Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016

Ο Γάλανθος

                 Γάλανθος, το ομηρικό μώλυ..
Η συναρπαστική παράδοση που ακολουθεί το γάλανθο είναι η πιθανότητα να είναι το βότανο που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα σαν αντίδοτο στα μαγικά φίλτρα της Κίρκης. Η περιγραφή του μυθικού φυτού μώλυ της Οδύσσειας ταιριάζει πολύ στο γάλανθο. Πρόκειται για το φυτό που δρούσε ως αντίδοτο σε χολινεργικές ουσίες, όπως αυτές που εικάζεται ότι περιείχαν τα μαγικά φίλτρα της μάγισσας.
Φύεται σε σκιερές τοποθεσίες της χώρας μας με βόρειο προσανατολισμό, στην περιοχή της Πίνδου, την Πελοπόννησο, την ανατολική Στερεά, την Κέρκυρα κ.α.
Το γένος Galanthus έχει περί τα 20 είδη και τα περισσότερα ανθίζουν στα μέσα του χειμώνα - αρχές άνοιξης, όπως ο Galanthus ikariae ή Γάλανθος της Ικαρίας και ο Galanthus nivalis L. ή Γάλανθος ο χιονόφιλος.
Το πρώτο συνθετικό της επιστημονικής του ονομασίας οφείλεται στα κάτασπρα σαν το γάλα άνθη του (γάλα+άνθος) ενώ η λαϊκή ονομασία του είναι "σκουλαρίκι" εξαιτίας του τρόπου που κρέμεται από τον βλαστό.. Το φυτό αυτό (και πιο συγκεκριμένα ο γάλανθος ο χιονώδης), έχει γίνει αντικείμενο μεγάλης διαμάχης πολλών βοτανολόγων, ιστορικών, ιατρών και άλλων. 
Πιθανολογείται ότι αυτό είναι το βότανο που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα σαν αντίδοτο στα μαγικά φίλτρα της Κίρκης που μεταμόρφωσαν τους άντρες του Οδυσσέα σε χοίρους (στον όμηρο το φυτό αυτό αναφέρεται: «μώλυ»). Έτσι ο Οδυσσέας την γλίτωσε και αυτό ήταν η αφορμή να τον ερωτευτεί η Κίρκη, η οποία ξαναδίνει την ανθρώπινη μορφή στους άντρες του και αράζουν όλοι τους στο νησί για ένα χρόνο.
Τα φίλτρα της Κίρκης προφανώς δεν μεταμόρφωσαν τους άντρες σε γουρούνια αλλά μάλλον τους γέμισαν με παραισθήσεις. Πιθανολογείται ότι ήταν μείγμα από αντιχολινεργικές ουσίες –αλκαλοειδή-, όπως είναι η ατροπίνη και η σκολοπαμίνη, οι οποίες με τη λήψη τους προκαλούν παραισθήσεις. Συνεπώς το αντίδοτο θα πρέπει να περιέχει αντιχολινεργικά αντίδοτα. Υπάρχουν πολλά φυτά με τέτοιες ιδιότητες αλλά μόνο δυο ταιριάζουν περισσότερο με την περιγραφή του μώλυ από τον όμηρο, ότι δηλ. διαθέτει άσπρα άνθη, μαύρη ρίζα και ξεριζώνεται εύκολα και αυτά είναι ο γάλανθος και ο ελλέβορος. Ο γάλανθος ταιριάζει περισσότερο με τη δράση του αλλά ξεριζώνεται σχετικά εύκολα σε σχέση με τον ελλέβορο.
 ........                                                                                                               Ο Γάλανθος είναι ένα γένος της οικογένειας Amaryllidaceae  με περίπου 20 είδη που διανέμονται από την Ευρώπη και τη δυτική Ασία, μέχρι την Κασπία Θάλασσα. 
Ο Γάλανθος της Ικαρίας Ikariae Galanthus  είναι αναμφίβολα ένας από τους αριστοκράτες του γένους του  Αυτό το Ικαριώτικο λουλούδι  κάνει μια εντυπωσιακή και καθυστερημένη ανθοφορία κουλουριασμένο με τα  πράσινα εσωτερικά πέταλα  να ανοίγουν και να το μεταμορφωνουν  σε ένα Μεγάλο  Υπέροχο λουλούδι.  !!!!!!!!!!                                                                                                                                            
Στην Ελλάδα το είδος είναι σπάνιο, και οι πληθυσμοί του απειλούνται , κυρίως από την επέκταση του τουρισμού....
Γενικότερα, όπως και τα υπόλοιπα είδη του γένους, είναι ευαίσθητο

και μπορεί να απειληθεί από αλλαγές στα επίπεδα βροχόπτωσης που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.                                                                                                 Ο Galanthus ikariae είναι ένα γεώφυτο που ανθίζει τον χειμώνα (Ιανουάριος - Φεβρουάριος) και εντυπωσιάζει τον περιηγητή με τα πάλλευκα άνθη του. Αναπτύσσεται σε δροσερές και σκιερές θέσεις ανάμεσα σε ασβεστολιθικούς βράχους ή στη βάση δένδρων και θάμνων, συχνά κάτω από συστάδες σφενδαμιών (Acer sempervirens) και πουρναριών (Quercus coccifera) και σε υψόμετρο από 450 έως 1000 m. Είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας, γνωστό με βεβαιότητα από τα νησιά Ικαρία, Άνδρο, Νάξο και Σκύρο. Χαρακτηρίζεται ως Σπάνιο στην πρώτη έκδοση του Βιβλίου Ερυθρών Δεδομένων (Red Data Book) των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας. Η βασική παρατηρούμενη απειλή για το είδος είναι η βόσκηση των ανθοφόρων στελεχών από τα  αιγοπρόβατα που "βόσκουν" ελεύθερα στο νησί....

Τόποι εμφάνισης του είδους "Galanthus ikariae - ikariae "                                                                                                               

Map by OSM
50 km
20 mi
27.72695, 36.74392
Επίπεδα τόπων:

Τοπία (ΤΙΦΚ)

Άλλα τοπία

Βιότοποι Corine

Άλλοι Βιότοποι

Βιότοποι Natura
Επιλογές:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου