Σάββατο 30 Μαΐου 2015

Το κρασί και τα αμπέλια των αρχαίων Ικαρίων και το Πράμνιο ... Δαιμόνιο

Φωτογραφία της Maria Iordanidou.
     πηγη

Ο Πράμνειος Οίνος και ο θεός Διόνυσος
Η Αρχαία Ικαρία ήταν παραγωγός του περίφημου Πράμνειου Οίνου. Ο Ομηρικός ύμνος εις Διόνυσον (ΧΧΧΙV) μνημονεύει 6 περιοχές που αναφέρονται ως τόποι που γεννήθηκε ο Διόνυσος (Δράκανο, Ικάρου ανεμόεσσα, Νάξος, Αλφειός, Θήβα, όρος Νύσα). Από αυτούς οι δύο (Δράκανο Ικάρου ανεμόεσσα) είναι στην Ικαρία. Αλλά, και οι άλλοι τόποι δεν είναι άσχετοι με την Ικαρία. Αν σηματοδοτήσει κανείς στο χάρτη αυτά τα τοπωνύμια θα διαπιστώσει ότι βρίσκονται περίπου στην ίδια ευθεία. Στο θαλάσσιο δρόμο που ένωνε την Ιωνική ακτή με την Ελληνική Χερσόνησο, και που έχει την Ικαρία στο κέντρο του. Τον ίδιο αυτό δρόμο που είχαν σηματοδοτήσει και τα ιερά της Αρτέμιδας (Έφεσος, Νάς Ικαρίας, Αμφιάρειο).
Στην Ικαρία, είναι ολοζώντανες διάφορες ιστορίες για νέους που τους είχαν αρπάξει οι Πειρατές, αλλά ξέφυγαν και κρύφτηκαν στο βουνό της Ικαρίας. Αρκετά σόγια αναφέρουν τέτοιο γεννήτορα. Ο μύθος λεει ότι και ο Διόνυσος είχε μια τέτοια επαφή με τους τότε πειρατές. Τον πήραν από την Ικαρία και πήγαιναν να τον πουλήσουν σκλάβο. Αυτός τους είπε ότι είναι Θεός και μάλιστα της γονιμότητας, της απόλαυσης της φύσης και φυσικά του οίνου, αλλά εκείνοι δεν τον πίστεψαν εκτός από ένα ναυτόπουλο (που τελικά σώθηκε). Τα όσα περιγράφονται είναι μάλλον από την επίδραση του Πράμνιου οίνου. Να πως τα περιγράφει, γλαφυρά, ο Απολλόδωρος:

“Θέλοντας να περάσει απ’ την Ικαρία στη Νάξο μίσθωσε ένα πειρατικό των Τυρρηνών. Εκείνοι αφού τον έμπασαν μέσα, παρέκαμψαν τη Νάξο κι έβαλαν πλώρη κατά την Ασία για να τον πουλήσουν. Κι ο Διόνυσος έκανε φίδια τα κουπιά κα ιτο κατάρτι κι όλο το σκάφος το γέμισε με κισσό και μελωδίες από αυλούς. Οπότε οι πειρατές καταλαμβάνονται από μανία και ρίχνονται στη θάλασσα όπου γίνονται δελφίνια. Έτσι οι άνθρωποι πίστεψαν οτι είναι θεός και τον τιμούσαν”
Το γεγονός ότι ο Διόνυσος, όταν ήταν νεαρός και άγνωστος έμενε στην Ικαρία, είναι πολύ ενδιαφέρον. Ο αρχαιολόγος Θ. Κατσαρός, σε μια εξαίρετη πραγματεία του υπογραμμίζει την πληθώρα των τοπωνυμίων της Ικαρίας που σχετίζονται με το Διόνυσο.
Η υπόθεση ότι η Ικαρία είναι η πατρίδα του Διονύσου και του κρασιού ενισχύεται ακόμη και από το αρχαίο μύθο του Ικάριου, του πρώτου ανθρώπου που έφτιαξε οίνο. Όψιμες μεταγραφές του μύθου τοποθετούν τον Ικάριο στην Αττική. Ο Απολλόδωρος αναφέρει:

“Όταν πέθανε ο Εριχθόνιος και θάφτηκε στο ίδιο τέμενος της Αθηνάς, έγινε βασιλιάς ο Πανδίων, και στα χρόνια της βασιλείας του ήλθαν στην Αττική η Δήμητρα και ο Διόνυσος. Την Δήμητρα την υποδέχτηκε στην Ελευσίνα ο Κελεός και τον Διόνυσο ο Ικάριος, που παρέλαβε απ’ αυτόν ένα κλήμα κι έμαθε την οινοποιία”.
Είναι γνωστή η σχέση των Ικαρίων με την περιοχή του Διονύσου της Αττικής. Ωστόσο, ο οίνος ήταν τόσο δυνατός που όταν τον ήπιαν οι δούλοι του παραφέρθηκαν, και μάλιστα σκότωσαν τον ίδιο τον αφέντη τους τον Ικάριο. Το δίδαγμα είναι ότι ο οίνος πρέπει να πίνεται με προσοχή, και μάλιστα, καλό είναι να τον αναμειγνύει κανείς με νερό, και να κάνει κράμα-κρασί. Σήμερα, ο Πράμνειος Οίνος της Ικαρίας είναι από τους λίγους υψηλόβαθμους που έχουν απομείνει. Οι σημερινοί Καριώτες έχουμε την ευτυχία να γευόμαστε Οίνο, και ξέρουμε πώς μπορεί να παραφερθεί κανείς μεθώντας με τέτοιο κρασί. Μάλιστα, το καλοκαίρι, τους μήνες που δεν έχουν “ρο”, ξέρουμε ότι “θέλει νερό” γιατί τότε μεθάει κανείς ευκολότερα. Βάζουμε λοιπόν νερό και μετατρέπουμε τον Πράμνειο Οίνο σε κρασί. Το εθιμοτυπικό που υπάρχει σήμερα στην Ικαρία γύρω από το κρασί δείχνει ότι οι κάτοικοι αυτού του νησιού έχουν καλά καταλάβει το δίδαγμα του μύθου του Ικάριου.

Κυκεώνας: Το Ικαριακό “κοκτέϊλ”
Η αρχαία γραμματολογία έχει συχνές αναφορές στον Πράμνιο Οίνο. Η Κίρκη κερνάει τους συντρόφους του Οδυσσέα ένα κοκτέϊλ από τυρί, μέλι ξανθό, αλεύρι και “Οίνο Πράμνειο”. Μόλις αυτοί το ήπιαν, τους έκανε γουρούνια (Οδύσσεια, Κ. Στίχοι230-240). Φαίνεται ότι μέθυσαν και άλλαξαν συμπεριφορά, ‘γίναν σαν τα ζώα Είναι εκπληκτικό ότι αυτά ακριβώς τα προϊόντα είναι και τα περιώνυμα της παραδοσιακής Ικαριακής παραγωγής. Εκτός από το αλεύρι, τα άλλα προϊόντα έχουν έντονη σημερινή παρουσία.
Μάλιστα, το τυρί αυτής της συνταγής είναι ...κατσικίσιο, δηλαδή καθούρα. Αυτό μαθαίνουμε από την Ιλιάδα:
Μια νησιωτοπούλα, η Εκαμήδη από την Τένεδο, κέρασε τον σοφό γερο-Νέστορα και την παρέα του ένα κοκτέϊλ, τον περίφημο κυκεώνα. Για την ακρίβεια, άπλωσε στο τραπέζι “κρεμμύδι, προσφάγι για το πιοτό, και μέλι φρέσκο και μαζί του άγιου κριθαριού τον καρπό”. Στη μέση του τραπεζιού έβαλε και ένα βαρύ μεγάλο ποτήρι, περίτεχνα διακοσμημένο, για να πιουν από κοινού. Όταν ήταν γεμάτο δύσκολα το σήκωνε να πιει κανείς, εκτός από τον ιδιοκτήτη του τον ίδιο το Νέστορα, που μάλιστα το είχε φέρει από το σπίτι του, από την Πύλο.

“Μέσα σ’ αυτό τους ανακάτωσε η γυναίκα η όμοια με θεές νερό με κρασί Πράμνειο, έξυσε με χάλκινη ξύστρα κατσικίσιο τυρί, και πασπάλισε άσπρο κριθαρένιο αλεύρι. Ύστερα, αφού ετοίμασε τον κυκεώνα, τους είπε να πιουν. Εκείνοι ήπιαν πρώτα κ’ έσβησαν τη δίψα που τους ξέραινε το λαιμό, κ’ έπειτα πήραν να κουβεντιάζουν μεταξύ τους για να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους με λόγια”.Εδώ, εκτός από την συνταγή του κυκεώνα έχουμε και ένα πολύ γνωστό παραδοσιακό εθιμοτυπικό, με την γυναίκα-γνώστρια να ετοιμάζει για την παρέα το τραπέζι, και την λιτή τροφή να προσφέρεται, με σκοπό να πίνουν οι ομοτράπεζοι και κουβεντιάζουν για να περάσουν ευχάριστα. Μάλιστα, λίγο αργότερα, όταν ο Πάτροκλος φέρνει στη σκηνή του Νέστορα τον βαριά τραυματισμένο Μαχάονα, τον γιο του περίφημου γιατρού της αρχαιότητας Ασκληπιού, η Εκαμήδη του δίνει να πιει από τον κυκεώνα, για να γίνει καλά.
Αυτό το τελετουργικό, με επίκεντρο τον Πράμνειο Οίνο και τις σπουδαίες ιδιότητές του, απασχόλησε και τον Πλάτωνα. Ο Σωκράτης, συνομιλώντας με τον Ίωνα, τον ρωτάει χρησιμοποιώντας την μαιευτική μέθοδο:

“Σωκράτης: Και η τέχνη του ραψωδού είναι διαφορετική από την τέχνην του ηνιόχου;
Ίων: Ναι.
Σωκράτης: Και εφ’ όσον είναι διαφορετική, είναι γνώσις αναφερόμενη εις πράγματα διαφορετικά.
Ίων: Ναι.
Σωκράτης: Και πάλιν: Όταν ο Όμηρος διηγείται ότι εις τον τραυματισμένον Μαχάονα, η παλλακίς του Νέστορος, η Εκαμήδη, του δίδει ένα ρόφημα να πίνει: Και αυτό το λέιε πάνω-κάτω:
“Από κρασί Πραμνιώτικο και γιδοτύρι ξύνει
Μέσα, με ξύστρα χάλκινη. Και από κοντά κρεμύδι
Να συνοδέψει το πιοτό...”
Αυτά, αν σωστά τα λεει ο Όμηρος ή όχι εις ποίαν τέχνην ανήκει να το κρίνει μετ’ ακριβείας; Εις την τέχνην του ιατρού ή του ραψωδού;
Ίων: Εις την τέχνην του ιατρού.
Σωκράτης: Και πάλιν όταν λέγει ο Όμηρος....”
Ο Πλάτωνας επανέρχεται στον Πράμνειο Οίνο στην ΠΟΛΙΤΕΙΑ, συνδέοντάς τον ακόμη μια φορά με την Ιατρική:

“-Και μικρότερη τάχα ντροπή το νομίζεις νάχη κανείς την ανάγκη της ιατρικής, όχι ότνα πρόκειται για τίποτα πληγές ή για κάτι τυχαίες επιδημικές αρρώστιες, αλλά επειδή από τη μαλθακή ζωή και τη δίαιτα που αναφέραμε γεμίζει το σώμα του, καθώς οι βάλτοι, από αέρια και αναθυμιάσεις, και αναγκάζει τους κομψούς μας τους Ασκληπιάδες να βρίσκουν ονόματα, εμφράξεις και κατάρρους, για τις αρρώστειες του;
-Και πραγματικώς νέα είναι και αλλόκοτα αυτά τα ονόματα για τις αρρώστιες.
-Που βέβαια δεν θα υπήρχαν, καθώς φαντάζομαι, στην εποχή του Ασκληπιού. Και το συμπεραίνω, επειδή οι δυό του γυιοί, στην πολιορκία της Τροίας δεν μάλλωσαν τη γυναίκα, που έδωσε στον πληγωμένο Ευρύπυλο να πιει Πραμνιώτικο κρασί με πασπαλισμένο από πάνω άφθονο αλεύρι και ξυσμένο τυρί, που τάχουν για φλεγματικά, ούτ’ έκαμαν καμιά παρατήρηση στον Πάτροκλο, που τον γιάτρευε.
-Να πούμε όμως την αλήθεια, δεν ήταν και πολύ κατάλληλο το πιοτό για έναν άνθρωπο σε αυτή την κατάσταση.
-Δεν θα το κρίνης έτσι, αν λάβης υπ’ όψη σου πώς οι Ασκληπιάδαι παλιότερα, πριν να φανή ο Ηρόδικος, Δε γνώριζαν, καθώς λένε, απ’ αυτή την παιδαγωγική ιατρική”

Είναι φανερό ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν εντοπίσει ειδικά στο κρασί της Ικαρίας σπουδαίες ιδιότητες, σχεδόν μαγικές. Και φαίνεται ότι δεν ήταν μόνο το κρασί της Ικαρίας αλλά και τα άλλα Καριώτικα προϊόντα, το μέλι, το κατσικίσιο τυρί και το κριθαράλευρο που έκαναν τον Πράμνειο Οίνο ένα έξοχο ποτό για παρέα, για τέρψη αλλά και για να νοιώσει καλύτερα όχι απλά ένας οποιοσδήποτε τραυματίας, αλλά ο ίδιος ο γιός του γιατρού Ασκληπιού!

Το Πράμνιο ... Δαιμόνιο
Ένα τέτοιο κρασί δεν θα μπορούσε να μην πέσει στην προσοχή του Αριστοφάνη. Η μαρτυρία που έχουμε στους ΙΠΠΗΣ είναι αποκαλυπτική. Δυο δούλοι συζητούν, παραπέμποντας στον μύθο του Ικάριου και των δούλων του που ήπιαν το κρασί. Ωστόσο, οι δούλοι κρατούν μάσκες και παίζουν θέατρο, κοροϊδεύοντας τους πολιτικούς. Ο ένας φοράει το προσωπείο του στρατηγού Δημοσθένη και ο άλλος του στρατηγού και πολιτικού Νικία, και διαμαρτύρονται για το ξύλο που τρώνε από τον Κλέωνα.

Β’ Δούλος (Νικίας): Το καλύτερο λοιπόν για μας είναι να πεθάνουμε.
Α’ Δούλος (Δημοσθένης): Σκέψου τότε πώς θα πεθάνουμε σαν άντρες.
Β’: Πώς αλήθεια; Πώς θα πεθάνουμε σαν άντρες; Ας πιούμε αίμα ταύρου! Ο θάνατος του Θεμιστοκλή είναι ο προτιμότερος από όλους.
Α’: Όχι μα το Δία! Κάλλιο να πιούμε άκρατο οίνο για το αγαθό δαιμόνιο. Ίσως έτσι μας κατεβεί καμιά καλή ιδέα..
Β’: Ά ναί, άκρατο οίνο! Το πώς θα πιούμε τώρα λογαριάζεις! Και γίνεται μεθυσμένος άνθρωπος να σκεφτεί κάτι σωστό;
Α’: Αληθινά το λες φίλε; Είναι ένας μωρολογονεροκανατάς! Τολμάς να αρνηθείς στο κρασί την έμπνευση; Και μπορείς να βρεις κάτι καλύτερο από το κρασί γι αυτό; Τάχα Δε βλέπεις πως όταν οι άνθρωποι πίνουν, τότε πλουτίζουν, πετυχαίνουν, κερδίζουν τις δίκες τους, γίνονται ευτυχισμένοι και βοηθούν τους φίλους τους; Έλα, τρέχα και φέρε μου γλήγορα μια κανάτα κρασί, για να ποτίσω το μυαλό μου και πω κάτι ξυπνό!
Β’: Δυστυχία! Τι τάχα να μας μαγειρεύει αυτό σου το πιοτί;
Α’: Κάτι καλό. Φέρε το όμως...
(ο Β’ δούλος πάει και κλέβει κρασί από το αφεντικό)
Α’: Χύσε μου μπόλικο άκρατο οίνο, όπως αν ήταν για σπονδή.
Β’: Πάρε και πρόσφερε σπονδή στο αγαθό δαιμόνιο.
Α’: Ρούφα, ρούφα το Πράμνιο δαιμόνιο! (έπειτα που άδειασε το ποτήρι:) Ω αγαθό δαιμόνιο, δική σου είναι αυτή η ιδέα όχι δική μου!”
Είναι εντυπωσιακή η παρομοίωση του Πράμνειου Οίνου με το αίμα του ταύρου. Επίσης, ότι άκρατος οίνος και Πράμνειος οίνος είναι συνώνυμα. Τέλος, ο συντηρητικός Νικίας δεν μπορεί να νοιώσει ελεύθερος και χαλαρός, ενώ ο Δημοσθένης τον προτρέπει να πιει και να ευφρανθεί, να αισθανθεί το πνεύμα του Πράμνειου οίνου και να ξεχάσει τον πόνο του.

Πού ήταν άραγε τα αμπέλια του Πράμνειου Οίνου;
Θα πρέπει κανείς να τα αναζητήσει στα ορεινά. Η Οινόη, όπως δηλώνει και το όνομά της, θα πρέπει να ήταν το επίνειο της εμπορίας καριώτικου κρασιού. Επομένως, η περιοχή του Κοσκινά, ιδιαίτερα η νότια πλευρά του Κάστρου, ανάμεσα στον Κοσκινά και στην Πούντα, με τη μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο, θα πρέπει να είναι το επίκεντρο των αμπελώνων.
Ωστόσο, είναι αξιοπρόσεκτο και ένα ιδιαίτερο γεωμορφολογικό χαρακτηριστικό που δεν έχει επαρκώς ερευνηθεί. Στην νότια πλευρά της οροσειράς, ακριβώς κάτω από την κορυφογραμμή, υπάρχουν πλατώματα που κάποτε θα πρέπει να ήταν ενωμένα και να αποτελούσαν μια ενιαία επίπεδη ζώνη από το Μαυράτο μέχρι την Πούντα. Είναι η περιοχή της οροσειράς του Αθέρα που σήμερα φέρει ακόμη το όνομα Πράμνος, όχι τυχαία..
Η ζώνη αυτή εμφανίζεται και μετά τον Μαγγανίτη, πάνω από το Καρκινάγρι. Με τις διαβρώσεις των εδαφών πολλά τμήματα αυτού του ιδιόμορφου “σκαλοπατιού” θα πρέπει να κατέρρευσαν. Σε αυτή την στενή και επίπεδη λωρίδα, που είναι υπήνεμη, θα πρέπει να υπήρχαν επίσης αμπελώνες. Η πληθώρα των οικισμών που βρίσκονται σε εκείνη την υψομετρική ζώνη ισχυροποιεί αυτή την υπόθεση: Οικισμός Καρναούς, Κεχρίτης, Κάμπα, Παγγεράτο ή Παριανάδο, Αστάχυ, Ραφέδο, Τσαμπατάτο, Βαρδαράδο, Βρουχοί, Κελιά, Σύριγγας, Δάσος Μαγγανίτη, της ελιάς Κάμπος, Κουμαρό, Αγ. Γιάννης Θεολόγος. Συνέχεια αυτής της ζώνης είναι το Αμάλου και η Λαγκάδα, το παροιμιώδες άκρο της Ικαριακής Αφάνειας και σημαντικό παραγωγικό κέντρο για αυτή την περίοδο.
Αυτοί οι οικισμοί θα πρέπει να έχουν πολύ παλιά ιστορία. Υποθέτω ότι θα πρέπει να είναι, μαζί με τους αμπελώνες του Κοσκινά, οι αρχαίοι αμπελώνες του Πράμνειου Οίνου. Θα πρέπει να είχαν σύνδεση μεταξύ τους με δρόμο ή μονοπάτι, και παράλληλα θα είχαν σύνδεση με τις παραθαλάσσιες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, και ιδίως με την Οινόη. Μια ανασκαφή και σε αυτή την περιοχή, θα μπορούσε να δώσει πολλά.

Μια Ιστορία που δεν έχει γραφτεί ακόμη
Μετά την κλασσική Ελλάδα, κατέρρευσαν τα δίκτυα εμπορίου των αρχαίων Ελλήνων. Οι παράκτιες πόλεις της Ικαρίας (Δράκανο, Θέρμαι, Οινόη, Νάς), που ήταν βασισμένες στο εμπόριο θα πρέπει να ερημώθηκαν. Ήδη επί Ρωμαίων η Ικαρία αναφέρεται ως έρημη. Τι συνέβη;
Θα πρέπει όσοι έμειναν στο νησί, να αποσύρθηκαν στα ορεινά, και ιδιαίτερα στην παραγωγική ζώνη του Πράμνειου Οίνου. Τότε ουσιαστικά θα πρέπει να δομήθηκε το αυτόνομο Ικαριακό νοικοκυριό και όχι στην περίοδο της μεταβυζαντινής πειρατείας, όπως πιστεύουμε σήμερα.. Επομένως, δεν θα πρέπει να μιλάμε για τον αιώνα της αφάνειας, αλλά για πολλούς αιώνες επιβίωσης και προσαρμογής αυτόνομων και συνεχώς διευρυνόμενων νοικοκυριών, με απόλυτη αυτάρκεια, μέσα στην Ικαριακή φύση.
Η μεγάλη παραγωγική δύναμη της Ικαριακής φύσης και τα διάσπαρτα νερά κατά μήκος του Αθέρα, ευνόησαν τον πρωτότυπο οικιστικό τύπο της αραιής κατοίκησης, δηλαδή της επιβίωσης σε επικλινές δασωμένο έδαφος. Η τροφοσυλλογή, η αιγοτροφία, η μελισσοπαραγωγή, η καροβυνοποιία και φυσικά η αμπελουργία αναπτύχθηκαν σε συνθήκες αυτάρκειας.
Διατηρήθηκαν οι αρχαίες ελληνικές τεχνικές, που επιβιώνουν ακόμη και σήμερα. Διατηρήθηκαν έτσι και τα ήθη και έθιμα. Διαμορφώθηκε η κοινωνία των ίσων και η κοινωνία των ελαχίστων. Διαμορφώθηκε η Ικαρία της Ουτοπίας.
Οι κάτοικοι ζούσαν ελεύθεροι, μακρόβιοι, χωρίς ταξικές αντιθέσεις, χωρίς διευρυμένη αγορά και εμπόριο. Η αλίμενη και ανεμόεσσα Ικαρία, και το τραχύ Ικάριο Πέλαγος διαμόρφωσαν ένα τείχος προστασίας. Μεσολάβησε ένα μικρό διάλειμμα κατά την Βυζαντινή περίοδο, οπότε και ξαναστήθηκαν τα δίκτυα εμπορίου και ορισμένοι Ικάριοι ξανακατέβηκαν προς την ακτή χωρίς να χάσουν την επαφή τους με την παραγωγική ζώνη του Αθέρα.
Αυτή η ζώνη γης κάτω από την κορυφογραμμή ήταν, επίσης, αόρατη από τη θάλασσα. Επομένως, θα πρέπει να παρέμεινε παραγωγική και την περίοδο της μεταβυζαντικής πειρατείας. Ασφαλώς και σταδιακά θα δημιουργήθηκαν και άλλοι οικισμοί στην υπόλοιπη Ικαρία, πάνω στις πλαγιές. Εκεί κυρίως διαμορφώθηκε το αντιπειρατικό Ικαριακό σπίτι. Δεν είναι τυχαίο, που ακριβώς κάτω από αυτή τη ζώνη του Αθέρα υπάρχουν τα σημερινά χωριά Ξυλοσύρτης, Χρυσόστομο, Πλαγιά, Μαγγανίτης, Καρκινάγρι. Επίσης, το σημερινό μονοπάτι που σώζεται ακόμη, περνάει από αυτή τη διαδρομή για να βγει στην Πούντα. Η πάνω γη θα πρέπει να εγκαταλείφθηκε. Οι κάτοικοι άλλαξαν ασχολίες και έγιναν κτηνοτρόφοι και ελαιοκαλλιεργητές. Η αμπελουργία ξεχάστηκε σε αυτή την περιοχή, με μόνη ίσως εξαίρεση την περιοχή της Κάμπας.
Αν λοιπόν η ζώνη αυτή, σχετίζεται με την αμπελουργική ιστορία της Ικαρίας και τη μετεξέλιξή της, τότε μπορεί να υποθέσει κανείς ότι άλλες παρόμοιες ζώνες σχετίζονταν με άλλες παραγωγικές εξειδικεύσεις. Υπάρχουν, εκτός από τις “από το βουνό προς τη θάλασσα” οικιστικές διαδοχές (Μεσαριά, Πέρα Μεριά, Άγιος Κήρυκος, Βόρεια περιοχή των Ραχών μέχρι τη θέλασσα), άλλες δύο σημαντικές ισοϋψείς οικιστικές διαδοχές:
Α) Μονοκάμπι-Πλωμάρι-Μηλιωπό, και Β) Κουνιάδοι-Βρακάδες-Προεσπέρα.
Η Ικαρία φαίνεται να έχει σημαντική οικιστική ιστορία, σημαντικές οικιστικές αναπροσαρμογές. Πολλά στοιχεία του Ικαριακού πολιτισμού, η γλώσσα, η γραφή, οι χοροί, τα έθιμα, το κτηνοτροφικό σύστημα, ερευνώνται σήμερα και δείχνουν ότι είναι εφάμιλλα της μοναδικότητας και της σημασίας του Πράμνειου Οίνου, και πέρασαν επίσης στην αφάνεια.

Στο σύνολό της η Ικαρία, μέχρι σήμερα, παραμένει ακόμη “αφανής” και ανεξερεύνητη. Ακόμη και από μας τους ίδιους τους Ικάριους.Το κρασί και τα αμπέλια των αρχαίων Ικαρίων
Μια σπουδαία ιστορία που δεν γράφτηκε ακόμη
Ηλίας Γιαννίρης
Πολεοδόμος, Χωροτάκτης, Δρ. ΕΜΠ

Μελισσοκέρι το Πολύτιμο

Το πιο γνωστό ζωϊκό κερί είναι το κερί της μέλισσας. Κύριο συστατικό του κεριού μέλισσας είναι ένας εστέρας γνωστός με την ονομασία παλμιτική μυρικύλη[1] (myricyl palmitate), ουσία που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για την κατασκευή των κηρήθρων τους.Το κερί μελισσών (μελισσοκέρι) , μια κλασσικά αδρανής ουσία, έχει ενδιαφέρουσες ιδιότητες αρκετά σημαντικές για τον άνθρωπο. Αυτές οι ιδιότητες σχετίζονται άμεσα με τις ουσίες του κεριού αλλά και με το γεγονός ότι οι μέλισσες τοποθετούν μικροποσότητες πρόπολης σε κάθε κελί της κηρύθρας , ειδικά σε αυτά που κατασκευάζονται αρχικά για τις νύμφες. Επομένως το μελισσοκέρι διατηρεί αρκετές από τις ιδιότητες της πρόπολης,                                                                                                                                                                                                               Κυριότερες χρήσεις μελισσοκεριού • Παραγωγή φύλλων κηρήθρας • Βιομηχανίες καλυντικών • Κηραλοιφές για φαρμακευτικούς σκοπούς • Κατασκευή κεριών ή λαμπάδων για εκκλησιαστικούς σκοπούς • Διακοσμητικά κεριά
Ιδιότητες κεριού:
Φυσικές ιδιότητες κεριού
• Από τις μέλισσες παράγεται άσπρο ή διαφανές
• Κίτρινο χρώμα κηρήθρας (γύρη, πρόπολη)
• Πολύ έφλεκτο (ΔΕΝ πρέπει να θερμαίνεται απευθείας στην φλόγα)
• Αδιάλυτο στο νερό
• Χαμηλό σημείο τήξης (63-65ο C)
• Οξύτητα: 17-22
 Ευεργετικές ιδιότητες κεριού για την ανθρώπινη υγεία:
Αντιφλεγμονώδη
Αντισηπτικές
Επουλωτικές
Ενυδατικές
Καταπραϋντικές                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Νοθεία κεριού - ανίχνευση
• Κυριότερος τρόπος νοθείας: Παραφίνη
• Ανίχνευση με τεστ σαπωνοποίησης
• Η τιμή ιωδίου κεριού της μέλισσας θα πρέπει να κυμαίνεται
μεταξύ 9 – 14 μονάδες. Χαμηλότερη του 9 προσδιορίζει
νοθεία με παραφίνη.
• Αναλύσεις υδρογονανθράκων και λιπαρών οξέων
• Ανάλυση τριγλυκεριδίων (ανίχνευση φυτικού κεριού)                                                                                                                                              Ανεκτές ποσότητες καταλοίπων
για το κερί που προορίζεται για
φαρμακευτική εφαρμογη
ΧΗΜΙΚΗ ΟΥΣΙΑ MRL mg / Kg
Fluvalinate 0,05
Amitraz 0,2
Flumethrin 0,005
Coumaphos 0,1
Thymol 0,8
Μόλυβδος 1
Κάδμιο 0,1
Οι πιο πάνω τιμές είναι οι ελάχιστες αποδεκτές, όμως για μας σκοπός και στόχος
θα πρέπει να είναι οι όσο το δυνατόν χαμηλότερες συγκεντρώσεις.  Το κερί είναι ένα υπερευαίσθητο υλικό, που απαιτεί αυστηρότατους κανόνες προφύλαξης, διαχείρισης και επεξεργασίας. - Μπορεί να απορροφήσει χημικές ουσίες και οσμές - Συγκράτηση και προστασία σπορίων ασθενειών (σηψηγονία) για δεκάδες χρόνια - Αποδεύσμευση ουσιών στο μέλι ή στις νεαρές λάρβες στη γονοφωλιά   
Το κερί είναι ο δικός μας ΧΡΥΣΟΣ, από το δικό μας
χρυσορυχείο που λέγεται Μέλισσα.
Διαφυλάξτε το. Κρατήστε το καθαρό και παρθένο
όπως το φτιάχνουν οι μέλισσες μας. Αξιοποιήστε το για να έχετε υγιή μελίσσια.
Για να βελτιώσουμε την ανθρώπινη υγεία μέσα
από την μελισσοθεραπεία.Για να γίνει ο κόσμος μας πιο όμορφος
Για να αυξηθούν τα εισοδήματα σας, για να
ανταμειφθεί ο κόπος και ο μόχθος όλων σας.                                                                                                                        Ευχαριστώ για την προσοχή σας !
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Αθανασία Αγγέλου Υπεύθυνη Γεωπόνος Κέντρου Μελισσοκομίας

