περίπτωση ότι τα αναφερόμενα αφορούν μόνο αυτήν την κατηγορία ψαριών και όχι τα άλλα είδη, τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για μια υγιεινή διατροφή και ιδιαίτερα τα ψάρια του Αιγαίου.

Επιπλέον ο σολομός ιχθυοτροφείων αλλά και ξιφίας, γαλέος και τόνος περιέχουν πολυχλωριομένα διφαινύλια (κλοφέν,.PCBs) τα οποία συσσωρεύονται στον οργανισμό, δρουν αθροιστικά και προκαλούν βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού και είναι ύποπτα για καρκινογενέσεις. Τα πολυχλωριομένα διφαινύλια προέρχονται από τους μολυσμένους ωκεανούς. Επισημαίνεται ότι τα ψάρια του Αιγαίου είναι απολύτως ασφαλή απο μετρήσεις που έχουν γίνει και είναι απαραίτητα για την υγιεινή διατροφή. Περαιτέρω η Πολιτεία πρέπει να κάνει περισσότερους και συστηματικότερους ελέγχους για τα εισαγόμενα ψάρια αυτής της κατηγορίας, που δυστυχώς δεν γίνονται

Χρωστικές
Πριν λίγο καιρό αποσύρθηκε η ερυθρά χρωστική Ε120 ή καρμίνες ή οποία ήταν ύποπτη για καρκινογενέσεις και προστίθεται σε τρόφιμα και αναψυκτικά για να τους δώσει εντονότερο κόκκινο χρώμα. Η χρωστική Ε120 ή Red 2G παράγεται απο ψήσιμο είδους σκαθαριών σε 400 βαθμούς Κελσίου και απομόνωσης απο την σκόνη της χρωστικής. Στην διάρκεια της θητείας στον ΕΦΕΤ αποσύρθηκε η χρωστική Ε129 ως ύποπτη για καρκινογενέσεις που έμπαινε σε λουκάνικα, έτοιμα μπιφτέκια για να γίνονται πιο κόκκινα, σε πτηνοτροφές για να γίνεται ο κρόκος του αυγού πιο κίτρινος όπως και το χρώμα του κρέατος …πιο αλανιάρικο, επίσης στις ιχθυοτροφές σολομού για να γίνεται το κρέας του σολομού πιο κόκκινο και σε μαρμελάδες για πιο έντονο κόκκινο χρώμα..

Παρατηρούμε τις ετικέτες των τροφίμων και ιδιαίτερα των αναψυκτικών και δεν καταναλώνουμε εκείνες που περιέχουν πολλά Ε. Προτιμούμε φρέσκους χυμούς και φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής.

Νιτρώδη, Νιτρικά
Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προστίθενται για συντήρηση σε καπνιστά ψάρια, κρέατα, αλλαντικά κλπ. μπορεί να αντιδράσουν με αζωτούχες ενώσεις των τροφών αυτών και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που είναι καρκινογόνες Οι νιτροζαμίνες προκαλούν καρκίνο του οισοφάγου και του ήπατος. Επίσης, σε καπνιστά και ψεροξημένα τρόφιμα είναι πιθανόν να υπάρχουν κυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες όπως το βενζοπυρένιο, που είναι καρκινογόνοι.

Περιορίζουμε την κατανάλωση αυτών των τροφών επίσης λόγω του ότι περιέχουν αυξημένες ποσότητες αλατιού και μπαχαρικών. Κηπευτικά προϊόντα που αρδεύονται απο περιοχές που η γεώτρηση περιέχει νιτρικά ή είναι προϊόντα θερμοκηπίου που έχουν χρησιμοποιηθεί νιτρικά λιπάσματα, τότε είναι πιθανόν να περιέχουν νιτρικά που είναι ύποπτα για καρκίνους στο πεπτικό σύστημα .Επίσης, το νερό γεωτρήσεων που περιέχει πάνω από 50mg/lt σε νιτρικά δεν πρέπει να καταναλώνεται ως πόσιμο.

Κονσέρβες
Στις κονσέρβες υπάρχει ένα εσωτερικό επίχρισμα (επάλειψη) για να μην έρχεται σε επαφή το μέταλλο με το τρόφιμο.Το επίχρισμα αυτό είναι μία πλαστική ουσία που ονομάζεται Δισφαινόλη Α( ΒΡΑ) που σταδιακά μεταφέρεται στο τρόφιμο. Η ΒΡΑ είναι ύποπτη για βλάβες στο συκώτι, στα νεφρά, το αμυντικό σύστημα του οργανισμού,διαβήτη τύπου ΙΙ και καρκινογενέσεις. Έχουν αποσυρθεί απο την ΕΕ, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και Αυστραλία τα πλαστικά μπιμπερό από ΒΡΑ .

Κρεατικά στα κάρβουνα
Κρέατα και προϊόντα κρέατος που υπερψήνονται στα κάρβουνα, το λίπος στην υψηλή θερμοκρασία της φλόγας λιώνει αντιδρά με ανθρακούχες ενώσεις και σχηματίζει καρκινογόνες ουσίες που απορροφώνται από το κρέας. Το ίδιο συμβαίνει και για το καρβουνιασμένο κρεας. Τα τμήματα του καρβουνιασμένου κρέατος πρέπει να αφαιρούνται και το κρέας πρέπει να ψήνεται σε απόσταση απο την φλόγα ή χρήση ηλεκτρικής συσκευής.

Αφλατοξίνες
Γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, τυρί κλπ, σπόροι, ξηροί καρποί εάν δεν παστεριοποιηθούν κατάλληλα ή οι ξηροί καρποί και σπόροι αποθηκευτούν σε χώρους υγρούς και θερμούς αναπτύσσονται μύκητες που παράγουν μυκοτοξίνες τις αφλατοξίνες που ενοχοποιούνται για καρκίνο του ήπατος. Δυστυχώς, εδώ ο καταναλωτής είναι εντελώς απροστάτευτος και επιτείνεται με την απουσία συστηματικών ελέγχων.

Υπολείμματα φυτοφαρμάκων
Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων αποτελούν πρόβλημα λόγω της μη συμμόρφωσης των αγροτών και της απουσίας ελέγχων από την πολιτεία. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι ύποπτα για βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού,το κεντρικό νευρικό σύστημα και για καρκινογενέσεις. Τα αυξημένα ποσοστά καρκινογένεσης τα τελευταία χρόνια μεταξύ των αγροτών οφείλεται στη χρήση φυτοφαρμάκων χωρίς προφυλάξεις (γάντια, στολές, μάσκες κλπ).

Η απουσία ελέγχων από την πολιτεία καθιστά τους καταναλωτές απροστάτευτους απο τους κινδύνους που εγκυμονούν τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, των οποίων οι επιπτώσεις εμφανίζονται αργότερα.Μια συμβουλή προς καταναλωτές είναι να πλένουν καλά τα τρόφιμα αυτά, να ξεφλουδίζουν όσα ξεφλουδίζονται, να καταναλώνουν προϊόντα εποχής οχι θερμοκηπίου και σε περιπτώσεις βιολογικά προϊόντα.

Ακρυλαμίδη
Περισσότερο από δέκα χρόνια πριν στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας ανακοίνωσαν Σουηδοί επιστήμονες ότι αμυλούχα τρόφιμα που θερμαίνονταν σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 150 βαθμών Κελσίου σχηματίζονταν μια ουσία την ακρυλαμίδη και μάλιστα όσο υψηλότερη ήταν η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερη ήταν και η ποσότητα της παραγόμενης ακρυλαμίδης. Έτσι παξιμάδια, δημητριακά πρωινού, κουραμπιέδες, τηγανητές πατάτες, φρυγανιές, τσίπς κάθε κατηγορίας, ποπ κόρν, κλπ κατά το ψήσιμο σχηματίζεται ακρυλαμίδη, η οποία θεωρείται ύποπτη καρκινογενέσεων.

Η ακρυλαμίδη δεν υπάρχει στα τρόφιμα που αναφέρθηκαν, αλλά σχηματίζεται κατά το ψήσιμο από αντίδραση αμυλούχων συστατικών με το αμινοξύ ασπαραγίνη. Οι βιομηχανίες τροφίμων προσπαθούν να περιορίσουν το ποσοστό ακρυλαμίδης στα τρόφιμα είτε μειώνοντας τη θερμοκρασία είτε με διάφορες άλλες μεθόδους.Το φαινόμενο παρακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.

Οι επιπτώσεις στον οργανισμό από τα τρόφιμα αυτά δεν εμφανίζονται άμεσα αλλά χρόνια αργότερα. Καλό θα είναι όμως να περιορίζουμε την κατανάλωση των προϊόντων αυτών,να καταναλώνουμε τρόφιμα με αντικαρκινική δράση και να καταναλώνουμε τρόφιμα με πολλές φυτικές ίνες διότι διευκολύνουν τις εκκενώσεις και έτσι αποβάλλονται οι καρκινογόνες ουσίες πριν απορροφηθούν από το παχύ έντερο. Η αντικαρκινική δράση κατηγοριών τροφίμων θα δημοσιευθεί σε επόμενο κείμενο.

Νίκος Κατσαρός
Π. Πρόεδρος ΕΦΕΤ
Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ                                http://www.healingeffect.gr/

Η δύναμη των μανιταριών ως «αποικοδομητές της φύσης»και η Καλλιέργεια τους σε κορμούς δέντρων

Μέσα στα μύκητες είναι οι κρυμμένοι θησαυροί της ευημερίας

Τα Μανιτάρια  δεν είναι φυτά ούτε  ζώα. Είναι μύκητες. Τα μανιτάρια είναι από τις πιο παράξενες και θαυμαστές υπάρξεις στη φύση. Εμφανίζονται ξαφνικά μετά από τις πρώτες βροχές και εξίσου ξαφνικά χάνονται.

 Μπορεί στην Ελλάδα να μην αγγίζουμε κατά άτομο την κατανάλωση των βόρειων Ευρωπαίων αλλά το ενδιαφέρον για αυτά συνεχώς αυξάνεται.

Τα μανιτάρια θεωρούνται «φυσικοί αποικοδομητές». Λαμβάνουν την τροφή τους από νεκρούς ιστούς (φύλλα κλπ). Κάποια από αυτά κατέχουν την ιδιαίτερη δυνατότητα να διασπούν τη λιγνίνη του ξύλου. Ένα μόριο ιδιαίτερα σύνθετο και «δύσκολο» ως προς τη διάσπασή του. Είναι μία από τις ιδιότητες τους που έδωσε τροφή για σκέψη ώστε να μελετηθεί η δυνατότητα τους να διασπούν πληθώρα ρύπων. Επόμενο ήταν λοιπόν να βρουν τη θέση τους και στην βιοτεχνολογία.Σε ένα έργο που εκπονήθηκε από τον Δρ. Δημήτρη Σαρρή στα πλαίσια των έργων ΑγροΕΤΑΚ, καλλιεργήθηκαν κάποια εδώδιμα μανιτάρια υψηλής αξίας (διατροφικής, φαρμακευτικής, γαστρονομικής όπως η τρούφα και η μορχέλα). Το πρόβλημα παρουσιάζεται στο ότι μερικά μανιτάρια δεν μπορούν να καλλιεργηθούν από τον άνθρωπο (όπως π.χ. η τρούφα που συλλέγεται είτε τυχαία από τη φύση είτε από τρουφόδεντρα που καλλιεργούνται και η συλλογή γίνεται μετά από 4-12 χρόνια!).Στη συγκεκριμένη περίπτωση η καλλιέργεια αυτών πραγματοποιήθηκε εργαστηριακά έως επίπεδο μυκηλίου και όχι καρπού όπως αυτός συλλέγεται από τη φύση κάτι το οποίο είναι αδύνατο. Το μυκήλιο αυτό είχε παρόμοια οργανοληπτικά χαρακτηριστικά με αυτά του καρπού, κάτι που το καθιστά ως αρκετά φθηνότερο «υποκατάστατο». Υπόστρωμα (πρώτη ύλη) για την καλλιέργεια ήταν ληγμένες παιδικές τροφές (άνθος ορύζης και φαρίν λακτέ) αλλά και η απόβλητη μελάσα (η μελάσα είναι παραπροϊόν της βιομηχανίας κρυσταλλικής ζάχαρης).

Το γεγονός αυτό δίνει μια τεράστια προοπτική στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αποβλήτων από περιβαλλοντικής άποψης καθώς δεν θεωρούνται πλέον ρύποι για το περιβάλλον αλλά χρήσιμα.

Προοπτική υπάρχει και από οικονομικής άποψης καθώς κάποιο παραπροϊόν ή απόβλητο έχει ιδιαίτερα χαμηλό ή και σε κάποιες περιπτώσεις αρνητικό κόστος. Η έννοια του αρνητικού κόστους σχετίζεται και με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» σύμφωνα με την οποία εκείνος που το έχει στην κατοχή του, οφείλει να πληρώσει είτε για να το διαχειριστεί είτε για να το προσφέρει σε κάποιον άλλο για επεξεργασία, προτού απορριφθεί στο περιβάλλον.

Ας φανταστούμε λοιπόν να ξεκινάμε μια παραγωγική διαδικασία για την προσφορά ενός ακριβού τελικού προϊόντος, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά φθηνές πρώτες ύλες ή/και συστατικά για τα οποία μας έχουν πληρώσει να τα παραλάβουμε.

Η δύναμη των μανιταριών λοιπόν δεν έγκειται μόνο στο γεγονός ότι κατέχουν σημαντικότατο ρόλο στη φύση και στον κύκλο της ζωής αλλά και στο ότι μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρότατο «βιολογικό όπλο» στα χέρια της Βιοτεχνολογίας για τον καλύτερο σκοπό. Τροφή, φάρμακο, απορρύπανση

Το έργο εντάσσεται στην Πράξη «Εκπόνηση σχεδίων Ερευνητικών & Τεχνολογικών Αναπτυξιακών έργων Καινοτομίας (ΑγροΕΤΑΚ)» με MIS 453350, στο πλαίσιο του ΕΠ «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», ΕΣΠΑ 2007-2013. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από Εθνικούς Πόρους και συντονίζεται από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων, Εργαστήριο Εδώδιμων Μυκήτων / Υπεύθυνος Παρακολούθησης: Δρ. Αντώνιος Φιλιππούσης.

*Μεταδιδακτορικός ερευνητής στον ΕΛΓΟ "Δήμητρα"

Καλλιέργεια μανιταριών σε κορμούς δέντρων

Η καλλιέργεια μανιταριών σε κορμούς δέντρων αποτελεί μια χαμηλού κόστους πρωτότυπη επενδυτική ιδέα που μπορεί εύκολα να συμπληρώσει το οικογενειακό εισόδημα.

Χωρίς την ανάγκη απόκτησης ειδικού εξοπλισμού και με μοναδικό κόστος την αγορά κορμών ξύλων πάνω στα οποία αναπτύσσονται τα μανιτάρια, μπορεί κάποιος να στήσει τη δική του μικρή μονάδα παραγωγής μανιταριών με σκοπό τη διάθεσή τους στο εμπόριο, ακόμα και απευθείας σε επιχειρήσεις μαζικής εστίασης.

Η καλλιέργεια μανιταριών σε κορμούς δέντρων δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις, ενώ έχει μοναδικό κόστος την αγορά κορμώνΗ μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου για την παραγωγή φαρμακευτικών μανιταριών και κυρίως του Shitake και του Ganoderma και υπολογίζεται ότι ένα σύνολο κορμών, βάρους 3,6 κιλών, που η αξία του ως καυσόξυλων είναι 150 ευρώ, μπορεί να δώσει καθαρό εισόδημα της τάξης των 4.000 ευρώ.

Είναι μία σχετικά απλή μέθοδος που δεν απαιτεί από εκείνον που την εφαρμόζει ειδικές γνώσεις. Με τη μέθοδο αυτή μπορούν να καλλιεργηθούν και είδη εδώδιμων μανιταριών, κυρίως τα πλευρώτους.

Η βασική αρχή του «εμβολιασμού» είναι να έρθει σε στενή επαφή το μυκήλιο του καλλιεργούμενου μύκητα με το ξύλο των βλαστών. Για πρακτικούς λόγους, το μυκήλιο του μύκητα τοποθετείται σε ένα «βύσμα» που του επιτρέπει τη μεταφορά με ευκολία.

Τα πριονίδια του ξύλου που έχουν εμβολιασθεί με το μυκήλιο του μύκητα ή τα κυλινδρικά βύσματα είναι δύο κοινά παραδείγματα «φορέων» που χρησιμοποιούνται στον εμβολιασμό του ξύλου. Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε να αξιοποιήσουμε ξυλεία χαμηλής εμπορικής αξίας (καυσόξυλα) παράγοντας φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να γίνει η εφαρμογή του εμβολιασμού των κορμών των δέντρων.

Α) Με τη δημιουργία οπών και την πλήρωσή τους με μυκήλιο.

Β) Την αποκοπή ορισμένων τμημάτων των κορμών, τον εμβολιασμό τους με το μυκήλιο του μανιταριού και την επανατοποθέτηση των τμημάτων αυτών και συγκράτησή τους με κάρφωμα.

Γ) Με βύσματα ξύλου, τα οποία καλύπτονται στην επιφάνειά τους από το μυκήλιο του μύκητα. Τα βύσματα του ξύλου τοποθετούνται μέσα στις οπές που δημιουργούνται στο ξύλο.

Σε γενικές γραμμές, τα φυλλοφόρα φυτά ενδείκνυνται καλύτερα από τα κωνοφόρα, επειδή τα κωνοφόρα περιέχουν στη ρητίνη μία ουσία που προκαλεί παρεμπόδιση της ανάπτυξης του μύκητα. Το φαρμακευτικό μανιτάρι (Ganoderma lucidum) έχει την ιδιότητα να μπορεί να αναπτύσσεται ακόμη και σε κωνοφόρα.

Η χρησιμοποίηση δέντρων όπως η λεύκα επιτρέπει την παραγωγή μανιταριών σε συντομότερο χρόνο (6-12 μήνες μετά τον εμβολιασμό), ενώ η διάρκεια της παραγωγής είναι 3-4 έτη, σε φυτά που έχουν σκληρά φύλλα όπως είναι ο σφένδαμος.

Το δέντρο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή μανιταριών περισσότερο είναι η δρυς. Το ξύλο της δρυός είναι πυκνό και ο φλοιός της παχύς, στοιχεία που αποτελούν πολύ μεγάλα πλεονεκτήματα για την καλλιέργεια των μανιταριών.

Το ξύλο που θα επιλεγεί για να χρησιμοποιηθεί στην καλλιέργεια των διαφόρων ειδών μανιταριών πρέπει απαραιτήτως να είναι υγιές. Οσον αφορά τον αριθμό των βυσμάτων που φέρουν το μυκήλιο του μύκητα, αυτός εξαρτάται από τη διάμετρο των βλαστών.

Σε αυτό το στάδιο, εάν οι συνθήκες καλλιέργειας έχουν τηρηθεί, το μυκήλιο θα εγκατασταθεί στο ξύλο και θα αναπτυχθεί μέχρι την περίοδο που οι χαμηλές θερμοκρασίες θα εμποδίσουν την παραπέρα ανάπτυξή του. Για την έναρξη της παραγωγής μανιταριών απαιτείται μία περίοδος 6-12 μηνών αλλά στην πράξη η ελάχιστη περίοδος είναι ένα έτος. Μερικά μανιτάρια αρχίζουν να παράγουν ύστερα από 2 έτη και μερικά ακόμη αργότερα.

Η συγκομιδή γίνεται γενικά την άνοιξη και το φθινόπωρο (δύο περιόδους συγκομιδής το έτος).

Σημείωση Όπως όλα τα φυτικά τρόφιμα, ετσι και τα  μανιτάρια περιέχουν φυσικές ουσίες που μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις.  Η υδραζίνη που περιέχεται στα μανιτάρια μπορεί, εάν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες, να προκαλέσουν καρκίνο σε πειραματόζωα. Στην πραγματικότητα, αν τρώτε μεγάλες ποσότητες μανιταριών,ερευνητές του Πανεπιστημίου του Berkeley,μας συμβουλεύουν οτι  θα ήταν καλύτερα να τα μαγειρεύουμε, επειδή το μαγείρεμα (όπως και η ξήρανση) καταστρέφει τις επιβλαβείς ουσίες και διασπά τα κυτταρικά τοιχώματα των  ινώδη μυκήτων, έτσι ώστε  οι θρεπτικές ουσίες να απελευθερώνονται πιο εύκολα.                                         Πηγες: http://dimitrisarrisgr.weebly.com/blog  ethnos.gr       http://www.agro24.gr/