Όταν βλέπεις αμπελόφυλλα, μάλλον το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στον νου είναι τα ορεκτικά ντολμαδάκια. Όμως η συμμετοχή τους σε νόστιμες συνταγές δεν είναι εφεύρεση των νεότερων χρόνων. Στην αρχαία εποχή τα καταπράσινα αμπελόφυλλα (ή κληματόφυλλα) συμβόλιζαν για τους προγόνους μας την ευημερία, μια βρώσιμη ευημερία που έφτανε μέχρι την κουζίνα τους για να τυλίξει ρύζι, κρεμμύδι, αρνίσιο κρέας και να δώσει πικάντικη και γλυκιά γεύση στα εδέσματα. Αλλά και βιταμίνες, μέταλλα και άλλες πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ουσίες.
Χάλκινα και βιταμινούχα
Τα δυνατά σημεία των αμπελόφυλλων είναι η μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α, Κ και χαλκού που περιέχουν. Αν προσθέσουμε και τις λοιπές θρεπτικές τους ουσίες, όπως ωμέγα-3 και ω-6 λιπαρά, βιταμίνη C, βιταμίνες Β (Β1 – θειαμίνη, Β2 – ριβοφλαβίνη, Β3 – νιασίνη, Β5 – παντοθενικό οξύ και φυλλικό οξύ), ασβέστιο, σίδηρο, κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, μαγγάνιο, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, ανεβαίνουν ψηλά σε διατροφική εκτίμηση. Αποτελούν υγιεινή επιλογή για τους διαβητικούς, αφού έχουν χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, ενώ κατατάσσονται στις αντιφλεγμονώδεις τροφές λόγω των φυσικών αντιοξειδωτικών που περιέχουν.
Για τα πρησμένα πόδια
Σύμφωνα με έρευνες, το εκχύλισμα αμπελόφυλλων από κόκκινα σταφύλια έχει θεραπευτική δράση στη χρόνια φλεβική ανεπάρκεια (όταν το αίμα δεν μπορεί να επιστρέψει εύκολα από τα πόδια στην καρδιά) μειώνοντας το οίδημα στα πόδια. Αυτό οφείλεται στα φλαβονοειδή που περιέχουν. Ειδικά τα κόκκινα αμπελόφυλλα χρησιμοποιούνταν παλιά στη λαϊκή ιατρική των μεσογειακών χωρών ως κατάπλασμα για πρησμένα πόδια, για να βελτιώσουν την αιμοκυκλοφορία και να θωρακίσουν τα τοιχώματα των αγγείων των κάτω άκρων.
Πότε κυκλοφορούν
Φυσικά τα αμπελόφυλλα πρέπει να προτιμώνται φρέσκα και όχι από κονσέρβα, επειδή τα συντηρημένα περιέχουν πολύ νάτριο. Τα φρέσκα ξεμυτίζουν στις λαϊκές αγορές και τα μανάβικα συνήθως τον Ιούνιο. Σε κάποια αμπέλια τα μαζεύουν (με προσοχή, για να μην τραυματίσουν την κληματαριά) ήδη από τον Μάιο. Πρέπει να είναι τρυφερά, χωρίς πολλά «νεύρα», να μην έχουν μεστώσει και, κυρίως, να προέρχονται από αμπέλι που δεν έχει ραντιστεί με φυτοφάρμακα, γιατί αλλιώς είναι τοξικά. Επιστήμονες της αμπελουργικής ομάδας του ΤΕΙ Κρήτης σκοπεύουν να τα φέρνουν στο τραπέζι φρέσκα από τον Μάρτιο κιόλας, χάρη σε μια νέα πειραματική καλλιέργεια βιολογικών πρώιμων σταφυλιών. Η γευστικότητά τους είναι ανάλογη με το είδος του σταφυλιού.
Πώς συντηρούνται
Τα φρέσκα αμπελόφυλλα μπαίνουν στην κατάψυξη κατά ομάδες (σε ματσάκια π.χ. των 10 φύλλων μέσα σε σακούλα ειδική για τρόφιμα). Προηγουμένως πρέπει να έχουν ξεπλυθεί καλά και να έχουν στεγνώσει (κάποιες νοικοκυρές τα ζεματίζουν σε καυτό αλατόνερο με λίγο λεμόνι ή ξίδι και μετά τα βουτούν ξανά σε κρύο νερό). Διατηρούνται μέχρι την επόμενη σοδειά.
Τα αμπελόφυλλα στην τέχνη
Οι καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν κατά κόρον το αμπελόφυλλο ως πέπλο σεμνότητας για να καλύψουν τα γεννητικά όργανα των γλυπτών τους. Την εποχή της ιταλικής Αναγέννησης φύλο αμπέλου (και όχι φύλλο συκής) κάλυπτε τα επίμαχα σημεία των γυμνών αγαλμάτων. Παράδειγμα το άγαλμα του Ερμή που κρατάει το κηρύκειο (το γνωστό ραβδί ελιάς με τα δύο τυλιγμένα φίδια) στο Βατικανό. Πάντως η πιο χαρακτηριστική καλλιτεχνική απεικόνιση με φύλλα της αμπέλου παραμένει πάντα αυτή του Βάκχου στεφανωμένου με κληματόφυλλα.
Τον 19ο αιώνα στα ιατρικά βιβλία οι ασθενείς απεικονίζονταν επίσης με φύλο αμπέλου στα επίμαχα σημεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου