Το αντιπειρατικό σπίτι, η τέχνη των Ικάριων για την Επιβίωση !

Το ιδιότυπο οικιστικό περιβάλλον της Ικαρίας παράγοντας ευζωίας των κατοίκων της.

Οι κάτοικοι της Ικαρίας από πολύ νωρίς οργάνωσαν ένα μοναδικό αμυντικό σύστημα που βασίσθηκε στην απόκρυψη και την αφάνεια και όχι στην συσπείρωση και την οχύρωση όπως στα περισσότερα νησιά, και το οποίο μεταξύ των άλλων είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μιας ιδιαίτερης μορφής οικισμών και κατοικίας. .. Η αμυντική αυτή οργάνωση του νησιού είχε σαν αποτέλεσμα την επιβίωση ενός λαού που διατήρησε μέχρι τουλάχιστον τις αρχές του 20ου αιώνα πολλά από τα αρχαία στοιχεία του όπως γλώσσα, έθιμα αλλά και την μορφή της κατοικίας του. Ποια είναι λοιπόν τα ιδιόμορφα χαρακτηριστικά του κτιστού περιβάλλοντος του

νησιού που προέκυψαν από όλα αυτά ...αυτό που οι Ικαριώτες ονομάζουν χυτό ή αντιπειρατικό σπίτι. Αυτό το ταπεινό μονόχωρο ορθογωνικής κάτοψης σπίτι, με την μονόρριχτη στέγη, με τον αυλότοιχο που καλύπτει όλη την πρόσοψη του και το χωστοκέλι του( ο υπόγειος οικογενειακός κρυψώνας)καθώς και με την αυστηρή

τυποποίηση της μορφής του, σε όλη την έκταση του νησιού, αποτελεί ένα μοναδικό

τύπο κατοικίας σε ολόκληρο το Αιγαίο αλλά και στον ελλαδικό χώρο. Το μονόχωρο αντιπειρατικό σπίτι αρχίζει να κτίζεται από τον 17ο αιώνα όταν οι κάτοικοι του νησιού κατεβαίνουν σε πιο φιλόξενες περιοχές. Είναι ένα μονόχωρο κτίσμα τοποθετημένο σε ημιορεινή, δασωμένη, και μακριά από την θάλασσα περιοχή, κοντά σε πηγή νερού και συνήθως σε σημείο (σπιτοκάθισμα) που προέκυπτε από εκσκαφή αν ήταν δυνατόν της ανωφέρειας ώστε να δημιουργηθεί πρανές ορύγματος (αγιάρι) αν δεν υπήρχε φυσικό πρανές (άσπα), πάνω στο οποίο ετοποθετείτο η πίσω πλευρά του κτίσματος.Σε κάθε αντιπειρατικό σπίτι υπήρχε διαμορφωμένη κόχη για τον χειρόμυλο. Μαζί με την πρωτόγονη εστία ήταν οι πλέον απαραίτητες κατασκευές για την ζωή της οικογένειας.

Το εξωτερικό μήκος της όψης ήταν περίπου 6,0-7,0 μέτρα και το πλάτος 3,50-4,00 μέτρα. Το ύψος της πρόσοψης 0,90-1,20 μέτρα και το ύψος της πίσω πλευράς 1,40-1,70 μ. Οι τοίχοι κατασκευάζονταν από πέτρες, χωρίς συνδετικό υλικό και επίχρισμα. Η στέγη ήταν μονοκλινής (μονόρριχτη, χυτή), καλυμμένη με πέτρινες πλάκες που στηρίζονταν σε ξύλινα δοκάρια τοποθετημένα κατά την μικρή διάσταση της κάτοψης (καταχύματα). Τα καταχύματα συνήθως ήταν χονδροί κλάδοι δένδρων ή κορμοί μικρών κυπαρισσιών. Στην πρόσοψη το κτίσμα είχε μία πόρτα (θυρίδα) ύψους 0,70-0,90 μ. η οποία ήταν και το μοναδικό άνοιγμα του σπιτιού. Καπνοδόχος δεν υπήρχε. Υπήρχε μόνο στην στέγη μία πλάκα πάνω από την εστία που μετατοπιζόταν και άφηνε άνοιγμα από όπου φωτιζόταν και αεριζόταν το σπίτι (ανεφάντης). Μπροστά στο σπίτι, προς τη θάλασσα ή την κατωφέρεια και σε απόσταση περίπου 1,00 μ. από την πρόσοψη κτιζόταν αυλότοιχος από ξερολιθιά σε ύψος λίγο μεγαλύτερο από την όψη του σπιτιού και σε μήκος όσο αυτή. Αυτός κάλυπτε το σπίτι ώστε να μην γίνεται αντιληπτό το φως κατά τη νύκτα όταν άνοιγε η πόρτα αλλά ούτε και οι άνθρωποι που κινιόνταν μπροστά στο σπίτι κατά την ημέρα. Παρουσίαζε δε την ίδια εικόνα με τους τοίχους των πεζουλιών που λόγω του κεκλιμένου εδάφους κατασκεύαζαν οι άνθρωποι για να καλλιεργήσουν. Τα σπίτια καλύπτονταν σχεδόν πάντα από πυκνή βλάστηση. Ήταν τόσο καλά κρυμμένα και προσαρμοσμένα στο άμεσο περιβάλλον, ώστε ήταν αόρατα από οποιοδήποτε σημείο. Μέσα στο σπίτι αρχικά υπήρχε μόνον μία πρωτόγονη εστία που απετελείτο από δύο αντικείμενες πέτρες (πυρομάχια) και ο χειρόμυλος. Η οικογένεια κοιμότανε στο χωμάτινο δάπεδο αφού έστρωνε δέρματα ή καμβά (τρίχινο ύφασμα). Σε επαφή με τον οπίσθιο τοίχο υπήρχε ο υπόγειος οικογενειακός κρυψώνας (χωστοκέλι). Αυτός είχε σκαφτεί στη γη με εκμετάλλευση της προς το πίσω μέρος σπιτιού ανωφέρειας πριν την ανέγερση του. Σε ώρες επιδρομών και κινδύνων η οικογένεια ξήλωνε από το εσωτερικό του σπιτιού σημείο του οπίσθιου τοίχου και κατέφευγε εκεί αφού αποκαθιστούσε εσωτερικά το άνοιγμα με τις ίδιες πέτρες. Το χωστοκέλι είχε συνήθως δεύτερη έξοδο διαφυγής καλυμμένη από βλάστηση, φυλασσόταν δε σ’ αυτό πάντα απόθεμα τροφίμων. Η κλοπή των εφοδίων αυτών από ντόπιους ετιμωρείτο με την ποινή του θανάτου από τους Δημάρχους ως πράξη εσχάτης προδοσίας κατά του «κοινού της πατρίδας».

Το αντιπειρατικό σπίτι είναι

κατασκευασμένο σε τέτοια θέση και με τέτοιον τρόπο που να μην διακρίνεται ακόμη και όταν βρίσκεσαι σχεδόν δίπλα του, αν δεν γνωρίζεις την θέση του. Η ιδιότητα του αυτή υπήρξε ένα από τα βασικά όπλα των Ικαριωτών στον αγώνα τους για επιβίωση. Θεωρείται το γνήσιο παραδοσιακό ικαριώτικο σπίτι που αποτέλεσε την μήτρα ενός ολόκληρου λαού για πολλούς αιώνες. πηγες https://ikarianews.net/         Γιώργος Ν. Κόκκινος Πολιτικός Μηχανικός

Οι τετράποδοι φίλοι μας που έχουν το χάρισμα να θεραπεύουν

Εάν έχετε  ένα κατοικίδιο ζώο, γνωρίζετε ήδη πόσο διασκεδαστικό και πόση στοργή  μπορεί να σας προσφέρει  η φιλία μαζί του. Αλλά ξέρατε ότι τα κατοικίδια ζώα έχουν και το χάρισμα να θεραπεύσουν ; Τα σκυλιά ιδίως μπορεί να μειώσουν το στρες, το άγχος και την κατάθλιψη, την ευκολία του Ανθρώπου προς την μοναξιά, να ενθαρρύνουν την άσκηση και το παιχνίδι, και ακόμη και να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία του. Η φροντίδα για ένα σκυλί η μια γάτας μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μεγαλώνουν πιο ασφαλή και ενεργά  ή να προσφέρουν μια  πολύτιμη συντροφιά  σε Ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.Το πιο σημαντικό, όμως, χάρισμα των τετράποδων φίλων  ειναι ότι μπορεί να προσθέσουν πραγματική χαρά και απεριόριστη αγάπη στη ζωή σας.                         Μελέτες έχουν επίσης φανερώσει  ότι:

• Οι ιδιοκτήτες ζώων  είναι λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από κατάθλιψη από εκείνους που δεν έχουν επαφή με  κατοικίδια ζώα.
• Οι άνθρωποι με τα σκυλιά έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση σε καταστάσεις άγχους από εκείνους που δεν έχουν κατοικίδια ζώα. Μια μελέτη ακόμα διαπίστωσε ότι όταν οι άνθρωποι με οριακή υπέρταση οταν υιοθετούσαν  αδέσποτα ζώα από ένα καταφύγιο, η αρτηριακή τους πίεση μειωνόταν σημαντικά μέσα σε πέντε μήνες.
• Το παιχνίδι  με ένα σκύλο ή μια γάτα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, οργανικές ουσίες που χαρίζουν στον εγκέφαλο  ηρεμία και χαλάρωση.
• Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων έχουν χαμηλότερα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης (δείκτες της καρδιακής νόσου) σε σχέση με εκείνους που δεν έχουν κατοικίδια ζώα.
• ασθενείς με καρδιακή προσβολή με τα σκυλιά επιβιώνουν περισσότερο από εκείνους που δεν έχουν.
• οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων ηλικίας άνω των 65 ετών κάνουν 30 τοις εκατό λιγότερες επισκέψεις στους γιατρούς τους από εκείνους που δεν έχουν κατοικίδια ζώα.

Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους για τους οποίους τα σκυλιά και οι γάτες  δίνουν αυτά τα θεραπευτικά αποτελέσματα στον Άνθρωπο είναι ότι πληρούν τη βασική ανθρώπινη ανάγκη του να αγγίξει....! Ακόμη και σκληροί εγκληματίες στη φυλακή έχουν δείξει μακροπρόθεσμες αλλαγές στη συμπεριφορά τους μετά την αλληλεπίδραση με τα ζώα , πολλοί δε από τους οποίους αντιμετωπίζουν αυτή την αμοιβαία αγάπη για πρώτη φορά στη ζωή τους . Χαϊδεύοντας,  αγκαλιάζοντας , ένα στοργικό ζώο μπορεί γρήγορα να σας ηρεμήσει και να σας απαλύνει τον ψυχικό σας κόσμο . Η συντροφιά ενός κατοικίδιου ζώου μπορεί επίσης να διευκολύνει τη μοναξιά, και τα περισσότερα σκυλιά είναι ένα μεγάλο κίνητρο για μια υγιή άσκηση, η οποία μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη διάθεσή σας και την ευκολία σας για  κατάθλιψη.

Τα οφέλη για την υγεία των παιδιών                                                                                   Τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδια ζώα έχουν μικρότερο κίνδυνο αλλεργιών και άσθματος, μαθαίνοντας επίσης την ευθύνη, τη συμπόνια και τη συμπάθεια από  ένα σκύλο ή μια γάτα Το παιχνίδι μαζί τους ειναι μια αστείρευτη πηγή ηρεμίας και χαλάρωσης, καθώς και μια πηγή διέγερσης για τον εγκέφαλο και το σώμα τους .

• Σε αντίθεση με τους γονείς ή τους δασκάλους, τα κατοικίδια ζώα δεν  δίνουν εντολές. Έχοντας πάντα την αγάπη τους  η απλή παρουσία τους στο σπίτι μπορεί να βοηθήσει στο να παρέχει ένα αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά. Η σταθερή παρουσία τους μέσα στο σπίτι   μπορεί να βοηθήσει την ανησυχία χωρισμού που έχουν τα παιδιά, όταν η μαμά και ο μπαμπάς δεν είναι εκεί γύρω.
• Έχοντας την αγάπη και τη συντροφικότητα ενός τετράποδου φίλου μπορεί να κάνει ένα παιδί να αισθάνεται σημαντικός και να τον βοηθήσει να αναπτύξει μια θετική εικόνα του εαυτού του.
• Τα παιδιά που είναι συναισθηματικά συνδεδεμένοι με τα ζώα  τους είναι σε καλύτερη θέση να οικοδομήσουν σχέσεις με  άλλους ανθρώπους.
• Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι μπορούν να βοηθήσουν ηρεμώντας τα  υπερκινητικά ή υπερβολικά επιθετική παιδιά. 
  

Ο Κρυφός κόσμος των τετράποδων φίλων 

Πρόκειται για δύο διαφορετικά πλάσματα... Μιλούν δύο «γλώσσες» διαφορετικές και  οι παρεξηγήσεις προκύπτουν ανάμεσα τους τακτικά , αλλά είναι και πολύ πρόθυμα να μονιασουν  , πολύ πιο γρήγορα από τους ανθρώπους.

Οι  γάτες είναι  απίστευτα μυστικιστικα ζώα,που  διέπονται από τη φύση και τους ρυθμούς της. Δεν αποτελεί έκπληξη, ότι οι γάτες αγαπούν  τη νυχτερινή ζωή, αφου μπορούν να  εξερευνήσουν τη νύχτα, με το ελαφρύ τους περπάτημα το «αιλουροειδή ». 

Οι  γάτες  τους αρέσει να σκαρφαλώνουν στα δέντρα, να  κυνηγάνε ζώα και να παίρνουν  στο κατόπι  πολύχρωμες πεταλούδες. 

Οι Γάτες βλέπουν πέρα ​​από το ορατό φως, και μπορεί να δουν πραγματικά το αυρικό πεδίο των ανθρώπων, το ανθρώπινο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο (EMF),  αόρατες πτυχές  στο ανθρώπινο μάτι. Το ευρύ φάσμα που οι γάτες αντιλαμβάνονται από το πεδίο του φωτός  είναι πραγματικά εκπληκτικό. 

οι γάτες και τα σκυλιά έχουν μια αξιοσημείωτα αυξημένη ικανότητα να αντιλαμβάνονται και να βλέπουν  σε μέγεθος πολύ μεγαλύτερο από το ανθρώπινο μάτι.

Μια γάτα βλέπει το αυρικό πεδίο του ανθρώπου με μεγάλη σαφήνεια, με ζωντανά χρώματα και λεπτομέρειες. 

Τα σκυλιά είναι σε θέση να «αισθάνονται» την   μυρωδιά της αρρώστιας  μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Περισσότερο από κάθε άλλο ζώο, τα σκυλιά είναι ως επί το πλείστον ικανά στον τομέα της ύλης, και είναι εξαιρετικά ικανά να κατανοούν άμεσα το ανθρώπινο συναίσθημα . Ενώ τα σκυλιά είναι σε θέση να κατανοήσουν πολλές από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, είναι ακόμα καλύτερα στο να  ερμηνεύουν τον τόνο της φωνής σας, τη γλώσσα του σώματος και τις χειρονομίες του . Και όπως κάθε καλός άνθρωπος φίλος, ένας πιστός σκύλος θα εξετάσει τα μάτια σας για να μετρήσει τη συναισθηματική σας κατάσταση και θα προσπαθήσει να καταλάβει τι σκέφτεστε και αισθάνεστε 

οι γάτες αγαπούν τις selfie...

ΒΙΝΤΕΟ: Ολόκληρη η ταινία "1984" με βάση το προφητικό βιβλίο του Τζόρτζ Όργουελ ΕΔΩ

"Όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον - Όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν" Όργουελ Τζορτζ

ΒΙΝΤΕΟ: Ολόκληρη η ταινία "1984" με βάση το  προφητικό βιβλίο του Τζόρτζ Όργουελ για τον Big Brother  ΕΔΩ με ελληνικους υποτιτλους, δωρεάν.

Κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου "1984" του Τζόρτζ Όργουελ.

Η τελευταία μυθιστορηματική εργασία του Τζορτζ Όργουελ, ένα βιβλίο-σταθμός στην πολιτική σκέψη του 20ού αιώνα και μια οξεία κριτική στα απολυταρχικά καθεστώτα μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη.

Το βιβλίο, εμπνευσμένο από τη σταλινική δεσποτεία, μισό αιώνα μετά την συγγραφή του, δυστυχώς, τείνει να γίνει προφητικό. (Τα γεγονότα διαδραματίζονται το έτος 1984 - από εκεί έχει πάρει και το όνομα του το βιβλίο μια χρονολογία μελλοντική αυτής που ο Όργουελ το έγραψε). Με αφορμή την παγκόσμια τρομοκρατία και την ασφάλεια -"Η είσαστε μαζί μας η είσαστε με τους τρομοκράτες"-, βλέπουμε καθημερινά να καταργούνται ατομικές ελευθερίες...

«1984-Ο Μεγάλος Αδελφός», Τζωρτζ Όργουελ (Κάκτος)

Κρίση. Οικονομική και πολιτική. Κοινωνική και πολιτιστική. Κρίση ιδεών και ηθών. Μια κρίση που την προκάλεσαν τα σύγχρονα οικονομικοπολιτικά καθεστώτα, η κοσμοκρατορία του χρήματος, η αμάθεια και η αδιαφορία. Όλα τα παραπάνω έχουν προκαλέσει παγκόσμια φτώχεια, τρομολαγνεία, χειραγώγηση, δυστυχία. Καθημερινά, κεκτημένες ελευθερίες μειώνονται. Ζούμε σε ένα σκοτεινό παρόν και ένα ακόμα πιο δυσοίωνο μέλλον μας περιμένει. Τα παραπάνω, μοιάζουν λίγο με τις καταστάσεις που περιγράφονται στο συγγραφικό έργο «1984 – Ο Μεγάλος Αδελφός»

Το βιβλίο γράφτηκε το 1948 από τον Τζωρτζ Όργουελ, μιλάει για το 1984 και συμβαίνει πλέον σήμερα. 

Ένα προφητικό μανιφέστο που περιγράφει ένα δυστοπικό μέλλον, όπου το ολοκληρωτικό καθεστώς του «Μεγάλου Αδελφού», παρακολουθεί συνέχεια τους πάντες και τα πάντα. Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο κυβερνάται από το "Κόμμα". Κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας είναι ο Γουίνστον Σμιθ, ο οποίος είναι μέλος του «Κόμματος» όντας δημόσιος υπάλληλος. Ζει στην απόλυτη μοναξιά, γεμάτος φόβο και μίσος για τον "Μεγάλο Αδελφό". 

Βαθιά μέσα του γνωρίζει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι ουσιαστικό ώστε να αλλάξει τα πράγματα, δεν μπορεί όμως και να συμφιλιωθεί με την υπάρχουσα κατάσταση. Γνωρίζει πως δεν πρέπει να εμπιστευτεί κανέναν και είναι αναγκασμένος να καταπιέζει συνεχώς τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του, αφού το αντίθετο μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του.

Κατά τη γνώμη μου, το «1984» είναι ένα βιβλίο που όλοι πρέπει κάποια στιγμή να το διαβάσουν. Δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα, αλλά ένα μάθημα ζωής που ταρακουνάει τον κόσμο του αναγνώστη συθέμελα. 

Είναι εκπληκτικό το ότι αυτά που περιγράφονται μέσα στις σελίδες του βιβλίου, πλέον εμφανίζονται όλο και πιο έντονα και στη δική μας κοινωνία. Στο μυθιστόρημα του Όργουελ, τηλεοθόνες ελέγχουν την κάθε κίνηση των πολιτών και ιδιαίτερα των μελών του «Κόμματος». Ασκείται ιδεολογική χειραγώγηση, προπαγάνδα, ενώ τιμωρούνται με φυλάκιση όποιοι υποπέσουν σε εγκλήματα σκέψης.

Επικρατεί κρατική τρομοκρατία και συνεχόμενοι πόλεμοι, με πρόσχημα την ασφάλεια των πολιτών. Όλα αυτά θυμίζουν τις σημερινές κάμερες, τις τηλεφωνικές γραμμές που παρακολουθούνται, τη χειραγώγηση της σκέψης που γίνεται μέσα από όλα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τις φυλακές υψίστης ασφαλείας και τους συνεχόμενους πολέμους εναντίον «τρομοκρατών» που θεωρούνται απειλή για την παγκόσμια ειρήνη. Αλλά υπάρχουν και άλλα γεγονότα καλύτερα κρυμμένα. Για παράδειγμα η σχέση της γλώσσας με την σκέψη, καθώς ο «Μεγάλος Αδελφός» περιορίζει την γλώσσα σε μια προσπάθεια να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων. 

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η σύλληψη αυτή του συγγραφέα, ότι δηλαδή η γλώσσα σχετίζεται άμεσα με την σκέψη και απλοποιώντας την γλώσσα απλοποιείται και η σκέψη. Το σύστημα του «Μεγάλου Αδελφού» έχει επίτηδες απλοποιήσει υπερβολικά την γλώσσα, καταργώντας συνεχώς λέξεις, σε μία προσπάθεια να μειώσει το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Άλλωστε από τη μελέτη της ιστορίας δεν φαίνεται ότι το επίπεδο της γλώσσας αντικατοπτρίζει και το επίπεδο της κοινωνίας; 

Οι πρωτόγονοι άνθρωποι μιλούσαν πιο απλοϊκή γλώσσα, χρησιμοποιώντας λίγες λέξεις ενώ οι άνθρωποι των νεότερων ανεπτυγμένων κοινωνιών ανέπτυξαν πιο πολύπλοκα γλωσσικά συστήματα. Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το κομμάτι που το «Κόμμα» χρησιμοποιεί τον τζόγο για να κρατάει απασχολημένο το πλήθος, κάτι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει και σήμερα…                      

1984 από tvxorissinora     http://www.enallaktikos.gr/

Ένα βάζο ρίγανη από το χωριό όπλο κατά της γρίπης

Ξέρατε ότι ένα βάζο τριμμένης ρίγανης από το χωρίο μπορει να σας ανακουφίσει τα συμπτωματα από  ένα κακό κρυολόγημα? Το μονο που πρέπει να κάνετε ειναι να έχετε πάντα ένα βάζο στο ντουλάπι σας, ερμητικά κλειστό , γεμάτο από φρέσκια τριμμένη ρίγανη και κάθε φορά που θα νιώθετε κρυωμένοι να το θυμάστε ! Ταρακουνάτε καλά το βάζο, ανοίγετε το καπάκι του για να εισπνεύσετε  βαθιά  το πιπεράτο άρωμα της Εισπνευστε δυνατά  αφήνοντας  το  άρωμα της ρίγανης να εισχωρεί βαθιά μέσα στους πνεύμονες σας για να τους γιατρέψει .. Η ρίγανη όταν ξεραθεί όχι μόνο διατηρεί τις αρωματικές της ιδιότητες και τα ενεργά συστατικά της , αλλά με την ξήρανση βγαίνουν   ακόμα πιο ενισχυμένα. . Περιέχει φαινόλες, βιταμίνες και μέταλλα όπως ο σίδηρος, το κάλιο, το μαγγάνιο και το ασβέστιο, καθιστώντας τη ένα εξαιρετικό φυσικό αντιβιοτικό, αποτελεσματικό στις αντί-φλεγμονώδεις νόσους του αναπνευστικού συστήματος,..  Άριστο γιατροσόφι το αιθέριο άρωμα της ρίγανης για το αναπνευστικό .....θεραπευτικό και ανέλπιστα οικονομικό ....!

Οι συνεταιρισμοί νερού που δημιουργούνται και λειτουργούν ως ένα ελπιδοφόρο εναλλακτικό μοντέλο

Η «σιωπηλή επανάσταση» των συνεταιρισμών νερού

Οι συνεταιρισμοί νερού δεν είναι ένα μεμονωμένο τοπικό φαινόμενο. Αντίθετα, ευδοκιμούν σε χώρες με διάφορες περιβαλλοντικές και κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικές συνθήκες, γεγονός που δείχνει την προσαρμοστικότητα τους. Χιλιάδες παραδείγματα αστικών ή αγροτικών συνεταιρισμών νερού υπάρχουν στις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Λατινική Αμερική (Χιλή, Κολομβία, Βραζιλία, Αργεντινή, Μεξικό και Βολιβία) και την Ευρώπη (Φινλανδία, Δανία, Αυστρία κλπ) [1]. Επιπλέον, οι συνεταιρισμοί νερού έχουν κερδίσει υψηλή βαθμολογία για την ικανοποίηση των πελατών και τις λειτουργικές επιδόσεις σε παγκόσμιο επίπεδο [2].

Το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο προωθεί την ιδιωτική ή τη δημόσια-ιδιωτική διαχείριση του νερού, πιστό στο νεοφιλελεύθερο φονταμενταλισμό, αν και οι έρευνες του δείχνουν άλλα πράγματα. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το αποτέλεσμα μιας έρευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας: "Οι συνεταιρισμοί καταναλωτών μπορούν να προσφέρουν ένα εναλλακτικό θεσμικό μοντέλο για την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε αστικές περιοχές. Το συνεταιριστικό μοντέλο έχει μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με το ιδιωτικό και δημόσιο μοντέλο. Όλοι οι συνεταιρισμοί κοινής ωφέλειας χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι ιδιοκτήτες και πελάτες είναι οι ίδιοι και ότι οι συνεταιρισμοί δεν έχουν σκοπό το κέρδος. Όλοι οι συνεταιρισμοί κοινής ωφέλειας έχουν δύο συμβούλια (Διοικητικό και Εποπτικό), και το σύστημα εκλογής: ένα μέλος-μία ψήφος. Το μοντέλο ιδιοκτησίας και η δομή διακυβέρνησης μπορεί να οδηγήσει σε ένα σαφή στόχο για την κοινή ωφέλεια: την παροχή βιώσιμων υπηρεσιών σε προσιτές τιμές. Το γεγονός ότι οι οποιεσδήποτε μειώσεις του κόστους μεταφράζονται σε χαμηλότερα τιμολόγια, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για να επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα. Άλλα πλεονεκτήματα είναι η ευελιξία που συνδέεται με την απουσία των χρονοβόρων διαδικασιών, και ένα ισχυρό προσανατολισμό προς τον πελάτη που προέρχεται από την ευθυγράμμιση με τους στόχους »[3].

Παρά τον σημαντικό αριθμό επιτυχημένων συνεταιρισμών νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, οι διεθνείς πολιτικές συζητήσεις τους έχουν παρακάμψει σε μεγάλο βαθμό. Επιπλέον, οι συνεταιρισμοί νερού έχουν αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό, τόσο στον τομέα της έρευνας όσο και της πολιτικής. Η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στα συστήματα ιδιωτικής και δημόσιας ύδρευσης και αποχέτευσης αγνοώντας επιλογές που βασίζονται στην κοινότητα [4].

Γιατί;

Επειδή οι συνεταιρισμοί νερού αποτελούν ένα εναλλακτικό μοντέλο για τη διαχείριση του νερού εκτός από το δημόσιο (κυβερνητικό ή δημοτικό) και ιδιωτικό μοντέλο, που δημιουργούνται και λειτουργούν «από τα κάτω» σε μη κερδοσκοπική βάση, είναι ανεξάρτητοι από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών και δεν αφήνουν μια ξεχωριστή θέση για αφεντικά του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Αυτοί δεν είναι καλοί λόγοι για να τους αποκρύψουν;

Το παρακάτω κείμενο είναι μια συνοπτική και ενδεικτική επισκόπηση των συνεταιρισμών νερού στις ηπείρους της Ευρώπης και της Αμερικής (βόρεια και νότια).

Αυστρία: Πάνω από 5.000 συνεταιρισμοί νερού

Η Αυστρία είναι μία από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου η συνεταιριστική διαχείριση του νερού παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Περισσότεροι από 5.000 συνεταιρισμοί νερού στη χώρα εξυπηρετούν τους πολίτες στις αγροτικές περιοχές. Ένα παράδειγμα είναι ο Wassergenossenschaft Gramastetten (Συνεταιρισμός Νερού τουGramastetten), που ιδρύθηκε το 1947 και παρέχει πόσιμο νερό σε περίπου 2.000 άτομα. Η ιδιότητα του μέλους είναι συνδεδεμένη με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων και τα διαμερίσματα. Όλες οι σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες σε όλους και οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από τη γενική συνέλευση όλων των μελών. Το διοικητικό και το μεγαλύτερο μέρος του τεχνικού έργου γίνεται σε εθελοντική βάση. Η περιφερειακή ένωση των συνεταιρισμών νερού παρέχει τεχνογνωσία, έλεγχο της ποιότητας, και την κατάρτιση για τους εθελοντές. Η ποιότητα του νερού είναι καλή και οι τιμές είναι πολύ κάτω του μέσου όρου. Η αρχή της αυστηρής μη κερδοσκοπικής διαχείρισης, η χρήση τοπικών πηγών νερού και το χαμηλό διοικητικό κόστος που οφείλεται στην εθελοντική εργασία των μελών είναι οι κύριοι λόγοι για τις χαμηλές τιμές.

Ο Wassergenossenschaft Gramastetten, με τα 569 μέλη του, είναι ένας από τους μεγαλύτερους συνεταιρισμούς νερού στην Αυστρία και ένα παράδειγμα μιας αυτόνομης, αυτοδιαχειριζόμενης και αποκεντρωμένης παροχής νερού με δημοκρατική διαχείριση του νερού και έντονα στοιχεία συμμετοχής (καθιστώντας σχεδόν κάθε νοικοκυριό μέλος). Οι αρχές της μη-κερδοσκοπικής και αλληλέγγυας συνεργασίας είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του [5].

Δανία: Πάνω από 2.500 συνεταιρισμοί νερού

Η Δανία έχει μια μακρά παράδοση συνεταιρισμών νερού. Ούτε ένα υπουργείο στην κυβέρνηση της Δανίας είναι υπεύθυνο για την ύδρευση και την αποχέτευση, η οποία θεωρείται πρώτιστα μια αρμοδιότητα τοπικής διακυβέρνησης. Η παροχή νερού στη Δανία είναι ιδιαίτερα αποκεντρωμένη, με μεγάλα και μικρά έργα ύδρευσης που βρίσκονται σε όλη τη χώρα. Το 2001 υπήρχαν 2.740 «υπηρεσίες κοινής ωφελείας», εκ των οποίων στους δήμους ανήκαν 165 και 2.575 ανήκαν σε συνεταιρισμούς καταναλωτών [6].

Φινλανδία: Περίπου 1.400 συνεταιρισμοί νερού

Η Φινλανδία έχει επίσης μια μακρά παράδοση οργάνωσης των υπηρεσιών νερού μέσω συνεταιρισμών, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, αλλά και σε μεγαλύτερες πόλεις. Σήμερα υπάρχουν περίπου 1.400 συνεταιρισμοί νερού στη χώρα που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αυξανόμενες επίσης υπηρεσίες αποχέτευσης. Μια ερευνητική ομάδα του Tampere University of Technology χρησιμοποιώντας την ουσιαστική εμπειρία σε συνεταιρισμούς νερού και τα δεδομένα που συλλέχθηκαν με μια ποικιλία προγραμμάτων στη Φινλανδία συζητούν τα γενικά χαρακτηριστικά, την ποικιλομορφία και τους κύριους ενδιαφερόμενους των συνεταιρισμών νερού και τελικά, υποστηρίζουν ότι οι συνεταιρισμοί νερού έχουν μεγάλες δυνατότητες [4 ].

Ισπανία: Συνεταιρισμός νερού στη μέση του Εμφυλίου Πολέμου

Υπήρχε συνεταιριστική διαχείριση του νερού στη Βαρκελώνη κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Η εταιρεία Agbar, που ανέλαβε τη λειτουργία μετά την ήττα των δημοκρατών, χαρακτήρισε απίστευτες τις μεταρρυθμίσεις που πέτυχε ο συνεταιρισμός νερού [7].

ΗΠΑ: Σχεδόν 3.300 συνεταιρισμοί νερού

Σχεδόν 3.300 συνεταιρισμοί νερού στις ΗΠΑ είναι δομές κοινής ωφέλειας που ανήκουν σε καταναλωτές, δημιουργημένες για να παρέχουν ασφαλείς, αξιόπιστες και βιώσιμες υπηρεσίες νερού σε λογικό κόστος. Παρέχουν νερό πόσιμο, πυροπροστασίας και άρδευσης. Επιπλέον, πολλοί από αυτούς παρέχουν υπηρεσίες λυμάτων. Οι συνεταιρισμοί νερού είναι πιο συχνά σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές που βρίσκονται πολύ μακριά από τις δημοτικές εταιρείες ύδρευσης για παροχή υπηρεσιών.

Οι περισσότεροι συνεταιρισμοί νερού είναι μικροί (εξυπηρετώντας 501 – 3.300 καταναλωτές) ή πολύ μικροί (εξυπηρετώντας λιγότερους από 500 καταναλωτές). 89% του πληθυσμού που εξυπηρετείται από δημόσια συστήματα νερού εξυπηρετείται είτε από δημόσιας ιδιοκτησίας, δημοτικής ή συνεταιριστικής ιδιοκτησίας σύστημα. Το υπόλοιπο 11% των Αμερικανών εξυπηρετούνται από ιδιωτικά συστήματα νερού. Μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί αποτελούν την πιο κοινή οργανωτική μορφή σε μικρές κοινότητες [8].

Καναδάς: Περίπου 200 συνεταιρισμοί νερού

Στον Καναδά το συνεταιριστικό μοντέλο είναι πιο διαδεδομένο στις αγροτικές περιοχές. Υπάρχουν περίπου 200 συνεταιρισμοί ύδρευσης στον Καναδά, κυρίως στην Alberta, Manitoba και Quebec [9].

Λατινική Αμερική: Οι μεγαλύτεροι στον κόσμο συνεταιρισμοί νερού σε αστικές περιοχές

Υπάρχει μια μακρά ιστορία των συνεταιρισμών ύδρευσης και αποχέτευσης στη Λατινική Αμερική. Μια ερευνητική ομάδα από την Cochabamba, Βολιβία (University Mayor San Simón και Food and Water Watch) και τον Canada (University of Ottawa) τεκμηρίωσε 26 επιτυχημένες εναλλακτικές λύσεις στον τομέα του νερού στη Λατινική Αμερική. Τεκμηρίωσαν 9 περιπτώσεις ενιαίου δημόσιου πάροχου (δημοτικό νερό κοινής ωφέλειας), 12 μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πάροχων (περιλαμβανομένων συστημάτων κοινοτικής λειτουργίας και συνεταιρισμών), 3 μη-κερδοσκοπικών / μη-κερδοσκοπικών συνεργασιών, και 2 συνεργασιών δημόσιου / μη κερδοσκοπικού. Υποστηρίζουν ότι το συνεταιριστικό μοντέλο συνιστά δυνητικά μια εναλλακτική μορφή συλλογικής ιδιοκτησίας που αψηφά την καπιταλιστική λογική της ατομικής ιδιοκτησίας. Σε σύγκριση με τις ιδιωτικές ή κρατικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, οι οποίες ελέγχονται από τους μετόχους ή τους εκλεγμένους αξιωματούχους, οι συνεταιρισμοί που παρέχουν βασικές υπηρεσίες έχουν ορισμένα οργανωτικά πλεονεκτήματα που τους καθιστούν δυνητικά πιο δημοκρατικούς [10].

Στη Βραζιλία, το συνεταιριστικό μοντέλο εισήχθη με επιτυχία για την αγροτική ύδρευση και την αποχέτευση κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 [2].

Στο Μεξικό, στην επίσημα Ελεύθερη και Κυρίαρχη Πολιτεία Chiapas (μια από τις 31 ομοσπονδιακές πολιτείες), που διαιρείται σε 118 δήμους, οι συνεταιρισμοί είναι ο οικονομικός πυλώνας των Ζαπατίστας. Όλα είναι συνεταιρισμός με πολιτική που βασίζεται στην άμεση δημοκρατία, την εκπαίδευση στην αλληλέγγυα οικονομία και συλλογική ιδιοκτησία, την ενεργό συμμετοχή των πολλών στη ζωή της κοινότητας [11].

Στην Αργεντινή, περίπου το 10% του πληθυσμού εξυπηρετείται από συνεταιρισμούς. Στο Buenos Aires, μετά την αποχώρηση της εταιρείας Enron, ο συνεταιρισμός καταναλωτών και εργαζομένων διαχειρίζεται με επιτυχία την παροχή νερού [7]. Μεταξύ αυτών των συνεταιρισμών είναι επίσης μια περίπτωση στο Δήμο Moreno στη Μητροπολιτική Περιοχή του Buenos Aires [2].

Η εμπειρία της υπό εργατικό έλεγχο εταιρείας ύδρευσης στην επαρχία του Buenos Aires, Aguas BonaerensesSociedad Anónima (ABSA), ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ ως πρότυπη εταιρεία νερού. Η επαρχία του Μπουένος Άιρες έχει 10 εκατομμύρια κατοίκους κατανεμημένους σε πάνω από 74 πόλεις με 48 δήμους, που εξυπηρετούνται από την ABSA. Στην Azurix, θυγατρική της ENRON, της χορηγήθηκε παραχώρηση το 1999, αλλά αυτό κράτησε μόνο για τρία χρόνια, διάστημα κατά το οποίο η εταιρεία απέτυχε να επενδύσει στη συντήρηση και επέκταση των υπηρεσιών, αφήνοντας πίσω της μια σοβαρά εξασθενημένα εταιρεία. Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2001-2002 και την πτώχευση της ENRON, η εργατική ένωση πρότεινε να αναλάβει την εταιρεία ως τεχνικός διαχειριστής της (αντικατάσταση της Azurix), σχηματίζοντας ένα συνεταιρισμό που διοικείται από τους εργαζομένους ονομαζόμενο 5 de Septiembre. Η επαρχιακή κυβέρνηση συμφώνησε με την ιδέα και αγόρασε μετοχές της Azurix, αφήνοντας την ένωση με το 10% των μετοχών που ήδη είχε.

Η ερευνητική ομάδα από τη Βολιβία και τον Καναδά καταλήγει ότι η ABSA είναι μια επιτυχημένη δημόσια εταιρεία νερού υπό τη διοίκηση του συνεταιρισμού των εργαζομένων, ελεγχόμενη από το SOSBA (ένωση εργαζομένων νερού του Buenos Aires) έχοντας επιτύχει 70% κάλυψη σε νερό και 45% κάλυψη αποχέτευσης σε μια μεγάλη, διάσπαρτη και πυκνοκατοικημένη γεωγραφική περιοχή [10].

Στη Βολιβία, μεγάλες υπηρεσίες νερού σε αστικές περιοχές διαχειρίζονται συνεταιρισμοί υπό την κυριότητα των πελατών, όπως ο Συνεταιρισμός Saguapac στο κεντρικό τμήμα της πόλης της Santa Cruz de la Sierra. Αυτή είναι η μεγαλύτερη υπηρεσία ύδρευσης στον κόσμο, που λειτουργεί ως συνεταιρισμός (183.000 μέλη). Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1979 και σήμερα, παρέχει υπηρεσίες νερού σε περίπου 871.000 κατοίκους (αν και ο συνολικός αστικός πληθυσμός της Santa Cruz είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο). Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη από την Corporación Andina de Fomento, η Santa Cruz de la Sierra έχει επιτυχία 99,3% στην ποιότητα του νερού, ένα από τα πιο καθαρά στη Λατινική Αμερική. Στην αποστολή της Saguapac δηλώνεται ότι θα αναπτύξει τις δραστηριότητές της, διατηρώντας παράλληλα το περιβάλλον, και εργάζεται για τη διατήρηση της ποιότητας του υδροφόρου ορίζοντα των υπόγειων υδάτων [12].

Μια μελέτη από ερευνητές στο University of Birmingham, που διεξήχθη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 διαπίστωσε ότι η Saguapac είναι μια από τις καλύτερες εταιρείες νερού στη Λατινική Αμερική μετρημένη με κριτήρια αποτελεσματικότητας και ισότητας.

Ενώ ο συνεταιρισμός Saguapac έχει αναγνωρισθεί εκτός της Βολιβίας ως μοντέλο, βολιβιανοί ακτιβιστές νερού υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η περιοχή ευθύνης της κοινής ωφέλειας είναι μια περιορισμένη γεωγραφική περιοχή στο κέντρο της πόλης. Οι περιαστικές περιοχές εξυπηρετούνται από εννέα μικρούς συνεταιρισμούς. Απόδειξη του γεγονότος ότι ο Saguapac δεν είναι ο μοναδικός πάροχος υπηρεσιών στο Santa Cruz de la Sierraείναι η ύπαρξη του Συνεταιρισμού Νερού Σχεδίου 3000 (La Cooperativa de Aguas del Plan Tres Mil,COOPLAN) στο φτωχό προάστιο του Σχεδίου 3000. Όπως περιγράφει ο ουρουγουανός ακτιβιστής και πολιτικός αναλυτής Raúl Zibechi, "Στη μέση μιας ρατσιστικής πόλης των λευκών ελίτ, τον πυρήνα της ολιγαρχίας αγρο-εξαγωγών, το Σχέδιο 3000 είναι ένα τεράστιο και φτωχό προάστιο σχεδόν 300.000 κατοίκων, ένας μικρόκοσμος που αποτελείται από 36 Βολιβιανές εθνοτικές ομάδες. Είναι μια πόλη που - στο όνομα του αγώνα κατά της ανισότητας - οι κάτοικοι του Σχεδίου 3000 αντιστέκονται στην καταπιεστική και βίαιη κουλτούρα της τοπικής ελίτ". Ο COOPLAN ιδρύθηκε το 1986 από τους κατοίκους του Σχεδίου 3000, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από την απροθυμία του Saguapac να επεκτείνει τις υπηρεσίες στην περιφερειακές γειτονιές. Σήμερα παρέχει με πόσιμο νερό περίπου το 80% των νοικοκυριών εντός της περιοχής ευθύνης του (121.000 από τους 151.000).

Μια άλλη επίσης επιτυχημένη περίπτωση συνεταιρισμών νερού στη Βολιβία είναι ο Cosmol, ένας τοπικός πάροχος υπηρεσιών στο Montero [10].

Προς συνεταιρισμούς νερού κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας

Η προσέγγιση και αναγνώριση του νερού ως κοινό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα ή ως μέσο για τη φορολόγηση των πολιτών αποτελεί προϋπόθεση για τη συνεταιριστική διαχείριση του νερού [13, 14]. Προϋποθέσεις είναι επίσης, η δημιουργία και λειτουργία συνεταιρισμών νερού «από τα κάτω» σε μη κερδοσκοπική βάση, η ανεξαρτησία τους από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, η διασφάλιση της μέγιστης δυνατής δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών [14].

Η παγκόσμια εμπειρία έχει δείξει ότι κάθε ονομαζόμενος συνεταιρισμός δεν ανήκει υποχρεωτικά στην κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία και άμεση δημοκρατία, αν δεν βασίζεται στις αρχές και τις διαδικασίες της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης δημοκρατίας. Επιπλέον, αυτές οι αρχές και διαδικασίες δεν είναι μόνον ένα θέμα καταστατικού του συνεταιρισμού. Η υλοποίησή τους απαιτεί την πραγματική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων μέσω των γενικών συνελεύσεων, που δεν μπορεί να γίνει χωρίς ένα κοινωνικό κίνημα να το υποστηρίζει και αποτελούμενο από πολίτες εκπαιδευμένους για αυτό [14-16]    του Κώστα Νικολάου                                                                        πηγή        .http://www.dialektika.g

Βιβλιογραφία

[1] Douvitsa I., Kassavetis D., “Cooperatives: an alternative to water privatization in Greece”, Social EnterpriseJournal, 10(2): 135-154, 2014

[2] Castro J.E. and Heller L. (Eds), “Water and sanitation services. Public policy and management”, Routledge,London, 2012

[3] Ruiz-Mier F., van Ginneken M., “Consumer cooperatives: an alternative institutional model for delivery of urban water supply and sanitation services?”, Water Supply and Sanitation Working Notes, The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank, 2006

[4] Takala A.J., Arvonen V., Katko T.S., Pietilä P.E., Åkerman M.W., “The evolving role of water co-operatives in Finland”, International Journal of Co-operative Management, 5(2): 11-19, 2011

[5] Hachfeld D., Terhorst P., Hoedeman O., “Progressive Public Water Management in Europe. In search of exemplary cases”, Transnational Institute and Corporate Europe Observatory, 2009

[6] DANVA – Danish Water and Waste Water Association, “Water in Figures. DANVA’s Benchmarking and Water Statistics 2010”, http://www.danva.dk

[7] Καλλής Γ., “Το νερό είναι υπόθεση όλων μας – Υπάρχουν εναλλακτικές στην ιδιωτικοποίηση”, http://greeklish.info/gr/greece/environment, 24.1.2014

[8] University of Wisconsin Center for Cooperatives, “Research on the Economic Impacts of Cooperatives”, Report, 2009, http://reic.uwcc.wisc.edu/water/

[9] Bakker K. (Ed.), “Eau Canada: The future of Canada’s water”, UBC Press, 2007

[10] Spronk S., Crespo C., Olivera M., “Struggles for water justice in Latin America. Public and ‘social-public’ alternatives”, In: ‘Alternatives to Privatization: Public Options for Essential Services in the Global South’, D. A. McDonald and G. Ruiters (Eds), Routledge, 2012

[11] Rodríguez S., "Las cooperativas son el pilar económico del zapatismo", La coperacha, 11.6.2014

[12] Ranicki C., “Clean water, cooperative principles”, ICA - International Co-operative Alliance, http://ica.coop/en/media/co-operative-stories/clean-water-cooperative-principles

[13] Νικολάου Κ., “Το νερό στον κόσμο: Κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα;”, Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 3 (48), 2013. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 22.3.2012, www.dialektika.gr

[14] Νικολάου Κ., “Κριτική της πολιτικής οικονομίας του νερού και η συνεργατική εναλλακτική”, Διαλεκτικά, 25.8.2014, www.dialektika.gr

[15] Initiative K136, www.136.gr

[16] Nikolaou K., “The referendum on the water of Thessaloniki”, European Water Movement, http://europeanwater.org, 2014

______________________________________

* Το κείμενο αποτελεί μετάφραση στα ελληνικά του αγγλικού πρωτότυπου, που είναι δημοσιευμένο στον ιστότοπο του FAME - Forum Alternatif Mondial de l'Eau (Παγκόσμιο Εναλλακτικό Φόρουμ Νερού):

http://www.fame2012.org/en/2014/09/17/water-cooperatives-on-the-planet/