Πέμπτη 28 Μαΐου 2015

ΑΒΡΩΝΙΑ ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ ΣΚΟΡΔΑΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ

Στα καταπράσινα ρουμάνια της Ικαριακής γης, οι οβριές η αβρωνιές αγέρωχες ξεπροβάλλουν από τα σχίνα και τους βάτους! Μια άγρια περιπέτεια το μάζεμα τους,αλλά η ανταμοιβή τεράστια κατά τη βρώση του πικρόγευστου "ταπεραμέντου" τους! Είναι γνωστό από την αρχαιότητα όχι μόνο σαν έδεσμα αλλά και σαν φάρμακο (γι αυτό και δεν πρέπει να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες ). Του αποδίδονται διουρητικές, καθαρτικές και επουλωτικές ιδιότητες. Επίσης «πρακτικοί» γιατροί το συστήνουν σαν φάρμακο σε νοσήματα του ουροποιητικού συστήματος. Οι Γάλλοι το ονομάζουν Herbe aux femmes battues που σημαίνει «βότανο για τις δαρμένες γυναίκες» λόγω του ότι συνηθιζόταν σαν κατάπλασμα για τους μώλωπες και τα εγκαύματα. Ο Διοσκουρίδης το συνιστά και για τις φακίδες!


Στην Ικαρία το εκτιμούμε πολύ και το καταναλώνουμε βρασμένο με λάδι και ξίδι ή λεμόνι δίπλα πάντα με ένα πιάτο σκορδαλιά Η πικράδα του είναι έντονη και οι περισσότεροι το ζεματίζουν πριν το καταναλώσουν για να την μετριάσουν. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί, με χρώμα του μπορεί να είναι πράσινο ή ανοιχτό καφέ, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που μοιάζουν με σπαράγγια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο. 

ΑΒΡΩΝΙΑ ΣΑΛΆΤΑ ΜΕ ΣΚΟΡΔΑΛΙΆ  ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ 

                                                      Τι χρειαζόμαστε:

  • ένα ματσάκι αβρωνιές
  • νερό
  • αλάτι
  • ελαιόλαδο
  • ξύδι ή λεμόνι

    Πώς το κάνουμε:

    1. Καθαρίζουμε τις αβρωνιές κρατώντας τις τρυφερές μύτες τους
    2. Τις πλένουμε καθαρά
    3. Ζεσταίνουμε νερό
    4. Μόλις βράσει ρίχνουμε τις αβρωνιές και αλατίζουμε
    5. Βράζουμε περίπου για πέντε-οκτώ λεπτά
    6. Σουρώνουμε το νερό τους
    7. Σερβίρουμε με λάδι και ξύδι ή λεμόνι


      Αποτέλεσμα εικόνας για σκορδαλια και χορτα
      Σκορδαλιά με πατάτες 
      .

      Τι χρειαζόμαστε:

      • 4 πατάτες μεγάλες
      • 3-6 σκελίδες σκόρδο (αναλόγως την προτίμηση)
      • 1 λεμόνι ο χυμός
      • 1/4 κουταλάκι αλάτι
      • ελαιόλαδο όσο πάρει (περίπου 1 ποτήρι κρασιού)

        Πώς το κάνουμε:

        1. Καθαρίζετε τις πατάτες και τις βράζετε σε λίγο νερό.
        2. Καθαρίζετε τις σκελίδες και τις βάζετε στο multi μαζί με το αλάτι και τον μισό χυμό λεμονιού.
        3. Τα πολτοποιείτε αν δεν λιώσει το σκόρδο μην ανησυχείτε.
        4. Συνεχίζετε ρίχνοντας στο multi 1 πατάτα και 3 κουταλιές νερό απο αυτό που έβρασαν οι πατάτες και μια λάδι, πολτοποιείτε αδειάζετε το μείγμα σε μπωλ και ρίχνετε και τις υπόλοιπες πατάτες μία μία με τον ίδιο τρόπο.
        5. Αν στην προτελευταία πατάτα το μείγμα είναι πολύ ρευστό λιώστε την τελευταία μόνο με το λάδι.
        6. Δοκιμάστε και προσθέστε ανάλογα λεμόνι ή λάδι.
        7. Αν το μείγμα σας είναι πιο ρευστό απο ότι το θέλατε περιμένετε λίγο να κρυώσει η σκορδαλιά και θα δείτε πως έχει σφίξει.
        8. Καλή σας όρεξη και να θυμάστε οι Ικαριώτες συνοδεύουν  πάντα  το φαγητό τους με ένα νεροπότηρο (νερωμένο) κόκκινο Πράμνιο Οίνο   μετατρέποντας  το  λιτό τραπέζι τους σε μοναδική γευστική εμπειρία  Ικαριώτικης παράδοσης !

Τετάρτη 27 Μαΐου 2015

Έξι 'Ελληνες (νεο-μετανάστες) μας δίνουν οδηγίες

Μετακόμισαν σε άλλη χώρα για σπουδές και εργασία. Μοιράζονται μαζί μας την εμπειρία τους και δίνουν οδηγίες προς ναυτιλλομένους                                                                                                                                                                                                                                                   Όνομα: Νίκη. Ηλικία: 27. Ειδικότητα: Ψυχολόγος. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Άνεργη. Χώρα διαμονής: Γαλλία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Για σπουδές και ειδίκευση. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Να έχει κάποιο άτομο το οποίο θα μπορέσει να τον κατατοπίσει, υπομονή και πολλή θέληση. Πολύ βασικό είναι η στέγαση. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; Ακόμα δεν την έχω βρει, και γι’ αυτό έχω κάνει διάφορες άλλες δουλειές. Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Υπάλληλος σε μεγάλες επιχειρήσεις fast-food, σε πάρκα διασκέδασης, σερβιτόρος, πωλητής, baby-sitting. Από πού ξεκινάει κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο»; Τι πρέπει να προσέξει; Να γνωρίζει τη γλώσσα, να ξέρει κάποια πράγματα για το μέρος που πάει… Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Εξαρτάται από το πού δουλεύεις και τι κάνεις. Γενικώς οι εργοδότες είναι αρκετά συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και υπάρχει πολύ καλή ιατροφαρμακευτική ασφάλιση. Με τη γλώσσα τι γίνεται; Για τη Γαλλία χρειάζεσαι κάποιες βασικές γνώσεις της γλώσσας, αλλά και αυτό να έχεις δεν σημαίνει τίποτα! Το πιο σημαντικό είναι να θέλεις να μάθεις και να θες να μείνεις. Η γλώσσα παλεύεται – άλλωστε υπάρχει και αυτή του σώματος και υπάρχουν και αρκετοί Έλληνες. Υπάρχει ρατσισμός από τους ντόπιους συνεργάτες; Όταν η κατάσταση με την κρίση έπαιζε στα μίντια συνεχώς, η πλύση εγκεφάλου ήταν πολύ μεγάλη, οπότε ήταν πολύ δύσκολο να αντισταθούν ακόμα και οι πιο γενναίοι! Φυσικά τίποτα δεν αποκλείει τον ρατσισμό, πόσω μάλλον όταν ο άλλος σού κάνει πλάκα με την κατάστασή σου. Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Θα επέστρεφα στην Ελλάδα όταν ότι θα μπορούσε να εκτιμηθεί η δουλειά μου. Αλλά και αυτό να μη γίνει, θα γυρίσω κάποια στιγμή. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Θα ήθελα, σε συνεργασία και με άλλους συναδέλφους, να φτιάξουμε μια δομή παροχής ψυχολογικής υποστήριξης, όχι όμως ιδιωτικά ούτε ΜΚΟ, αλλά συγχρηματοδοτούμενη από το κράτος.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Όνομα: Μπάμπης. Ηλικία: 30. Ειδικότητα: Φιλόλογος. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Εκπαιδευτικός. Χώρα διαμονής: Μεγάλη Βρετανία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Αποφάσισα να φύγω επειδή ήθελα να σπουδάσω Αγγλική Φιλολογία και επειδή δεν με ενδιέφερε η σχολή στην οποία είχα μπει στην Ελλάδα. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Να ξέρει ότι θα πρέπει: να μην είναι Ελληνάρας, να μην περιμένει να του τα φέρουν όλα έτοιμα, να μπορεί να πάρει αποφάσεις χωρίς καθοδήγηση, να πάρει ρίσκα, να αντιμετωπίσει πολλών ειδών γραφειοκρατίες και χαρτούρα, να είναι ανοιχτός/ή σε πολλές προτάσεις, να μην είναι ψωνισμένος/η, να μπορεί να κάνει οτιδήποτε μέχρι να βρει κάτι στο πεδίο του/της. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; Πέρασαν τρία χρόνια. Στο μεταξύ έβρισκα διάφορες δουλειές μέσω γραφείου και μέσω γνωστών. Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Δουλεύουν σε μπαρ ή σε καταστήματα. Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Οι συνθήκες εργασίας είναι δύσκολες και δουλεύεις πολύ. Έχω εκτιμήσει όμως το γεγονός ότι ο εργοδότης μου δεν κοιτάζει μόνο την πάρτη του αλλά και το προσωπικό, και προσπαθεί να βοηθήσει στην εκπαίδευσή του. Ένα χρήσιμο tip για κάποιον που ενδιαφέρεται να έρθει στη Μεγάλη Βρετανία και δεν θα το βρει γραμμένο σε κανέναν οδηγό; Απλά ξεκίνα σε γραφεία temping και σιγά-σιγά κάτι θα βρεις. Μάθε καλά την αργκό του χώρου στον οποίο θέλεις να δουλέψεις και τις αγγλικές λέξεις για τα προσόντα που ψάχνουν οι εταιρείες. Παίξε το παιχνίδι κι ας μη σ’ αρέσει. Υπάρχει ρατσισμός από τους ντόπιους συνεργάτες; Ελάχιστος. Σαρκασμός υπάρχει, αλλά άμα σ’ ενοχλεί αυτό δεν πρέπει να έρθεις καθόλου στη Βρετανία. Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Μόνο μετά τα 55, με την προϋπόθεση να έχω το δικό μου σπίτι στην επαρχία. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Και με ποιον τρόπο; Ναι, ως καθηγητής Αγγλικών.                                                                                                                                                                                                                        Όνομα: Ιωάννα. Ηλικία: 31. Ειδικότητα: Επόπτρια Δημόσιας Υγείας. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Άνεργη. Χώρα διαμονής: Γερμανία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Τελείωσε η σύμβασή μου στην Ελλάδα, κοίταξα για λίγο πάνω στον τομέα μου να βρω κάτι καλό, αλλά δεν τα κατάφερα. Μόλις σταμάτησε το επίδομα που έπαιρνα από το ταμείο ανεργία, αποφάσισα να ακολουθήσω το έτερόν μου ήμισυ για ένα καλύτερο μέλλον. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Εάν τα χαρτιά του πάνω σε αυτό που έχει σπουδάσει αναγνωρίζονται και τι έχει να αντιμετωπίσει για την ισοτιμία του πτυχίου, πού πρέπει να μεταφράσει τα χαρτιά του, να ψάξει να βρει δουλειά πριν πάει, να μελετήσει πόσα χρήματα μπορεί να ξοδεύει για τα βασικά (ενοίκιο, ρεύμα, νερό, φαγητό), να έχει σίγουρα κάποιον γνωστό του εκεί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκη, να έχει κάποια ιατρική ασφάλιση έστω στην Ελλάδα και ίσως να κάνει την ταξιδιωτική ασφάλιση στο ΙΚΑ του πριν φύγει για έξτρα ασφάλεια. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; Εγώ που κοιτάζω για δουλειά μόνο πάνω στον τομέα μου, στο διάστημα ενός χρόνου έχω περάσει μόνο από μία συνέντευξη. Ακόμη δεν έχω κοιτάξει για κάτι άλλο. Υπάρχουν άτομα που έχουν κάνει άλλες δουλειές για αρχή μέχρι να βρουν κάτι κοντά στον τομέα τους και κάποια που δεν βρίσκουν ή ξεκινούν από το μηδέν άλλη ειδικότητα (εννοείται με λιγότερα χρήματα), κάνοντας ταυτόχρονα και σχολείο για αυτή την ειδικότητα και υποχρεωτικά μαθήματα γλώσσας (ausbildung). Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Φοιτητές; Εδώ οι περισσότεροι ως φοιτητές κάνουν το ausbildung τους, δηλαδή εργασία, πρακτική και μαθήματα πάνω στον τομέα που θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται. Από πού ξεκινάει κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο»; Τι πρέπει να προσέξει; Γλώσσα, γνωστός, ποσοστά ανεργίας, μισθοί και πόσα χρειάζονται για να ζήσεις στη χώρα που σκέφτεσαι να πας, αν χρειάζεται βίζα, πόσα χρήματα έχεις στην άκρη για αρχή, αν υπάρχουν ανάγκες και κενές θέσεις πάνω σε αυτό που έχεις σπουδάσει, να έχεις διαβάσει καλά τα θέματα της κάθε χώρας σε σχέση με το επαγγελματικό επίπεδο και τι θέσεις ανοίγονται, με ποια προσόντα παίρνουν προσωπικό… Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Αυτό δεν το ξέρω, καθώς ακόμη άνεργη είμαι. Ένα χρήσιμο tip για κάποιον που ενδιαφέρεται να έρθει στη Γερμανία και δεν θα το βρει γραμμένο σε κανέναν οδηγό; Να ξέρει πολύ καλά τη γλώσσα και να είναι έτοιμος να αλλάξει και επαγγελματικό τομέα προκειμένου να έχει καλύτερο μισθό. Αν όμως ξεκινήσει με ausbildung, καλό είναι να το ψάξει από την Ελλάδα πριν έρθει, ώστε να μπορέσει να έχει περισσότερα προνόμια με τα γραφεία που βοηθούν να μπεις σε νέο τομέα – προσφέρουν μαθήματα γλώσσας, καλύπτουν κάποια έξοδα για ενοίκιο κ.λπ. Με τη γλώσσα τι γίνεται; Αν δεν ξέρεις τη γλώσσα, μην έρθεις! Έχει εδώ διάφορα σχολεία, φροντιστήρια, ενώ σε κάποιες εταιρείες δέχονται να σου πληρώσουν τα έξτρα μαθήματα, αλλά πρέπει να μπορείς να συνεννοηθείς. Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Ναι, αν έφευγε ο συντροφός μου, ή αν ήμουν υποχρεωμένη λόγω οικονομικών. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Και με ποιον τρόπο; Όχι.,                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Όνομα: Χ. Ηλικία: 31. Ειδικότητα: Επόπτης Δημόσιας Υγείας. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Επόπτης Δημόσιας Υγείας (Hygienekotrolleur) – υπάρχουν μικρές αλλά βασικές διαφορές στην αντιστοίχιση του συγκεκριμένου επαγγέλματος. Χώρα διαμονής: Γερμανία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Ο κύριος λόγος ήταν το επαγγελματικό αδιέξοδο. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Δεν είναι ένα και δύο αυτά που πρέπει να προσέξει κάποιος που παίρνει την απόφαση να φύγει. Είναι πολλά. Πού θα πάει (χώρα), πού θα μείνει, αν υπάρχουν γνωστοί ήδη εκεί (και δεν μιλάω για άλλους Έλληνες ομογενείς, αλλά για συγγενείς ή ίσως σύντροφο), αν το πτυχίο του αναγνωρίζεται σε αυτή τη χώρα, αν η αγορά εργασίας έχει χώρο για το συγκεκριμένο επάγγελμα, αν το έχει σίγουρα αποφασίσει ή απλά θέλει να δει και το κυριότερο είναι αν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε λόγια φίλων, συγγενών ή ακόμα και σε ψεύτικες εταιρείες ευρέσεως εργασίας. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; Πέρασαν 2 χρόνια (είμαι από τους τυχερούς) μέχρι να βρώ μια θέση στο αντικείμενο σπουδών μου. Στο μεσοδιάστημα εργάστηκα αρχικά σε ελληνικά εστιατόρια και το μεγαλύτερο διάστημα σε αποθήκη ανακύκλωσης. Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Απ’ όσα έχω ακούσει οι φοιτητές εργάζονται σε τομείς σχετικούς με το επάγγελμα που σπουδάζουν, σε προγράμματα επιδοτούμενα από τις σχολές τους (με τον απόλυτα βασικό μισθό ημιαπασχόλησης) ή σε κάτι άσχετο για να κερδίσουν κάποια χρήματα. Από πού ξεκινάει κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο»; Τι πρέπει να προσέξει; Πιστεύω ότι η πρώτη αναζήτηση πρέπει να είναι σχετικά με την επιλογή της χώρας και κατ’ επέκταση την εκμάθηση, βελτίωση ή το φρεσκάρισμα της γλώσσας. Όπως προανέφερα, πρέπει να προσέξει σε κάθε περίπτωση τις «υποσχέσεις» που δίνουν συγγενείς, εταιρείες και όποιος άλλος, χωρίς γραπτές αποδείξεις. Ακόμα ένα πολύ βασικό είναι ο τόπος διαμονής, γιατί για παράδειγμα στη Γερμανία, χωρίς σπίτι (είτε συμβόλαιο μίσθωσης είτε να δηλωθείς σε διεύθυνση κάποιου που θα σε φιλοξενήσει) δεν βρίσκεις εργασία, και χωρίς εργασία (αποκλειστικά με συμβόλαιο) δεν βρίσκεις σπίτι. Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Οι συνθήκες εργασίας είναι ιδανικές. Φυσικά τίποτα δεν έρχεται μόνο του. Απαιτείται σκληρή εργασία, ώστε να καθιερωθείς σε μια θέση. Δεν υπάρχουν περιθώρια για ανευθυνότητες, καθώς όλοι οι εργοδότες εδώ όταν σου δίνουν συμβόλαιο έχεις 6 μήνες δοκιμαστικό χρόνο. Ένα χρήσιμο tip για κάποιον που ενδιαφέρεται να έρθει στη Γερμανία και δεν θα το βρει γραμμένο σε κανέναν οδηγό; Όταν ξέρεις τι θέλεις (κάποιο έγγραφο π.χ.), πρέπει να το διεκδικήσεις. Στην περίπτωση που σου πουν ότι δεν γίνεται, με λίγο ελληνικό «αγρίεμα» θα σου δώσουν μια εναλλακτική, αν όχι αυτό ακριβώς που ζητάς. Με τη γλώσσα τι γίνεται; Πρέπει να έχεις βασικές γνώσεις. Εχεις πολλές επιλογές για να κάνεις μαθήματα, είτε εντατικά είτε με το πάσο σου και πιο οικονομικά, αναλόγως τη δυνατότητα του καθενός. Υπάρχει ρατσισμός από τους ντόπιους συνεργάτες; Ρατσισμός, όχι. «Στραβοκοίταγμα», όπως ακριβώς στην Ελλάδα. Καινούργιος, ξένος και σε θέση… Δεν χρειάζεται εξήγηση νομίζω. Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Με καμία προϋπόθεση. Όταν βρεις την αρχή (επαγγελματικά), δεν υπάρχει λόγος να τα παρατήσεις μόνο και μόνο για να είσαι στην Ελλάδα. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Και με ποιον τρόπο; Οχι. Η Ελλάδα από μόνη της δεν μπορεί να αξιοποιήσει την εργασιακή εμπειρία που θα αποκτήσεις (κυρίως μετρώντας την σε χρόνια) και να αμειφθείς ανάλογα. Λυπάμαι αλλά έτσι είναι!                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             Όνομα: Ελένη. Ηλικία: 33. Ειδικότητα: Οικονομολόγος. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Λέκτορας Οικονομικών. Χώρα: Αγγλία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Μου ήταν αδύνατο να βρω δουλειά στο αντικείμενό μου στην Ελλάδα. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Χρειάζεται πολύ καλή έρευνα πριν πάρει κανείς αυτή την απόφαση. Η δουλειά που θα βρει πρέπει να εξασφαλίζει τουλάχιστον τα προς το ζην. Επίσης καλό είναι να υπάρχει κάποιος σύνδεσμος στη χώρα που θα πάει (φίλος, συγγενής) και να ξέρει τη γλώσσα. Είναι πολύ σημαντικό να μη νιώθει εντελώς μόνος και να μπορεί να επικοινωνήσει, για πρακτικούς αλλά και ψυχολογικούς λόγους. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; Χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος. Στο μεταξύ δούλευα για το διδακτορικό μου. Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Συνήθως δουλεύουν ως υπάλληλοι σε μαγαζιά με ρούχα, σερβιτόροι σε εστιατόρια και καφετέριες. Από πού ξεκινάει κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο»; Τι πρέπει να προσέξει; Για να ξεκινήσει κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο» από τη χώρα θα πρέπει να ζυγίσει τις επιλογές του. Πρέπει να ξέρει τι θα αφήσει πίσω, τι θα βρεί στη χώρα που θα πάει και να είναι σίγουρος για την απόφασή του. Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Είναι αρκετά καλές συνήθως. Έχω ακούσει και άτομα που ήταν δυσαρεστημένα από τις συνθήκες εργασίας, αλλά πάντα σε λογικά πλαίσια. Γενικά μπορείς να βρεις άμα ψάξεις πάντα κάτι καλύτερο, ειδικά μετά τον πρώτο καιρό διαμονής στη χώρα. Ένα χρήσιμο tip για κάποιον που ενδιαφέρεται να έρθει στην Αγγλία και δεν θα το βρει γραμμένο σε κανέναν οδηγό; Στην Αγγλία έχει πολλούς Έλληνες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει κάποιον τον πρώτο καιρό στη χώρα. Επίσης, όσο πιο κοντά στο Λονδίνο είναι κανείς, τόσο πιο καλή είναι η ποιότητα ζωής αλλά και πολύ πιο ακριβή. Το κόστος ζωής συγκεκριμένα σε μια μέτρια περιοχή του Λονδίνου μπορεί ναι είναι και τρεις φορές πιο ακριβό από το αντίστοιχο στην επαρχία. Με τη γλώσσα τι γίνεται; Γνώριζα από την Ελλάδα αγγλικά, οπότε η γλώσσα συνηθίζεται εύκολα. Υπάρχει ρατσισμός από τους ντόπιους συνεργάτες; Καθόλου. Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Φυσικά, αν μπορούσα να βρω δουλειά στο αντικείμενό μου, που να μου παρέχει ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Με ποιον τρόπο; Άμα μου δοθεί η ευκαιρία να επιστρέψω στην Ελλάδα, ναι. Η προϋπηρεσία είναι πολύ σημαντική στο επάγγελμά μου.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Όνομα: Χρήστος. Ηλικία: 26. Ειδικότητα: Διοίκηση επιχειρήσεων, εξειδίκευση σε καινοτομία και επιχειρηματικίτητα. Επάγγελμα που εξασκείς τώρα: Υπεύθυνος εφοδιασμού και μεταφοράς πολυεθνικής εταρείας. Χώρα: Ολλανδία Για ποιο λόγο αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα; Ο βασικός λόγος που αποφάσισα να φύγω ήταν οι σπουδές (μεταπτυχιακό). Φυσικά και άλλοι παράγοντες με επηρέασαν, όπως η αναζήτηση νέων εμπειριών και η συναναστροφή με άλλες κουλτούρες και ανθρώπους, αλλά ο κύριος λόγος ήταν οι σπουδές. Τι πρέπει να προσέξει κάποιος πριν αποφασίσει τη «Μεγάλη Έξοδο», σύμφωνα με τη δική σου εμπειρία; Πολλά! Και το πιο σημαντικό, να μην πιστεύει κανείς ότι η Ευρώπη είναι ο Παράδεισος. Φυσικά υπάρχουν περισσότερες δουλειές από ό,τι στην Ελλάδα, αλλά το κόστος ζωής είναι διπλάσιο και ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος. Για παράδειγμα, οι νέοι στην Ευρώπη μιλάνε 2-3 ξένες γλώσσες σε άριστο επίπεδο και έχουν από μικρή ηλικία εργασιακή εμπειρία σε εταιρίες, έχουν ταξιδέψει και έχουν περισσότερες εμπειρίες. Γι’ αυτούς που έχουν αποφασίσει τη μεγάλη Έξοδο λοιπόν, θα συμβούλευα πρώτα να εξασφαλίσουν εισόδημα (δουλειά) και μετά να μπούνε σε έξοδα με σπίτια, συσκευές κτλ. Ζητήστε φιλοξενία από φίλους που ήδη ζουν στη χώρα που σκέφτεστε, ξεκινήστε να στέλνετε βιογραφικά τουλάχιστον 2 μήνες πριν αποφασίσετε να ταξιδέψετε. Το κόστος ζωής είναι υψηλό και ο ανταγωνισμός σκληρός. Πόσος καιρός χρειάστηκε να περάσει μέχρι να βρεις την εργασία της επιλογής σου; 3 μήνες μετά την αποφοίτησή μου. Στο διάστημα που έπρεπε να παραδώσω τη διπλωματική μου εργασία, δούλεψα για 8 μήνες σε μια πετρελαϊκή. Αυτή η έστω και μικρή προϋπηρεσία βοήθησε αρκετά να στο να βρω την κανονική μου δουλειά τώρα. Γενικά θα συμβούλευα όσους κάνουν μεταπτυχιακά και ενδιαφέρονται να δουλέψουν στη χώρα που σπουδάζουν, να βγουν στην αγορά εργασίας όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Βοηθάει και σε προσωπικό επίπεδο στο να καταλάβεις πώς λειτουργεί η αγορά εργασίας από νωρίς αλλά και σε πρακτικό, αφού οι πιθανοί μελλοντικοί εργοδότες έχουν προτίμηση σε αυτούς που έχουν ήδη δεχτεί κάποια trainings και έχουν ήδη γνωρίσει την εργασιακή κουλτούρα. Ποια είναι η πιο συνηθισμένη εργασία που κάνουν οι φοιτητές στη χώρα που βρίσκεσαι; Οι πιο συνηθισμένες εργασίες πέρα από τα ελληνικά εστιατόρια (έλεος, όλα χρειάζονται ανακαίνιση, σταματήστε τους κίονες!) είναι σχετικές με εμπόριο, εφοδιασμό και μεταφορά, ναυτιλία και χρηματοοικονομικά. Από πού ξεκινά κάποιος να ψάχνει τη δική του «έξοδο»; Τι πρέπει να προσέξει; Να προσέξει κυρίως τον τρόπο που προετοιμάζεται τόσο για τις συνεντεύξεις όσο και για το βιογραφικό του. Κάθε χώρα έχει διαφορετικά κριτήρια. Για παράδειγμα στη Γερμανία δίνουν σημασία μέχρι και στο βαθμό του Λυκείου, ενώ σε Ολλανδία και Βέλγιο κυρίως στο τι έχεις κάνει από την αποφοίτηση και μετά. Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σε γενικές γραμμές και τι έχεις εκτιμήσει ιδιαίτερα; Φοβερές. Κανένας δεν υποχρεούται να δουλέψει περισσότερο από τις ώρες που πληρώνεται. Και οι Ολλανδοί είναι κάθετοι σε αυτό. Στις 17:30 όλοι κλείνουν τους υπολογιστές και φεύγουν! Μόνο μερικοί φιλότιμοι Ελληνες, Ισπανοί και λοιποί λαοί του Νότου μπορεί να συνεχίζουν, όχι γιατί πρέπει, αλλά γιατί απλά θέλουν να δώσουν το κάτι παραπάνω. Και για αυτό ξεχωρίζουν. Αυτό είναι και το μόνο κομμάτι που σε κάνει να συνεχίζεις, γιατί από χρηματικής άποψης, οκ, τα λεφτά είναι καλά, αλλά με 40% φορολογία και ενοίκια στα ύψη, στο τέλος του μήνα δεν μένουν και πολλά. Σημαντικό είναι επίσης ότι κάθε εταιρεία έχει ξεχωριστό τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, που στόχο έχει την εκπαίδευση και εξέλιξη των νέων εργαζομένων. Το σύστημα αυτό είναι προσωπικό για τον καθένα, αξιολογείται 2 φορές το χρόνο και οι ειδικοί της εταιρίας βλέπουν αυτά που έχεις καταφέρει, αλλά και πού χρειάζεται να εστιάσεις ώστε να αναπτύξεις περισσότερες δεξιότητες. Έτσι μπορεί να αξιοποιηθείς καλύτερα και σε άλλους τομείς, κάποιες φορές άσχετους από αυτούς που εργάζεσαι ήδη ή ακόμα και από αυτό που σπούδασες! Με τη γλώσσα τι γίνεται; Καταρχήν να σας πω ότι σε μη αγγλόφωνες χώρες, οι επιλογές για δουλειά στα αγγλικά είναι σχετικά λίγες και οι εταιρείες που τις προσφέρουν είναι μεγάλες πολυεθνικές που προσελκύουν το ενδιαφέρον εκατοντάδων νέων από όλο τον κόσμο (ένα 20%, ίσως και λιγότερο, είναι διαθέσιμες στα αγγλικά τουλάχιστον στην Ολλανδία). Υπάρχει ρατσισμός από τους ντόπιους συνεργάτες; Όχι. Μόνο «αστειάκια» για το πόσα λεφτά τούς χρωστάμε και ότι κανονικά θα έπρεπε να δουλεύουμε δωρεάν. Μετά τους «τη λέμε» για το ότι βγάζουν λεφτά στην πλάτη του κόσμου και ότι οι Γερμανοί έχουν σχέδια και γι’ αυτούς και τους βάζουμε σε σκέψεις! Θα επέστρεφες στην Ελλάδα για εργασία; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Ναι, εννοείται. Για μια δική μου δουλειά, ακόμα πιο εύκολα. Σκοπεύεις να αξιοποιήσεις την εργασιακή σου εμπειρία από το εξωτερικό στην Ελλάδα; Με ποιον τρόπο; Σκοπεύω να τη χρησιμοποιήσω όταν επιστρέψω. Και όχι μόνο την εργασιακή, αλλά τη συνολική εμπειρία. Το εξωτερικό, καλώς ή κακώς σε αλλάζει σε πολλά επίπεδα. [Πηγή: www.doctv.gr]