Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ραδιοφωνική εκπομπή για την Ιστορία της Ικαρίας του χθες ,αλλά και του σήμερα Δυο σπουδαίες Ικάριες λαλιές ξετυλίγουν το σοφό κουβάρι των προγόνων μας Ένα κουβάρι γιομάτο με κάμπιες που όταν το φυσάς ,Χριστέ μου, μεταμορφώνονται σε πεταλούδες!
«Η Ικαρία είναι μια κιβωτός στο Αιγαίο. Διέσωσε πανάρχαιες παραδόσεις, ιστορία και γλώσσα», λέει ο Θεμιστοκλής Κατσαρός,ιστορικός – αρχαιολόγος και εμβληματική προσωπικότητα της Ικαρίας. «Οταν έφυγαν οι τελευταίοι Φράγκοι από τη Ρόδο και οι Τούρκοι κυριάρχησαν στο Αιγαίο, οι Ικαριώτες κατέφυγαν σε δυσπρόσιτα μέρη στα βουνά, ξεκινώντας μια νέα ζωή στην αφάνεια. Εκεί διατήρησαν έθιμα και γλώσσα».
Οταν γύρω στο 1930 επισκέφθηκε το νησί ο γλωσσολόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Χατζιδάκις έμεινε έκπληκτος από το ικαριώτικο ιδίωμα που διέσωζε τύπους της αρχαίας ιωνικής διαλέκτου. Αυτή η γλώσσα επιζεί μέχρι σήμερα σε χωριά και γηραιότερους. «Αυτό που δεν έκαναν ολόκληροι αιώνες κάνει σήμερα η τηλεόραση»… Το έθιμο της κούνιας που αναβιώνει το Πάσχα γινόταν στην αρχαιότητα για να εξευμενιστεί η Ηριγόνη κόρη του Ικαρίου που κρεμάστηκε όταν βρήκε τον πατέρα της δολοφονημένο. Τα έθιμα του Κλείδωνα είναι επίσης πανάρχαια, ενώ πολλά τοπωνύμια έχουν αρχαίες ρίζες.
«Το νησί κατοικείται από το 13000 π.Χ. συνεχώς. Εχουν βρεθεί θέσεις της μεσολιθικής περιόδου στη θέση Κεραμέ, ενώ νεολιθικές θέσεις υπάρχουν στο Νίφι και στο Γλαρέδο (με κυκλικές κατοικίες όπως στην Χοιροκιτία της Κύπρου) κ.α. Τα είχα εντοπίσει όταν ήμουν φοιτητής και αρχικά δεν με πίστευαν».
Κατά τη μυθολογία, στην Ικαρία γεννήθηκε ο Διόνυσος, που δώρισε στο νησί την καλλιέργεια της αμπέλου. Αρχαία κείμενα αναφέρουν πως στην Ικαρο φύτρωσε για πρώτη φορά αμπέλι. Στον Ομηρο αναφέρεται ο πράμνειος οίνος που ήταν περιζήτητο κρασί της αρχαιότητας. Στην κλασική εποχή άνθισαν δυο πόλεις, η Οινόη (βόρεια) και οι Θέρμες (νότια). Οι αρχαίοι είχαν αξιοποιήσει τις ιαματικές πηγές που αναβλύζουν από το Θερμό της Λευκάδας μέχρι το Δράκανο και την Αγία Κυριακή. Τον 3ο αι. π.Χ. μετονομάστηκαν από Θερμαίοι του Ικάρου σε Ασκληπιείς του Αιγαίου.
«Τα λουτρά θεωρούνται τα καλύτερα του κόσμου λόγω της περιεκτικότητάς τους σε ραδόνιο. Η πηγή της Αρτέμιδος έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα από όλες τις πηγές του κόσμου σε ρέον ύδωρ». Στην Ικαρία καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά η πατάτα, που εισήχθη από Ικαριώτες αιχμαλώτους στην Μπαρμπαριά μέσω Γαλλίας τον 19ο αιώνα, πριν τη φέρει ο Ιωάννης Καποδίστριας. «Την ίδια πατάτα καλλιεργούσαν μέχρι τη δεκαετία του 1950 οπότε εισέβαλαν οι ξενικοί σπόροι και χάθηκε».
Τα ίχνη επίσης είναι ισχυρά από τα βυζαντινά χρόνια και την παλαιοχριστιανική εποχή. Το 1912 όταν ξέσπασε η ικαριακή επανάσταση οι Ικαριώτες μέτρησαν το τουρκικό ταμείο, μοίρασαν εξίσου στους αιχμαλώτους το ποσό, τους φόρτωσαν σε ένα καράβι και τους παρέδωσαν στη Σάμο. Από τις 17/7 έως τις 4/11 όταν ενώθηκαν με την Ελλάδα τύπωσαν γραμματόσημα, έγραψαν σύνταγμα, οργάνωσαν διοίκηση, στρατό αγροφυλακή και χωροφυλακή, εκπαίδευση, δικαιοσύνη, τελωνεία, φορολογικό σύστημα. «Μέσα σε 110 μέρες έγιναν τόσα όσα δεν έγιναν σε 100 χρόνια»… «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».Νίκος Καζαντζάκης Καλεσμένοι στην εκπομπή των Γ. Λεκάκη - Α. Μαζαράκη ο αρχαιολόγος, κ. Θέμης Κατσαρός και η εκπαιδευτικός, Μαρία Κράτσα. Η εκπομπή μεταδόθηκε από τον "901"
«Η Ικαρία είναι μια κιβωτός στο Αιγαίο. Διέσωσε πανάρχαιες παραδόσεις, ιστορία και γλώσσα», λέει ο Θεμιστοκλής Κατσαρός,ιστορικός – αρχαιολόγος και εμβληματική προσωπικότητα της Ικαρίας. «Οταν έφυγαν οι τελευταίοι Φράγκοι από τη Ρόδο και οι Τούρκοι κυριάρχησαν στο Αιγαίο, οι Ικαριώτες κατέφυγαν σε δυσπρόσιτα μέρη στα βουνά, ξεκινώντας μια νέα ζωή στην αφάνεια. Εκεί διατήρησαν έθιμα και γλώσσα».
