Πέμπτη 10 Ιουλίου 2014

Μια νύχτα, σε ένα νησί...



Μια νύχτα, σε ένα νησί...Στεριά και γύρω γύρω θάλασσα. Τα νησιά έχουν κάτι μαγικό. Κάτι που σου αποκαλύπτεται αργά τη νύχτα. Τότε που τα φώτα σβήνουν και εσύ αρνείσαι να κοιμηθείς, δεν θέλεις άλλη διασκέδαση, ούτε άλλα λόγια και το μόνο που θέλεις να κάνεις είναι να κοιτάς μια τον ουρανό και μια τη θάλασσα.

Εκείνη την ώρα που όλα είναι ήσυχα και αρμονικά, ακούς ψιθύρους. Στο αφτί σου ο αγέρας, χαρακτηριστικό των περισσότερων νησιών, και ο παφλασμός της θάλασσας σου στέλνουν το μυστικό του κόσμου αυτού, στη γλώσσα τη δική τους. Τα μάτια σου λαμβάνουν σχήματα από τον ουρανό, που δίχως τα μεγάλα κτίρια και τα φώτα της πόλης, δείχνει το μεγαλείο του σύμπαντος που μέσα του ζεις κι εσύ.
Ξέρεις ότι είσαι κυκλωμένος από θάλασσα και σκεπασμένος από ουρανό. Θάλασσα και ουρανός ενώνονται και στην μέση εσύ.

Η ψυχή σου, μεταφραστής των ήχων και των εικόνων, σου λέει πως αυτά που ακούς μέσα σου βαθιά τα ξέρεις ήδη. Μια βοήθεια σου δίνουν μόνο για να τα ανασύρεις, μια υπενθύμιση του νοήματος της ύπαρξης τους, που ίσως μόλις φύγεις να ξεχαστεί γρήγορα. Σου λένε, πως μέσα σ' αυτή τη σκοτεινή ομορφιά είσαι ένα τίποτα, είσαι μικρός. Και πως μέσα σ' αυτήν την απεραντοσύνη είσαι ανήμπορος και μόνος, αβοήθητος. Σου προκαλεί δέος, ίσως και φόβο αυτή η εικόνα.

Σου λένε επίσης, ότι και εσύ είσαι μέρος τους και πως αφού έχεις τη δυνατότητα να απολαύσεις αυτό το θαύμα, σου αξίζει. Ο ουρανός και η θάλασσα σου θυμίζουν ότι αυτό το μεγαλείο που βλέπεις υπάρχει μέσα σου και πως το μόνο που κάνουν ουσιαστικά, είναι να καθρεφτίζονται στην ψυχή σου. 

Μια νύχτα, σε ένα νησί...
Νομίζεις πως το νησί ταξιδεύει στο απέραντο και νιώθεις ότι δεν έχεις εσύ στα χέρια σου το τιμόνι. Νιώθεις...αλλά στ' αλήθεια δεν το έχεις; Πως μπορεί, αλήθεια, μια κουκίδα σαν εσένα, να έχει καταφέρει τόσα πολλά όμορφα αλλά και τόσα πολλά άσχημα; Είσαι ένας άνθρωπος μικρός μέσα σε κάτι μεγάλο, που όμως έχεις τη δύναμη να το ομορφύνεις ή να το καταστρέψεις. Όπως ακριβώς και τον εαυτό σου. Δική σου η επιλογή.

Αν πας λοιπόν διακοπές σε κάποιο νησί, μη ξεχάσεις να αφιερώσεις μία σου νύχτα για να καθρεφτίσεις την ψυχή σου στη θάλασσα και στον ουρανό, μέχρι το ξημέρωμα. Και όταν επιστρέψεις, ψάξε μέσα σου και θα δεις ξανά τον ίδιο ουρανό, την ίδια θάλασσα. Και αν κάποιο βράδυ έχει ησυχία, ίσως ακούσεις να σου μιλάνε πάλι.

Πηγή: RAMNOUSIA Angie Insomniac 
                                                           
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου την Τετάρτη 13 Αυγούστου 2014, θα δώσει συναυλία  στην Ικαρία, μαζί με τη Ματούλα Ζαμάνη και τον Δημήτρη Μυστακίδη

Τετάρτη 9 Ιουλίου 2014

Συνταγές με Πρόπολη. ....Το βάλσαμο των μελισσών!



 
Ακατέργαστη πρόπολη μετά τη συλλογή απο τις κυψέλες
Η ονομασία της πρόπολης προέρχεται απο τους αρχαίους Έλληνες που γνώριζαν τις ιδιότητες της και τη χρησιμοποιούσαν στην ιατρική. Ο Ιπποκράτης τη συνιστούσε για την επούλωση εσωτερικών και εξωτερικών πληγών, ενώ στην Αίγυπτο τη χρησιμοποιούσαν για την ταρίχευση νεκρών(μούμιες)με το μέλι, σε διαδοχικές επαλείψεις ανάμεσα στις γάζες, διατηρώντας αναλλοίωτα τα σώματα μέσα στις σαρκοφάγους.
Τα δυο συνθετικά του ονόματος, προ και πολις, προσδιορίζουν το σκοπό για τον οποίο τη χρησιμοποιούν οι μέλισσες. Επειδή την χρησιμοποιούν για οχυρωματικά έργα, δηλαδή για να κλείνουν την είσοδο της κυψέλης όταν τη θεωρούν μεγάλη, για προστασία απο το κρύο και τις επιθέσεις των εξωτερικών εχθρών.
Οι Άγγλοι την ονομάζουν bee glue, μελισσόκολα, επειδή κολλάει στα χέρια και τα εργαλεία του μελισσοκόμου.
Με την πρόπολη επίσης χρησιμοποιώντας την ως σοβά οι μέλισσες, κολλάνε μεταξύ τους τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη.
Κλείνουν με αυτήν χαραμάδες και ανοίγματα της κυψέλης, όπως και μέρη απο τα οποία περνά το φως και ο αέρας, που τις ενοχλούν. Σε πειραματικές ή εκθεσιακές κυψέλες διάφανες απο fiber glass, πριν αρχίσουν τις εργασίες τους, φροντίζουν να επαλείψουν εσωτερικά τα διαφανή μέρη, με στρώση πρόπολης για να εμποδίσουν το φως.
Γνωρίζοντας όμως τις αντιμικροβιακές και απολυμαντικές της ιδιότητες και εδώ είναι το σπουδαίο της φύσης,τη χρησιμοποιούν για ελαφρά επάλειψη εσωτερικά, των κελιών απο τα οποία
εκκολάφτηκαν τα νεογνά(τις θερμοκοιτίδες τους), πριν τα χρησιμοποιήσουν για την εναπόθεση γύρης ή μελιού.
Είναι θαυμαστό το γεγονός, οτι ενω μέσα σε μια κυψέλη ζουν και εργάζονται ταυτόχρονα περίπου 100.000 μέλισσες, καταφέρνουν με τη χρήση της πρόπολης και διατηρούν ένα πλήρως αποστειρωμένο περιβάλλον, σε συνθήκες αποστείρωσης ανώτερες από νοσοκομείο.
Και τέλος, στη μουμιοποίηση!!! των εξωτερικών εισβολέων εχθρών. Όταν ο εισβολέας είναι δυσανάλογου βάρους ή όγκου όπως τα ποντίκια, για να τον μεταφέρουν έξω απο την κυψέλη και να τη διατηρήσουν καθαρή, αφου τον εξοντώσουν με το κεντρί τους, στο σημείο της κυψέλης που καταλήγει, τον καλύπτουν με στρώμα πρόπολης. Είναι η τέλεια αντισηψία και προστασία απο τα μικρόβια που θα δημιουργούσε η σήψη του ζώου, που διατηρείται επί πολλά χρόνια αναλλοίωτο στη σαρκοφάγο που το έκλεισαν οι μέλισσες.

 

Η προέλευση της αποτελούσε πάντα ένα γρίφο, αφου παλιότερα πίστευαν οτι την παρασκευάζουν οι μέλισσες με επεξεργασία της γύρης και του κεριού στους αδένες τους, αργότερα οτι τη συλλέγουν αυτούσια, από τη φύση. Εργαστηριακές μελέτες όμως και η νεότερη έρευνα απέδειξαν οτι τη συλλέγουν οι μέλισσες απο ορισμένα δέντρα και φυτά όπως η μαύρη και η λευκή λεύκα, τα κωνοφόρα δέντρα, ο ευκάλυπτος, η φουντουκιά, η ιτιά και διάφορα είδη θάμνων, σαν πρώτη ύλη που στη συνέχεια επεξεργάζονται στους αδένες τους οι μέλισσες, παράγοντας κατά τις ανάγκες της κυψέλης, την πρόπολη όπως την ξέρουμε εμείς.
Προσπαθώντας να δώσουμε ένα ορισμό, μπορούμε να πούμε οτι είναι ένα προιόν των μελισσών με αντιμικροβιακές και αντισηπτικές ιδιότητες, στο οποίο χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη, κολλώδεις ρητίνες που εκκρίνονται απο τα φυτά μέσω του φλοιού των.

 Η συλλογή της, γίνεται με μηχανικό τρόπο(απόξεση) στα σημεία του εσωτερικού της κυψέλης όπου την εναποθέτουν οι μέλισσες όπως στις επιφάνειες των πλαισίων των κηρηθρών, στον πάτο της κυψέλης, στις χαραμάδες σκασίματα και στη σίτα που βρίσκεται κάτω απο το καπάκι, που το χειμώνα την κλείνουν για προστασία απο το κρύο.
Η πρόπολη που θα μαζευτεί με αυτό τον τρόπο, φυσικό είναι να περιέχει και ξένα σώματα όπως σκόνη, ψήγματα γύρης και κεριού, ρινίσματα ξύλου απο την απόξεση και διάφορα άλλα. Αυτή πρέπει να καθαριστεί και γι αυτό τη λιώνομε σε ένα δοχείο υπο θερμοκρασία, όπως το κερί με την προσθήκη νερού. Όλα τα ξένα σωματίδια και η σκόνη, πάνε στον πάτο και το λειωμένο κερί στην κορυφή, που αφου το μαζέψουμε, επιπλέει η καθαρή πρόπολη την οποία μαζεύομε προς χρήση.
  
 

ΥΦΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ 

Η πρόπολη είναι μια ρητινώδης κολλώδης ουσία, με χρώμα που διαφέρει ανάλογα με τη φυτική της προέλευση και την παλαιότητα της. 
Από σκούρο καστανό χρώμα, καφέ, πρασινωπό, μέχρι και διάφανο σε σπάνιες περιπτώσεις.
Η υφή της ποικίλει ανάλογα με τη θερμοκρασία. Σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ειδικά το καλοκαίρι, είναι μαλακή και κολλώδης, ενώ σε χαμηλή θερμοκρασία, είναι σκληρή και σπάει εύκολα.
Στους 60 με 70 βαθμούς υγροποιείται και είναι βαρύτερη απο κερί, γι αυτό ξεχωρίζουν όταν είναι σε πρόσμιξη. 
Αναδύει  ένα ευχάριστο άρωμα βάλσαμου που θυμίζει βανίλια. 
Η σύνθεση της πρόπολης αποτελείται από διάφορες ρητίνες και βάλσαμα, κερί, γύρη, αρωματικές ουσίες, αιθέρια έλαια και διάφορα άλλα οργανικά στοιχεία.
Τα τελευταία εκατό χρόνια έχουν γίνει διάφορες αναλύσεις πάνω στη σύνθεση της και σε κάθε νεότερη ανάλυση, προκύπτουν περισσότερα συστατικά απο τη σύσταση της. Η διαφορά αυτή ωφείλεται είτε στην διαφορετική προέλευση, είτε στην πρόοδο της τεχνολογίας και της γνώσης των ερευνητών.
Ένας χαρακτηριστικός πίνακας είναι ο παρακάτω, που πήραμε απο το βιβλίο του Θανάση Μπίκου γεωπόνου ερευνητή.
 Περιέχει ακόμα σίδηρο, χαλκό, ασβέστιο, αλουμίνιο, βανάδιο, πυρίτιο, στρόντιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, κ.α.ανόργανα μικροστοιχεία. 
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ, οτι η εξέλιξη στην ανακάλυψη νέων στοιχείων στην πρόπολη,καλπάζει με ταχύτατους ρυθμούς.
Την πρόπολη θα τη συναντήσουμε αναλόγως την επεξεργασία και τη χρήση για την οποία προορίζεται, σε διάφορες μορφές.
Ακατέργαστη, Σκόνη, Πούδρα, Πάστα, Βάμμα πρόπολης, Διάλυμα εκχύλισμα πρόπολης, Αλοιφή, Γαλάκτωμα, Χάπια και τέλος Σαπούνι πρόπολης. 
Κάθε μία απο τις παραπάνω μορφές, για διαφορετική χρήση. 
ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ
Ότι και να πούμε εδώ, θα είναι λίγο μπροστά στην τεράστια δύναμη που κρύβει
το θαύμα αυτό της φύσης, που μας δίνει ο μαγικός κόσμος των μελισσών. Λόγω της αντιμικροβιακής, αντισηπτικής δράσης του, η επιστήμη βρίσκεται σε συνεχή και αδιάκοπη έρευνα πάνω στη σύνθεση, τις ιδιότητες και την χρήση στην ιατρική και τη φαρμακευτική.
Στον παρακάτω πίνακα, φαίνονται οι μορφές χρήσης που μπορεί να έχει η πρόπολη.
Περιληπτικά αναφέρουμε μερικές πρακτικές χρήσεις, προχωρώντας πιο κάτω με την περιγραφή κάποιων σκευασμάτων αλοιφής και βάμματος πρόπολης.
Α. Το σαπούνι πρόπολης, που έχει σκούρο χρώμα λόγω της περιεκτικότητας καθαρής πρόπολης, αποτελεί το καλύτερο αντισηπτικό σαπούνι για το δέρμα, έχοντας ταυτόχρονα και καλλυντικές ιδιότητες αφου το κάνει απαλό καθαρίζοντας το σε βάθος.
Β. Τις ίδιες καλλυντικές ιδιότητες έχει η κρέμα χεριών και σώματος απο πρόπολη.
Γ. Σε ισχυρούς πονόδοντους, τοποθετούμε πολύ ελάχιστη ποσότητα καθαρής πρόπολης στό κενό του τρύπιου δοντιού, όπως τοποθετούμε το βαμβακάκι με το γαρυφαλέλαιο. Σε δευτερόλεπτα ο πόνος εξαφανίζεται, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα αλλοίωσης και θραύσης του δοντιού όπως με το γαρυφαλέλαιο.
Δ. Επουλώνει και επαναφέρει το δέρμα στη φυσική του κατάσταση, από διάφορα δερματικά προβλήματα και έρπητες.
Και το θέμα είναι, οτι οι εφαρμογές της πρόπολης δεν έχουν τελειωμό από την ιατρική μέχρι και την καλυντική της δράση.
Αφού έχει αντιιικές, αντισηπτικές, αναισθητικές, αντιμυκητιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβιοτικές, αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, ηππατοπροστατευτικές, ιστολογικές αναγεννητικές, ανοσοποιητικές ιδιότητες,
όλα μέσα στο πραγματικό θαύμα τη φύσης και του εργαστηρίου των μελισσών.  

Στη βιολογική καλλιέργεια στον τομέα της γεωργίας, υπο μορφή υδατικού ή αλκοολούχου διαλύματος, βάμμα πρόπολης, έλαιο και σε διάφορες άλλες μορφές και προσμίξεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εντομοκτόνο, διεγερτικό, κατά του περονόσπορου και των ωιδίων και σε συνδυασμό με κερί μελισσών για την επούλωση πληγών των φυτών και των δέντρων.


Μεγάλη προσοχή πρέπει να δώσομε κατά την αναζήτηση της πρόπολης. Ποτέ μην εμπιστευτούμε εισαγόμενη φτηνή, λόγω του κινδύνου των προσμίξεων και της αιθανόλης . Πάντα Ελληνική και μάλιστα αν είναι δυνατόν, απο μελισσοκόμο, διότι πολλά σκευάσματα που μπορεί να κυκλοφορούν στην αγορά, ποιός τα εμπιστεύεται...όταν οι αποκλίσεις κόστους-κέρδους είναι μεγάλες, είναι επίσης και ο πειρασμός του εύκολου κέρδους μεγάλος, όπως και στο βασιλικό πολτό που θα δούμε σε επόμενο άρθρο μας.
 Βάμμα πρόπολης

ΠΡΟΣΟΧΗ !! Στο εμπόριο κυκλοφορεί πρόπολη με χρωστικές ύλες τεχνητή και φτηνή, που είναι κατάλληλη μόνο για τα φυτά και όχι για τον άνθρωπο.
Στα έτοιμα δε σκευάσματα εισαγωγής του εμπορίου, δεν μπορούμε να γνωρίζομε την προέλευση και την ποιότητα της πρόπολης και πόση περιέχουν. Οι δε τιμές, κυμαίνονται από 10 εως 15 ευρώ τα 30 ml.
Για την παρασκευή βάμματος πρόπολης, κάνομε τα παρακάτω.
Σε μπεν μαρί βάζομε ποσότητα πρόπολης και αρκετό νερό. Αν δεν έχομε μπεν μαρί, βάζομε δυο τσικάλια το ένα μέσα στο άλλο. Το μερό θα βράζει στο μεγάλο τσικάλι και θα μεταδίδει τη θερμοκρασία στο μικρότερο που θα έχει μέσα το νερό μα την πρόπολη.
Όταν λειώσει η πρόπολη καλά, σβήνομε τη φωτιά και αφήνομε να κρυώσει μέχρι να στερεοποιηθεί το κερί που επιπλέει, για να το αφαιρέσουμε.
Επαναλαμβάνομε τη διαδικασία δυο με τρεις φορές, μέχρι να αποβληθεί όλο το κερί και να μείνει σκέτη καθαρή πρόπολη μέσα στο νερό.
Τότε το ξαναθερμαίνομε το ζελέ πρόπολη αφαιρώντας όμως το νερό από το μικρό τσικάλι αφήνοντας την πρόπολη σκέτη μέσα. Όταν λειώσει και γίνει σαν πηχτό σιρόπι, το αφαιρούμε από τη φωτιά πρώτα και προσθέτομε ποσότητα αιθυλικής αλκοόλης(οινοπνεύματος λευκου 96 βαθμών), ίση με την ποσότητα της πρόπολης και ανακατεύομε συνέχεια μέχρι να ομογενοποιηθούν.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ !!! Πρέπει να είναι ΜΟΝΟ το οινόπνευμα ποτοποιίας το πόσιμο και ΟΧΙ το λευκό του φαρμακείου, διότι αυτό είναι ακατάλληλο. Αν χρησιμοποιηθεί τσίπουρο ή τσικουδιά, πρέπει να είναι διπλής ή τριπλής απόσταξης για να φτάσει στους οινοπνευματικούς βαθμούς που χρειαζόμαστε.
Μετά την ομογενοποίηση, το τελικό παρασκεύασμα είναι το βάμμα πρόπολης 50% σε αλκοόλη. Το συσκευάζομε σε γυάλινα σκούρα φιαλίδια με σταγονόμετρο στο πώμα τους και τα αποθηκεύομε σε σκοτεινό και δροσερό μέρος.
Προσοχή. Πολλές συνταγές που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο με την ονομασία βάμμα πρόπολης, είναι διαλύματα πρόπολης και όχι βάμμα και προκαλούν σύγχυση στους ενδιαφερόμενους.
Το βάμμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ισχυρό αντισηπτικό και επουλωτικό σε πληγες και δερματικά προβλήματα, με βαμβακάκι, όπως επίσης πίνοντας 10 σταγόνες πρωί και βράδυ, για αντιιική αντιβηχική και προστασία κατά της γρίπης, σκέτο ή μέσα σε νερό, ή σε μια κουταλιά μέλι Ελληνικό(αν δεν παινέψουμε το σπίτι μας, ε ; θα πέσει να μας πλακώσει).

Σκόνη πρόπολη 

Αφού βάλομε στην κατάψυξη καθαρή πρόπολη για να γίνει σκληρή και να κρυσταλοποιηθεί, την κοπανίζομε καλά σε ένα γουδί(αν χρησιμοποιήσομε μουλτιμιξεράκι, πιθανό να σπάσει ή να αχρηστευτεί, αν και δίνει καλύτερα αποτελέσματα). Όταν γίνει σκόνη, την περνάμε από κνισάρι για να πάρομε σκόνη χωρίς τεμάχια μέσα.
Φυλάγεται ερμητικά κλεισμένη σε γυάλινο βάζο σε σκοτεινό χώρο και σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Για κρυολογήματα και όχι μόνο, παίρνομε πρωί μεσημέρι βράδυ πριν το φαγητό, 1 κουταλιά του γλυκού. Σκέτη, ή με μέλι.

Πούδρα πρόπολη
Τη σκόνη που φτιάξαμε στην προηγούμενη παράγραφο, την περνάμε από κόσκινο με πολύ λεπτές τρύπες των 0,3 χιλ. και λιγότερο αν είναι δυνατό, ώστε αυτό που θα πάρομε, να είναι μια πούδρα λεπτή και απαλή στην υφή.
Την ανακατεύομε με τάλκ σε αναλογία 1 προς 4, δηλαδή 1 μέρος πούδρα πρόπολης και 4 μέρη τάλκ.
Έχομε ένα πολύ καλό σκεύασμα για εξωτερικές χρήσεις 

Αλοιφή πρόπολης
Επειδή τα διαλύματα πρόπολης τσούζουν πάνω σε πληγές λόγω της αλκοόλης που περιέχουν και εκτός αυτού σε εκτεταμένες περιοχές είναι πιο πρακτική μια αλοιφή, μπορούμε να φτιάξουμε με τον παρακάτω τρόπο.
Πρόπολη καθαρή ή σε σκόνη 30% με ηλιέλαιο 70%.
Σε μπεν μαρί ζεσταίνομε το μίγμα στους 70 βαθμούς επί μία ώρα ανακατεύοντας συνεχώς, για να λοιώσει η πρόπολη και να ομογενοποιηθεί με το ηλιέλαιο. Ζεστό όπως είναι το φιλτράρομε απο γάζα και το αφήνομε να κρυώσει. Τότε, θα πάρει τη μορφή αλοιφής και το βάζομε σε γυάλινα βαζάκια. Απλώνεται εύκολα στο δέρμα και διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σημείωση. Επειδή οι αλοιφές έρχονται σε επαφή με τον αέρα που υπάρχει στο κενό του βάζου και με την ύπαρξη της πρόπολης, η επιφάνεια μπορεί να παρουσιάσει αλλοίωση χρώματος και να σκουρίνει. Δεν έχει καμία σχέση αυτό με την μείωση ή αλλοίωση της ποιότητας, γιατί πρόκειται για οξείδωση που προκαλείται απο την υγρασία του σκευάσματος με το οξυγόνο που υπάρχει στο κενό του βάζου. Οι αχρησιμοποίητες συσκευασίες, καλό είναι να γεμίζονται μέχρι πάνω, ώστε να ακουμπά η αλοιφή στο καπάκι.
Παραλλαγή είναι η πιο κάτω εκτέλεση.
Το μίγμα μας είναι 1 μέρος πρόπολη με 10 μέρη βαζελίνης.
Ζεσταίνομε τη βαζελίνη μέχρι να βράσει και την κρυώνομε στους 60 βαθμούς, προσθέτοντας την πρόπολη και ανακατεύοντας συνεχώς. Θερμαίνομε το μίγμα στους 80 βαθμούς ανακατεύοντας συνεχώς για ένα δεκάλεπτο και στη συνέχεια αφήνομε να ηρεμήσει και κατακαθίσει για άλλα δέκα λεπτά, αφού το βγάλομε πρώτα απο τη φωτιά. Φιλτράρομς σε μια γάζα και το συσκευάζομε σε βαζάκια.
Οι αλοιφές αυτές, δεν πρέπει να σφραγιστούν με τα πώματα των βάζων αν δεν κρυώσουν πρώτα καλά.

Υπάρχουν όμως τόσες συνταγές και τόσα άλλα θέματα γύρω απο την πρόπολη, που δεν μας φτάνουν χιλιάδες σελίδες για να πούμε οτι εξαντλήσαμε το θέμα. Ως εκ τούτου και πιστεύοντας οτι δώσαμε ότι περισσότερο στο θέμα χωρίς να κουράσομε με εξειδικευμένες αναλύσεις και θέματα που αφορούν το αντικείμενο, κλείνομε εδώ, με επόμενο ραντεβού για τα άρθρα Υγεία, Φυσικά προιόντα, Φύση, με ένα άλλο εξ ίσου αν όχι περισσότερο ενδιαφέρον θέμα, 
τον Βασιλικό Πολτό, την τροφή της βασίλισσας.


Τρίτη 8 Ιουλίου 2014

Τα θεραπευτικά "δάκρυα αμπέλου"

Το αμπέλι προέρχεται από την Περσία και μεταφέρθηκε στην περιοχή της Μεσογείου από τους Φοίνικες. Στη συνέχεια διαδόθηκε σε όλη την Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου. Το αμπέλι καλλιεργείται σε ζεστές εύκρατες περιοχές ανά τον κόσμο για τους καρπούς του και χρησιμοποιείται στην παραγωγή κρασιού.

Στην αρχαία Ελλάδα, το αμπέλι ήταν το σύμβολο του πολιτισμού. Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν το Διόνυσο, το θεό της αμπέλου, του κρασιού και της διασκέδασης. Το 15ο αιώνα, στη Γαλλία, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν την κολλώδη διάφανη ρητίνη, που ονομαζόταν "δάκρυα αμπέλου", σε επιφανειακές πληγές και ως λοσιόν για τα μάτια.
Η ροή των χυμών σε ένα αμπέλι
 Όπως και σε όλα τα φυτά, έτσι και στο αμπέλι υπάρχουν δύο ροές χυμών. Οι ρίζες συλλέγουν το νερό και τα θρεπτικά συστατικά από το έδαφος (ακατέργαστος χυμός). Ο ακατέργαστος χυμός ανεβαίνει στα φύλλα του αμπελιού μέσω του εσωτερικού τμήματος του κορμού και των κληματίδων.
Στα φύλλα, με τη βοήθεια του ήλιου, της φωτοσύνθεσης και του διοξειδίου του άνθρακα που το αμπέλι απορροφά από την ατμόσφαιρα, μετατρέπεται σε κατεργασμένο θρεπτικό χυμό. Ο κατεργασμένος θρεπτικός χυμός, μέσω της φλούδας, κινείται αντίστροφα από τα φύλλα προς τις ρίζες.
Με το κλάδεμα, κόβουμε τις οδούς των χυμών και σταματάμε τη ροή των χυμών, όσο πιο κοντά στη ρίζα του αμπελιού. Οι ροές των χυμών ενισχύουν το μάτι που βρίσκεται πιο ψηλά. Αυτό το μάτι είναι που ανοίγει και δημιουργεί την έκρηξη της νέας παραγωγικής περιόδου.http://www.kalliergo.gr/

   Το δάκρυ είναι οι ακατέργαστοι
χυμοί που χύνονται καθώς δε συναντούν κάποια
υποδομή για να τους υποδεχτεί. Τα «δάκρυα» του αμπελιού χρησιμοποιούνται σε περίπτωση εκζέματος και αιμορραγιών των εντέρων, που συνοδεύουν τη δυσεντερία Επίσης είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις οφθαλμικών παθήσεων.  βλεφαρίτιδας, κριθαράκι, επιπεφυκίτιδας και κερατίτιδα, και  χάρη στην Βινιφερίνη( είναι το πιο αποτελεσματικό φυσικό μόριο κατά των πανάδων και δρα χαρίζοντας λάμψη στην επιδερμίδα.) που βρίσκετε  σε αυτό, έχει αποδειχθεί εξαιρετικό ειδικά  κατά των λεκέδων και της ερυθρότητα του δέρματος.
Όταν η άλλη το απόγευμα πήγα για μια βόλτα με τα παιδιά μου, ανακάλυψα και έμαθα κάτι πολύ ενδιαφέρον, ειδικά και σχεδόν μαγικΘα ήταν ο παππούς τους για να αποκαλύψει ένα μαργαριτάρι της αρχαίας σοφίας.


Κυριακή 6 Ιουλίου 2014

Η... ατυχία τού να είσαι Ελληνας και να κάνεις διακοπές στην Ελλάδα

Το πακέτο για ένα Ρώσο τουρίστα, με πτήση από τη Μόσχα και πενθήμερη παραμονή στη Λίνδο της Ρόδου, σε ξενοδοχείο τριών αστέρων, κοστίζει 15.000 ρούβλια, δηλαδή 320 ευρώ. Αντίστοιχες ευκαιρίες για τους Ελληνες δεν υπάρχουν...
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Καθώς ο Ιούλιος πλησιάζει, η αίσθηση της αδικίας εντείνεται. Αν ήμουν Εγγλέζα, Γαλλίδα ή έστω Ρωσίδα, θα μπορούσα να κάνω σχεδόν δωρεάν διακοπές στην Ελλάδα. Αν δεν το πιστεύετε, μπορείτε απλώς να ρωτήσετε τον ξένο κύριο που μένει στο διπλανό σας δωμάτιο στο νησί πόσο του στοιχίζει η παραμονή του εκεί. Ή, εναλλακτικά, μπορείτε να διαβάσετε το παρακάτω ρεπορτάζ, σημειώνοντας πως τα στοιχεία των ξενοδοχείων που αναφέρονται είναι στη διάθεση της εφημερίδας. Απλώς δεν αναγράφονται, για προφανείς λόγους.

Αναζητώντας τις σχεδόν δωρεάν διακοπές των ξένων, μπαίνω πρώτα στη σελίδα Thomson.co.uk όπως θα έκανε η μέση Αγγλίδα. Στην αρχή, ψάχνω δωμάτιο στην Κρήτη και σύντομα διαπιστώνω πως μπορώ με πτήση αλέ-ρετούρ από το Μάντσεστερ να μείνω σε τριάστερο ξενοδοχείο για επτά ολόκληρες νύχτες πληρώνοντας συνολικά μόλις 137 λίρες! Δηλαδή, λιγότερα απ’ όσα θα στοιχίσει στον μέσο Ελληνα ένα απλό εισιτήριο για το Λονδίνο. Η τιμή μού φαίνεται εξαιρετικά συμφέρουσα, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που αλλάζω προορισμό και ψάχνω κατάλυμα στην υπόλοιπη καλοκαιρινή Ελλάδα.

Χωρίς κανένα κόπο, βρίσκω μια προσφορά για τη Ρόδο: πτήση από το Λονδίνο και παραμονή επτά νύχτες σε στούντιο με δική του κουζίνα, με θέα στη θάλασσα και πρόσβαση σε πισίνα και ηλιόλουστες ξαπλώστρες στην τιμή των 121 λιρών! Οσο το ρεπορτάζ προχωράει, τα μαθηματικά των διακοπών μοιάζουν όλο και πιο αλλόκοτα: ακόμη κι αν υπολογίσω την πιο φθηνή πτήση, των 80 λιρών, το ξενοδοχείο θα πρέπει να στοιχίζει κάτι λιγότερο από 5 ευρώ τη βραδιά! Δηλαδή, λιγότερα απ’ όσα έχω πληρώσει ποτέ στη ζωή μου για ξενοδοχείο. Ακόμα και πριν από την κρίση, ακόμα και πριν από το ευρώ, ακόμα και πριν φτάσουμε την αρχαία εποχή, τότε που δεν έβγαζα εγώ χρήματα και πλήρωναν τις διακοπές οι γονείς μου.

Φυσικά, το ξενοδοχείο αυτό δεν είναι λουξ, αλλά στις φωτογραφίες το δωμάτιο μοιάζει μεγάλο και καθαρό. Παρά ταύτα, υποψιάζομαι πως ίσως κάτι να μην πηγαίνει καλά, οπότε ξεκινώ να ψάχνω καταλύματα με μεγαλύτερες ανέσεις. Και διαπιστώνω πως αν είσαι Αγγλος, στην Κρεμαστή της Ρόδου το τετράστερο ξενοδοχείο για επτά μέρες, μαζί με την πτήση από Gatwick, κοστίζει 242 λίρες – δηλαδή 300 ευρώ. Σκέφτομαι πως δεν μπορεί, και για τους Ελληνες κάποια ευκαιρία θα υπάρχει. Αλλά όταν μπαίνω στο site του ξενοδοχείου για να κλείσω το ίδιο δωμάτιο, όλα αλλάζουν: η κάθε νύχτα τώρα κοστίζει 81 ευρώ, δηλαδή συνολικά 547 ευρώ, χωρίς να υπολογίζουμε το εισιτήριο για να φτάσω ώς εκεί.

Κι έτσι, ξαναβουτάω στον κόσμο των τουριστικών πρακτόρων: στη Ζάκυνθο το αντίστοιχο τετράστερο διαμερισματάκι στην ακροθαλασσιά κοστίζει 308 λίρες, αρκεί να έρθω από το Μάντσεστερ στην αρχή του Ιουλίου να το καταλάβω. Αν θέλω και ημιδιατροφή, θα επιβαρυνθώ άλλες 84 λίρες – και θα φτάσω τις 392, για διακοπές απίθανης πολυτέλειας, με πισίνες, φοίνικες, μπιτς μπαρ και γουίντσερφ να με περιμένουν στο νησί. Προσπαθώντας να καταπνίξω το προαναφερθέν αίσθημα αδικίας, κοιτάζω τι θα μπορούσα να βρω με τα ίδια λεφτά ως Ελληνίδα μεμονωμένη ταξιδιώτρια. Και διαπιστώνω πως ακόμα κι αν κλείσω από τις σελίδες που εντοπίζουν τις προσφορές, όπως το booking.com ή το tripadvisor.com, ένα απλό δωμάτιο στη Λίνδο της Ρόδου δεν πέφτει ποτέ κάτω από 45 ευρώ. Οσο κι αν ψάχνω τετράστερο ξενοδοχείο στη Ζάκυνθο με λιγότερα από 120 ευρώ, δεν βρίσκω απολύτως τίποτε.

Κι έτσι, αλλάζω ξανά εθνικότητα και μπαίνω στο ρωσικό pegast.ru για να οργανώσω αυτή τη φορά τις διακοπές μου από τη μακρινή Μόσχα. Πολύ σύντομα ανακαλύπτω πως με αυτόν τον τρόπο η πτήση μαζί με την πενθήμερη παραμονή μου στη Λίνδο σ’ ένα ξενοδοχείο τριών αστέρων θα μου κοστίσει 15.000 ρούβλια – δηλαδή με 320 ευρώ θα φοράω για πέντε ημέρες το βραχιολάκι του «all inclusive» και θα τριγυρνώ στα μπαρ της πισίνας, στα εστιατόρια και τους μπουφέδες του ξενοδοχείου. Αν πάλι θέλω να πάω μόνο για τρεις νύχτες στην Κρήτη, το εισιτήριο και το ξενοδοχείο τριών αστέρων στα Μάλια θα μου κοστίσει 220 ευρώ. Που σημαίνει πως θα με συνέφερε περισσότερο να κλείσω οποιοδήποτε απ’ αυτά τα πακέτα, ακόμα κι αν αναγκαστώ να πετάξω το αεροπορικό μου εισιτήριο στα σκουπίδια!      του  
ΜΑΡΙΛΗ ΜΑΡΓΩΜΕΝΟΥ         http://www.kathimerini.gr/

Σάββατο 5 Ιουλίου 2014

«Μητέρα όλων των Τροφών» η Chenopodium quinoa ( κινόα.)

 Αν υπάρχει κάποια τροφή που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι είναι σίγουρα αυτή ενώ σπάνια συναντάμε στη φύση μία τροφή που είναι τόσο ισχυρή και ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό…

Η επιστημονική της ονομασία είναι Chenopodium quinoa, αλλά είναι ευρέως γνωστή ως κινόα.
Πρόκειται για τους σπόρους του ομώνυμου φυτού, το οποίο ο αρχαίος πολιτισμός των Ίνκας την είχε χαρακτηρίσει ως την «Μητέρα όλων των Τροφών».
Αν και συνήθως εντάσσεται στην κατηγορία των δημητριακών, η κινόα γενετικά ξεχωρίζει από τα δημητριακά, όπως το καλαμπόκι και το σιτάρι. Είναι «ξαδέρφη» του πατζαριού, του σπανακιού και του χηνοποδίου, ενός αγριόχορτου που φύεται ακόμη και στις πόλεις. Μάλιστα, τα φύλλα της κινόα είναι επίσης θρεπτικά και εδώδιμα. Αλλά ο καρπός της περιέχει όλες τις «αρετές» των δημητριακών, συντελώντας στον έλεγχο της χοληστερόλης, της αρτηριακής πλάκας και της αύξησης του βάρους, ενώ παράλληλα είναι εύπεπτος, εν αντιθέσει με τα περισσότερα δημητριακά. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποτε η κινόα θεωρούνταν από τους Ισπανούς κατακτητές ως άχρηστη τροφή, ενώ σήμερα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των υγιεινών τροφών και κερδίζει την καλύτερη θέση στα καταστήματα ντελικατέσεν.

Κι ενώ μπορεί να βρείτε την κινόα πολύ εύκολα, το μόνο πρόβλημα της μπορεί να είναι η υψηλή τιμή της, που είναι τριπλάσια αυτής των περισσοτέρων δημητριακών.
Μάλιστα, η υψηλή τιμή πώλησης της κινόα μοιάζει με δίκοπο μαχαίρι για τους παραγωγούς της. Η πρόσφατη αυξημένη ζήτηση της, προκάλεσε την αύξηση της τιμής προκαλώντας πρόσκαιρη ευημερία στους φτωχούς αγρότες της Βολιβίας και του Περού, όπου η κινόα φύεται με ευκολία σε υψηλό υψόμετρο και ξηρό κλίμα. Αλλά η διεθνής ζήτησή της, έχει κάνει την κινόα ένα ακριβό εξαγώγιμο τρόφιμο για τον ντόπιο πληθυσμό που την έχει ως βάσει της διατροφής του εκατοντάδες χρόνια.

Η κυβέρνηση της Βολιβίας έχει ήδη καταγράψει μικρή αύξηση του υποσιτισμού στις περιοχές που καλλιεργείται η κινόα, ως αποτέλεσμα της αυξημένης διεθνούς ζήτησης. Τα Ηνωμένα Έθνη, έχοντας επίγνωση των επιπλοκών που προκαλεί η αυξημένη ζήτηση της κινόα στην διεθνή αγορά τροφίμων και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα αλλά και στους τροπικούς πληθυσμούς, ελπίζει πως με την ανακήρυξη του 2013 σε Διεθνές Έτος Κινόα θα αυξήσει την κοινωνική επίγνωση για τις «διατροφικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές ιδιότητες της κινόα» για τους γηγενείς καλλιεργητές της. 
 Η κινόα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα των «λειτουργικών τροφίμων», που αποσκοπεί στη μείωση του κινδύνου διαφόρων ασθενειών. 
Τα οφέλη της κινόα στον ανθρώπινο οργανισμό προέρχονται από τον μοναδικό συνδυασμό θρεπτικών συστατικών που έχει καθώς είναι πλούσια σε θειαμίνη, βιταμίνη Ε, ριβοφλαβίνη, βιταμίνη Β6, βιταμίνη Β12, φυλλικό οξύ και νιασίνη.
Καλλιέργεια
Ca Ca
P P
Mg Mg
K K
Na Na
Fe Fe
Cu Cu
Mn Mn
Zn Zn
% %
PPM PPM
Quinoa Quinoa
0.19 0.19
0.47 0.47
0.26 0.26
0.87 0.87
115 115
205 205
67 67
128 128
50 50
Barley Κριθάρι
0.08 0.08
0.42 0.42
0.12 0,12
0.56 0.56
200 200
50 50
8 8
16 16
15 15
Corn Καλαμπόκι
0.07 0.07
0.36 0.36
0.14 0.14
0.39 0,39
900 900
21 21
- -
- -
- -
Wheat Σιτάρι
0.05 0.05
0.36 0.36
0.16 0.16
0.52 0.52
900 900
50 50
7 7
14 14
Ηκινόα έχει όμως και μέταλλα που είναι απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμός, όπως μαγγάνιο, κάλιο, χαλκό, ψευδάργυρο, φωσφόρο και μαγνήσιο.
Σύμφωνα με το onmed.gr, η 
quinoa έχει υψηλή περιεκτικότητα σε διαιτητικές ίνες και ταυτόχρονα πολύ χαμηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης.
Καλλιέργεια
% dry weight % Επί ξηρού βάρους
Water Νερό
Crude Protein Ακατέργαστη πρωτεΐνη
Fat Λίπος
Carbohydrates Υδατάνθρακες
Fiber Ίνα
Ash Τέφρα
Quinoa Quinoa
12.6 12.6
13.8 13.8
5.0 5.0
59.7 59.7
4.1 4.1
3.4 3.4
Barley Κριθάρι
9.0 9.0
14.7 14.7
1.1 1.1
67.8 67.8
2.0 2.0
5.5 5.5
Buckwheat Φαγόπυρο
10.7 10.7
18.5 18.5
4.9 4.9
43.5 43.5
18.2 18.2
4.2 4.2
Corn Καλαμπόκι
13.5 13.5
8.7 8.7
3.9 3.9
70.9 70.9
1.7 1.7
1.2 1.2
Millet (Pearl) Κεχρί (Μαργαριτάρι)
11.0 11.0
11.9 11.9
4.0 4.0
68.6 68.6
2.0 2.0
2.0 2.0
Oat Βρόμη
13.5 13.5
11.1 11.1
4.6 4.6
57.6 57.6
0.3 0.3
2.9 2.9
Rice Ρύζι
11.0 11.0
7.3 7.3
0.4 0.4
80.4 80.4
0.4 0.4
0.5 0.5
Rye Σίκαλη
13.5 13.5
11.5 11.5
1.2 1.2
69.6 69.6
2.6 2.6
1.5 1.5
Wheat (HRW) Σιτάρι (HRW)
10.9 10.9
13.0 13.0
1.6 1.6
70.0 70.0
2.7 2.7
1.8 1.8
Οι διατροφολόγοι μιλούν συνεχώς για τις ευεργετικές της ιδιότητες και δεν έχουν άδικο καθώς μας προστατεύει από πολλά νοσήματα και αρρώστιες και γι αυτό τον λόγο είναι μία «μαγική τροφή».

Η
κινόα προστατεύει από καρδιακά νοσήματα καθώς έχει μεγάλη περιεκτικότητα φυτικών ινών και όλες τις ιδιότητες των δημητριακών.
Η πρόσληψη δημητριακών ολικής αλέσεως και φυτικών ινών έχει αποδειχθεί ιατρικώς ότι μειώνει τον κίνδυνο της αρτηριακής πίεσης μαζί με τις καρδιακές παθήσεις. Οι άνθρωποι που τρώνε τακτικά πρωινό με προϊόντα ολικής αλέσεως έχει βρεθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας κατά 29%.
 Τα φύλλα,,  μίσχοι και οι σπόροι έχουν φαρμακευτικές χρήσεις και οι ιδιότητες που τους αποδίδονται περιλαμβάνουν την επούλωση, αντι-φλεγμονή, αναλγησία κατά τον πονόδοντο και ως απολυμαντικό του ουροποιητικού συστήματος. . , επίσης,το φυτό χρησιμοποιείται στην περίπτωση των καταγμάτων την εσωτερική αιμορραγία και ως εντομοαπωθητικό.
Η κινόα είναι πλούσια σε μαγνήσιο. 
Αυτό το μεταλλικό στοιχείο διευκολύνει τα αιμοφόρα αγγεία και μοιραία ρίχνει τον κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακών αρρυθμιών και ισχαιμικής καρδιακής διαταραχής. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nutrition, οι γυναίκες που καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα προϊόντων ολικής αλέσεως έχουν αυξημένα επίπεδα λιγνίνης στο αίμα, με αποτέλεσμα να διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου ή καρκίνου του μαστού.
Επίσης προστατεύει τα παιδιά από το άσθμα καθώς η κατανάλωση και η ενσωμάτωση των δημητριακών ολικής αλέσεως στην καθημερινή διατροφή μπορεί να μειώσει την πιθανότητα του παιδικού άσθματος σχεδόν κατά 50%, σύμφωνα με τη Διεθνή Έρευνα για Αλλεργίες και Παιδικό Άσθμα.
Παράλληλα η 
quinoa είναι πλούσια σε μαγνήσιο, το οποίο παίζει βασικό ρόλο στον σχηματισμό περισσότερων από 300 ενζύμων στον οργανισμό. Μεταξύ αυτών και εκείνων των ενζύμων που βοηθούν στην απορρόφηση της γλυκόζης από τον οργανισμό και τον έλεγχο των επιπέδων ινσουλίνης. 
Έρευνες έδειξαν ότι οι καρποί της κινόα βοηθούν στην καταπολέμηση του διαβήτη τύπου 2.
Επίσης η 
quinoa είναι πλούσια σε ριβοφλαβίνη, η οποία αυξάνει τον μεταβολισμό στον εγκέφαλο και τα μυϊκά κύτταρα και έτσι μειώνονται οι ημικρανίες.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η 
quinoa δεν έχει γλουτένη και άρα είναι κατάλληλη για άτομα με ανάλογους διατροφικούς περιορισμούς και έχει μόλις 172 θερμίδες ανά 1/4 της κούπας!                                                                                                                                                      Καλλιέργεια                                                                                                                                            Η quinoa έχει τη δυνατότητα να προσαρμοστεί σε  δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως το κρύο και την ξηρασία.  Οι σπόροι  δεν εμφανίζουν λήθαργο και μπορούν να βλαστήσουν όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, , στην άγρια ​​μορφή, μπορεί να παραμείνουν στο έδαφος για δύο με τρία χρόνια, χωρίς να βλαστήσουν.Αν και δείχνει ισχυρή αντίσταση σε περιόδους ξηρασίας, απαιτεί αρκετή υγρασία κατά την έναρξη της καλλιέργειας.
. Θερμοκρασία. Ανέχεται μέχρι -5 ° C  ανάλογα με τον οικοτύπο και τη διάρκεια της ελάχιστης θερμοκρασίας.
Είναι κατάλληλη για όξινα εδάφη με ρΗ 4,5  και αλκαλικά εδάφη με ρΗ έως 9,5 , ανάλογα με την οικοτύπο. Aποδεκτή η παραγωγή λαμβάνεται επίσης, τόσο σε αμμώδη και αργιλώδη εδάφη.                                                                                                                               Έρευνα  στην Ελλάδα - Αποδεικτικές καλλιέργειες κινόας
  • Στην Ελλάδα, ένα ευρύ φάσμα των εδαφών φαίνεται να είναι κατάλληλο για τη quinoa.

  • Βαριά εδάφη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την καλλιέργεια quinoa, ακόμη και σε τιμές ρΗ τόσο υψηλές όσο 7,5.
    Η συμπεριφορά της κινόας στην Ελλάδα μελετήθηκε στη Λάρισα και στα Γρεβενά και Βελεστίνο.
    Στη Λάρισα η έρευνα έγινε από το Ινστιτούτο Κτηνοτροφικών Φυτών στη Λάρισα μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος  την περίοδο 1995-1997 και αργότερα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αποδόσεις μπορεί να είναι ακόμα και πάνω από 350 kg το στρέμμα (Iliadis et al., 1997, 1999).

    Τα αποτελέσματα είναι στη διάθεση του πανεπιστημίου Θεσσαλίας
 πηγές  http://biologikaorganikaproionta.com/   http://translate.googleusercontent.com             http://health.in.gr/nutrition/news/article/?aid=1231229502