Ο Σκίνος του Αιγαίου

Περιγραφή: Aειθαλής θάμνος ή δέντρο ρητινοφόρο. ΎΨΟΣ: μέχρι τα 3 μ. ΦΥΛΛΑ: Είναι σύνθετα με 2-5 ελλει- ψοειδή φυλλάρια, λεία στην επάνω, πιο θαμπά στη κάτω πλευρά. ΆΝΘΗ: Χωρίς πέταλα, σε πλάγιες τα- ξιανθίες. Φυτό δίοικο με θηλυκά άνθη κίτρινα και αρσενικά πορ- φυρού χρώματος. ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ: Την άνοιξη. ΚΑΡΠΟΣ: Δρύπη, κοκκινωπή αρχικά, που όταν ωριμάσει αποκτά μαύρο χρώμα. Χρήσεις:

Ένα πανέμορφο καταπράσινο Μεσογειακό φράχτη. Πολύ γύρη τον Απρίλη για τις Μέλισσες.

Και το σπουδαιότερο απ όλα το σκινόχωμα. Το σχινόχωμα θεωρείται ο Βασιλιάς, κατά πολύ ανώτερος της κοπριάς. Δίνει πολύ ωραία γεύση στις ντομάτες και τα αγγούρια μας, όταν το βάλουμε στην καλλιέργειά τους.

Τα φύλλα του είναι άριστη τροφή για τα οικόσιτα. Οι βοσκοί με το ξύλο του κατασκευάζουν ακόμα και σήμερα γκλίτσες ή άλλα εργαλεία. Από τις ευλύγιστες σχινόβεργες φτιάχνονταν μπαστούνια ή ραβδιά, ζέβλες (στρογγυλός ξύλινος λαιμοδέτης για ζώα) και ξύλινα σκεύη όπου τοποθετούσαν τρόφιμα, ενώ οι ψαράδες το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν πασσάλους για τη στερέωση των κουπιών της βάρκας, σκαρμούς της βάρκας ή στεφάνι για την απόχη τους.

Σύμφωνα με τον λατ. Μαρτιάλη (40 –103 μ. Χ.), από τα λεπτά κλαδιά του έφτιαχναν οδοντογλυφίδες. Η ποικιλία που έχει μεγαλύτερα φύλλα (var. chia), καλλιεργείται μόνο στη νήσο Χίο( μαστιχόδεντρα υπάρχουν και στις Ράχες Ικαρίας χάρη κάποιων παλιών μας ναυτικών ) και δίνει την περίφημη μαστίχα Χίου, ιδιαίτερα αγαπητή στους τούρκους σουλτάνους κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου. Στην αρχαιότητα η μαστίχα χρησίμευε για καλλυντικούς σκοπούς, για να κολλούν τα βλέφαρα των ματιών.Οι γυναίκες παλαιότερα συνήθιζαν να λούζονται με φύλλα σκίνου, γνωρίζοντας ότι είναι ιδιαιτέρως δυναμωτικά για τα μαλλιά. Μαγειρική:Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας χρησιμοποιείται στη μαγειρική: στην Κάσο φτιάχνουν πικάντικες σχινόπιττες, στην Κύπρο και την Πάτμο σχινόψωμα. Στο Ρέθυμνο της Κρήτης οι τρυφερές κορυφές γίνονται τουρσί και συνοδεύονται από ρακή το χειμώνα. Στο Πήλιο φτιάχνουν ένα πι- κάντικο ορεκτικό τα “τσιτσίραυλα”. Στην Σάμο προσθέτουν του καρπούς του στη ζύμη του ψωμιού για παραπάνω άρωμα, ενώ στην Ικαρία και την Λέσβο βάζουν καρπούς στα καζάνια απόσταξης τσίπουρου και ούζου. Επίσης, συνηθίζουν να τοποθετούν βλαστούς σκίνου στο μίγμα συντήρησης των βρώσιμων ελιών, προκειμένου να τους δώσουν άρωμα, αλλά και για να τις διατηρήσουν σφικτές. Οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου και της Σάμου έδιναν στα ζώα ζωμό απο φύλλα σκίνου για την στυπτική του δράση. Οι Ικαριώτες είχαν παρατηρήσει ότι οι χοίροι που είχαν διατροφή πλούσια σε καρπούς σκίνου έδιναν πιο νόστιμο κρέας. Από τα χρόνια τα παλιά οι κάτοικοι της Μήλου και Κιμώλου εκτιμούσαν τα πολλαπλά οφέλη που τους χάριζαν οι πανταχού παρόντες σχίνοι. Όπως μας λέει ο C. S. Sonnini που πέρασε από τα νησιά το 1778-1779 «τα χρησιμοποιούμενα καυσόξυλα προέρχονται αποκλειστικά από σχίνο, ενώ από τους καρπούς του εξάγεται λάδι κατάλληλο μόνο για καύση. Οι φτωχοί όμως το μεταχειρίζονται και στην τροφή τους. Το λάδι αυτό ονομάζεται σχινόλαδο, είναι διαυγές και έχει ωραίο χρυσίζον χρώμα. Όταν είναι παλιό, 2-3 χρόνων, αποτελεί κατά τους κατοίκους άριστο τοπικό φάρμακο κατά των ρευματικών πόνων». Επίσης, οι κάτοικοι της Μήλου και Κιμώλου χρησιμοποιούσαν τους ευλύγιστους βλαστούς του σχίνου για να πλέκουν καλάθια ή κοφίνια και τα κλαδιά σαν ζωοτροφή. Από τον καρπό του σχίνου, τον σχινόκοκο, παρασκευάζεται μέχρι και στις μέρες μας ένα αρτοσκεύασμα, τα παξιμάδια με σχινόκοκο. Ακόμα, το δροσιστικό λικέρ από σχίνο ξεχωρίζει με την πικάντικη γεύση και το έντονο άρωμά του. Αμέτρητες οι χρήσεις του σχίνου. Γι’ αυτό ήταν και συνεχίζει να είναι βοηθός και σύμμαχος του ανθρώπου.Ο σχινόκαρπος χάρη στην υπόγλυκη γεύση του και την ευχάριστη μυρωδιά του τρώγεται ωμός. Από τη λαική ιατρική ο σκίνος αντιμετωπίστηκε ως στυπτικό, αντισηπτικό και αντιμυκητοειδές φάρμακο. Το αφέψημα από τα φύλλα συστηνόταν σε περιπτώσεις διάρροιας, ενώ το νερό που είχε βράσει με φύλλα ήταν κατάλληλο για αντισηπτικές πλύσεις και ποδόλουτρα για τη θεραπεία μυκητιάσεων. Από τον ώριμο σχινόκαρπο έβγαζαν λάδι, το σχινόλαδο, που αποτελούσε ανακουφιστικό φάρμακο για τον πόνο του αυτιού. Ο σχινόκαρπος θεραπεύει τις πληγές και τα έκζεματα Αναφορές: http://katileme.blogspot.com φωτογραφιαhttp://www.panoramio.com ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΑΡΙΑΣ-ΝΕΦΕΛΗΣ ΣΥΚΑPISTACIA: αναφέρεται από τον Πλίνιο και τον Palladius Rutilius Taurus Aemilianus, συγγρα-φέα 14 βιβλίων, που έζησε τον 4ο αι. μ.Χ. LENTISCUS: από το λατ. lens-lentis = φακός. Lentiscus = πιστάκη, σκί- νος. Αναφέρεται από πολλούς λατίνους συγγραφείς κυρίως για το ρετσίνι του. Συναντάται στη Ικαρία: Σε μέσα υψόμετρα και παραθαλάσσια.