Οταν γύρω στο 1930 επισκέφθηκε το νησί ο γλωσσολόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Χατζιδάκις έμεινε έκπληκτος από το ικαριώτικο ιδίωμα που διέσωζε τύπους της αρχαίας ιωνικής διαλέκτου. Αυτή η γλώσσα επιζεί μέχρι σήμερα σε χωριά και γηραιότερους. «Αυτό που δεν έκαναν ολόκληροι αιώνες κάνει σήμερα η τηλεόραση»… Το έθιμο της κούνιας που αναβιώνει το Πάσχα γινόταν στην αρχαιότητα για να εξευμενιστεί η Ηριγόνη κόρη του Ικαρίου που κρεμάστηκε όταν βρήκε τον πατέρα της δολοφονημένο. Τα έθιμα του Κλείδωνα είναι επίσης πανάρχαια, ενώ πολλά τοπωνύμια έχουν αρχαίες ρίζες.
«Το νησί κατοικείται από το 13000 π.Χ. συνεχώς. Εχουν βρεθεί θέσεις της μεσολιθικής περιόδου στη θέση Κεραμέ, ενώ νεολιθικές θέσεις υπάρχουν στο Νίφι και στο Γλαρέδο (με κυκλικές κατοικίες όπως στην Χοιροκιτία της Κύπρου) κ.α. Τα είχα εντοπίσει όταν ήμουν φοιτητής και αρχικά δεν με πίστευαν».
Κατά τη μυθολογία, στην Ικαρία γεννήθηκε ο Διόνυσος, που δώρισε στο νησί την καλλιέργεια της αμπέλου. Αρχαία κείμενα αναφέρουν πως στην Ικαρο φύτρωσε για πρώτη φορά αμπέλι. Στον Ομηρο αναφέρεται ο πράμνειος οίνος που ήταν περιζήτητο κρασί της αρχαιότητας. Στην κλασική εποχή άνθισαν δυο πόλεις, η Οινόη (βόρεια) και οι Θέρμες (νότια). Οι αρχαίοι είχαν αξιοποιήσει τις ιαματικές πηγές που αναβλύζουν από το Θερμό της Λευκάδας μέχρι το Δράκανο και την Αγία Κυριακή. Τον 3ο αι. π.Χ. μετονομάστηκαν από Θερμαίοι του Ικάρου σε Ασκληπιείς του Αιγαίου.
«Τα λουτρά θεωρούνται τα καλύτερα του κόσμου λόγω της περιεκτικότητάς τους σε ραδόνιο. Η πηγή της Αρτέμιδος έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα από όλες τις πηγές του κόσμου σε ρέον ύδωρ». Στην Ικαρία καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά η πατάτα, που εισήχθη από Ικαριώτες αιχμαλώτους στην Μπαρμπαριά μέσω Γαλλίας τον 19ο αιώνα, πριν τη φέρει ο Ιωάννης Καποδίστριας. «Την ίδια πατάτα καλλιεργούσαν μέχρι τη δεκαετία του 1950 οπότε εισέβαλαν οι ξενικοί σπόροι και χάθηκε».
Τα ίχνη επίσης είναι ισχυρά από τα βυζαντινά χρόνια και την παλαιοχριστιανική εποχή. Το 1912 όταν ξέσπασε η ικαριακή επανάσταση οι Ικαριώτες μέτρησαν το τουρκικό ταμείο, μοίρασαν εξίσου στους αιχμαλώτους το ποσό, τους φόρτωσαν σε ένα καράβι και τους παρέδωσαν στη Σάμο. Από τις 17/7 έως τις 4/11 όταν ενώθηκαν με την Ελλάδα τύπωσαν γραμματόσημα, έγραψαν σύνταγμα, οργάνωσαν διοίκηση, στρατό αγροφυλακή και χωροφυλακή, εκπαίδευση, δικαιοσύνη, τελωνεία, φορολογικό σύστημα. «Μέσα σε 110 μέρες έγιναν τόσα όσα δεν έγιναν σε 100 χρόνια»… «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».Νίκος Καζαντζάκης Καλεσμένοι στην εκπομπή των Γ. Λεκάκη - Α. Μαζαράκη ο αρχαιολόγος, κ. Θέμης Κατσαρός και η εκπαιδευτικός, Μαρία Κράτσα. Η εκπομπή μεταδόθηκε από τον "901"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου